ၾကယ္ေႂကြျခင္း

 

ယခုျမင္လိုက္ရေသာ ေႂကြက်သြားသည့္ၾကယ္သည္ ယခင္ႏွစ္သန္းခ်ီခန္႔ ကတည္းက ေႂကြက်သြာ းခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္ ။ ထိုသို႔ေႂကြက်သြားသည္ကို ျမင္ႏိုင္ရန္ ပုံရိပ္သည္ ကမာၻေျမရွိၾကည့္သူ လူသားဆီသို႔ အလင္း အလ်င္နီးပါးျဖင့္ လာခဲ့ရ၏ ။

အလင္း အလ်င္သည္

1 second တြင္ 186000 miles ရွိသည္ ။

အသံထက္ အဆမ်ားစြာျမန္သည္ ။

အလင္း၏ တမိနစ္တြင္ေရာက္ေသာ ခရီးကို ရလိုပါက 186000 မိုင္ကို ၆၀ ႏွင့္ေျမႇာက္ပါ ။

ထို႔အတူပင္ ..

တနာရီတြင္ေရာက္ေသာအေ႐ြ႕ကို ရလိုက ၆၀ ျဖင့္ေျမႇာက္ၿပီးသား ရလာဒ္ကိုပင္ ​ေနာက္ထပ္ ၆၀ ျဖင့္ေျမႇာက္ပါ ။ ရလာေသာ ရလာဒ္ မိုင္ေပါင္းကို ၂၄ နာရီျဖင့္ေျမႇာက္ ၊ တစ္ရက္စာ အလင္း၏ ခရီးမိုင္ကို ရမည္ ။

တစ္လ အတြက္ လိုပါက ရခဲ့ၿပီးသမွ် ရလာဒ္ကို ၃၀ ျဖင့္ေျမႇာက္ ၊

ထိုမွတစ္ဖန္ ရလာဒ္ကို ၁၂ ျဖင့္ေျမႇာက္က အလင္း၏ တစ္ႏွစ္ ခရီးမိုင္ကို ရမည္ ။

အလင္းႏွစ္ သန္းေပါင္း....ဆိုသည့္ အကြာအေဝးကို ခန္႔မွန္းၾကည့္ၾကပါကုန္ ။

ကြၽႏ္ုပ္တို႔ေနထိုင္ရာ ကမာၻက မိမိဝင္႐ိုးေပၚတြင္ ေစာင္း၍ လည္ေနေသးသည္ ။ ေနကိုလဲ ပတ္ေနလိုက္ေသးသည္ ။ လ ကတစ္ဖန္ သူ႔ဝင္႐ိုးေပၚ သူလည္၍ ကမာၻကို ပတ္ေနသည္ ။

ေန အပါအဝင္ သူ႔ကိုပတ္ေနသည့္ အစိုင္အခဲ ၿဂိဳလ္အားလုံး တစ္စု တစ္စည္းထဲ ေလဟာျပင္ထဲတြင္ အရွိန္ျဖင့္ေမ်ာေနျပန္ေသး၏ ။

လင္းယုုန္ နဲ႕ နဂါး ၾကားက အိႏိၵယ သမုုဒၵရာ

 

ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္ေန႕က ေန ၁၀ ရက္ေန႕အထိ အိႏိၵယသမုုဒၵရာေဒသအတြင္း အေမရိကန္ - တရုုတ္ အင္အားျပိဳင္ဆိုုင္မႈနဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အြန္လိုုင္းအလုုပ္ရံုုေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုု တက္ခဲ့ရတယ္။ လူ ရွစ္ဆယ္ေက်ာ္ပါ၀င္ေဆြးေႏြး တဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏုုိင္ငံက တပ္မေတာ္အရာရိွႏွစ္ဦး၊ ပညာေရး၀န္ ထမ္းတစ္ဦး တက္ေရာက္တာလည္း ေတြ႕တယ္။

 ေဆြးေႏြးပြဲက အေမရိကန္ႏုုိင္ငံရဲ့ အင္ဒိုု - ပစိဖိတ္မဟာဗ်ဴဟာ နဲ႕ တရုုတ္ႏုုိင္ငံရဲ့ အိႏိၵယသမုုဒၵရာအတြင္း အင္အားတိုုးခ်ဲ႕လာမႈ ေတြက ေဒသတြင္းႏုုိင္ငံေတြအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈအေျခအေနကိုု ေဆြးေႏြးၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ 

 အင္ဒိုု - ပစိဖိတ္ ဆိုုသည္မွာ

အင္ဒိုု - ပစိဖိတ္ေဒသဆိုုတာက အာဖရိက တိုုက္ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေျခကေန အေမရိကန္ႏုုိင္ငံ အေနာက္ဘက္ကမ္းေျခ အထိ ၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ အိႏိၵယသမုုဒၵရာ နဲ႕ ပစိဖိတ္သမုုဒၵရာ ႏွစ္ခုု ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ေဒသၾကီးျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီေဒသမွာ ကမာၻအင္အား အၾကီးဆံုုးတပ္မေတာ္ ဆယ္ခုု အနက္ ခုုႏွစ္ခုုရိွတယ္။  အႏုုျမဴလက္ နက္ပိုုင္ဆုုိင္တဲ့ ႏုုိင္ငံ ေျခာက္ႏုုိင္ငံရိွတယ္။  ကမာၻ႕ လူဦးေရ အမ်ားဆံုုးႏုုိင္ငံၾကီးႏွစ္ႏုုိင္ငံရိွတယ္။ စီးပြား ေရးအရေျပာရရင္ ကမာၻ႕ ဂ်ီဒီပီ ၆၀% က အင္ဒိုု-ပစိဖိတ္ေဒသကျဖစ္တယ္။ 

ကမာၻ႕စီးပြားေရး အင္အားအၾကီးဆံုုးႏုုိင္ငံျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္၊ တရုုတ္နဲ႕ ဂ်ပန္ ရိွတယ္။ ထြန္းသစ္စ စီးပြားေရး အင္ အားၾကီးနိုု္င္ငံျဖစ္တဲ့ အိႏိၵယရိွတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုနဲ႕ အင္ဒိုု-ပစိဖိတ္ေဒသႏုုိင္ငံေတြ ၾကား ကုုန္သြယ္မႈတန္ဖိုုးက ေဒၚလာ ၂.၃ ထရီလ်ံရိွတယ္။ ကမာၻ႕ေရေၾကာင္းကုုန္သြယ္မႈရဲ့ သံုုးပံုုတစ္ပံုုက ေတာင္တရုုတ္ပင္ လယ္ နဲ႕  ၆၀% က အာရွေဒသကိုု ျဖတ္သန္းသြားရတယ္။ ကမာၻေပၚမွာ သေဘာၤ၀င္ထြက္အမ်ားဆံုုး ဆိပ္ကမ္း ဆယ္ခုုအနက္ ကိုုးခုုရိွတယ္။ ဒီကိန္းဂဏန္းေတြက အင္ဒိုု - ပစိဖိတ္ေဒသရဲ့ မဟာဗ်ဴဟာအရအေရးပါမႈကိုု ေဖာ္ျပေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ 

အင္ဒိုု-ပစိဖိတ္ဆိုုတဲ့ စကားကုုိ စသံုုးခဲ့တာက ဂ်ပန္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ရွင္ဇိုုအာေဘးပါ။ ၂၀၀၇ ခုုႏွစ္ အိႏိၵယ ပါလီမန္မွာ မိန္႕ခြန္းေျပာတဲ့အခါ ပစိဖိတ္သမုုဒၵရာနဲ႕ အိႏိၵယသမုုဒၵရာကုုိ ဆက္စပ္ျပီးလံုုျခံဳေရးနယ္ ၀န္း အျဖစ္ေျပာခဲ့တယ္။ သူ႕အယူ အဆအရ ဂ်ပန္၊ အိႏိၵယ နဲ႕ ၾသစေတးလ်သံုုးႏုုိင္ငံဟာ တရုုတ္ စစ္အင္အားၾကီးထြားလာ မႈကိုု  တန္ျပန္ႏုုိင္ဖိုု႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရ မွာျဖစ္ပါ တယ္။ဒါေပမယ့္ အာေဘး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ကေန အနားယူလိုုက္ေတာ့ ဒီအယူအဆကိုု ဆက္အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏုုိင္ေတာ့ဘူး။ 

၂၀၁၂ ခုုႏွစ္မွာ အာေဘး ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ျပန္ျဖစ္ေတာ့ အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊ အိႏိၵယ၊ ၾသစေတးလ် ပူး ေပါင္းျပီး “ အာရွဒီမိုုကေရစီလံုုျခံဳေရးစိန္ပြင့္” (“Asia’s democratic security diamond”) အျဖစ္ နဲ႕ အင္ဒိုု-ပစိဖိ္တ္ေဒသ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးနဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးကိုုေဆာင္ရြက္ရမယ္ဆိုုတဲ့ အယူ အဆကိုု ထပ္ျပီး ေဖာ္ထုုတ္လာတယ္။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ ဒါဟာ တရုုတ္ႏုုိင္ငံကိုု အင္အားထိန္းညိွဖိုု႕ အတြက္ အာရွအင္အားၾကီးဒီမိုုကေရစီႏုုိင္ငံေတြနဲ႕ အေမရိကန္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖိုု႕ တိုုက္တြန္း လိုုက္တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ 

အေမရိကန္သမၼတ ထရမ့္ က အဲဒီအယူအဆကိုုလက္ခံခဲ့ျပီး ၂၀၁၇ ခုုႏွစ္ အေမရိကန္အမ်ိဳးသား လံုုျခံဳေရးမဟာဗ်ဴဟာ စာတမ္းမွာ အင္ဒိုု - ပစိဖိတ္ေဒသ ဆိုုတဲ့စကားကိုု သံုုးခဲ့တယ္။ ၂၀၁၉  ခုုႏွစ္ မွေတာ့ ႏုုိင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးဌာနနဲ႕ ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးဌာနက အင္ဒိုု - ပစိဖိတ္ေဒသ မဟာဗ်ဴ ဟာ နဲ႕ပတ္သက္တဲ့စာတမ္းေတြ ထုုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ မဟာဗ်ဴဟာရဲ့ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ ကေတာ့ တရုုတ္ႏုုိင္ငံရဲ့ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရးအင္အားၾကီးမားလာမႈနဲ႕ ၾသဇာခ်ဲ႕ထြင္လာမႈကိုု ေဒသ တြင္းနုုိင္ငံမ်ားနဲ႕ ပူးေပါင္းျပီး တန္ျပန္ေဆာင္ရြက္ႏိုုင္ဖိုု႕ပဲျဖစ္ပါတယ္။ 

ဘဏ္ ဘဏ္ ဘဏ့္ ဘဏ္

 

ေခ်း ေငြ ေတြ အ တြက္ အ တိုုး ေတြ အ တင္း မ ေတာင္း တာ ၊ ျပတ္ မ ဆပ္ ခိုင္း ေသး တာ က လြဲ ရင္ အ မ်ား ႀကီး မ ေျပာင္း ေသး ပါ ဘူး ။ 

Covid 19 ကာ လ ကို ေနာက္ ထပ္ နွစ္ နဲ႔ ခ်ီ ျဖတ္ သန္း ရ ၿပီး ထိ ေရာက္ တဲ့ ေျဖ ေလ်ာ့ မႈ မ လုပ္ ေပး ရင္ အိမ္ ၿခံ ေျမ အ ေျမာက္ အ မ်ား ဘဏ္ ေတြ ကို ထိုး အပ္ ၾက ရ လိမ့္ မယ္ ။ 

နိုင္ ငံ တစ္ ခု ရဲ႕ စီး ပြား ေရး ကို နိုင္ ငံ တြင္း ရွိ ဘဏ္ ေတြ နဲ႔ အ တင္ အ ခ် လုပ္ လို႔ ရ တယ္ ။ အ ေမ ရိ ကန္ မွာ ဂ လင္း စ ပန္း လုပ္ ျပ ခဲ့ တယ္ ။ 

ဘဏ္ ေတြ ေျဖ ေလ်ာ့ မႈ လုပ္ မ ေပး နိုင္ ေသး ရင္ အ စိုး ရ က ေျဖ ေလ်ာ့ မႈ လုပ္ ေပး ရ မယ္ ။ အ စိုး ေရ ေျဖ ေလ်ာ့ ေပး ရ မွာ က ျမင့္ မား တဲ့ အ ခြန္ ေတြ ေလ်ာ့ ၿပီး ရႈတ္ ေထြး တဲ့ လုပ္ ထံုး လုပ္ နည္း ေတြ ျပင္ ေပး ရ မွာ ။ 

ကု လ သ မ ဂၢ က Covid 19 ေၾကာင့္ ျမန္ မာ နိုင္ ငံ ရဲ႕ SME လုပ္ ငန္း ၉၃ % ေလာက္ ၿပိဳ လဲ သြား နိုင္ တယ္ လို႔ ခန္႔ မွန္း ခဲ့ တယ္ လို႔ ဖတ္ လိုက္ ရ တယ္ ။ ADB လို႔ ေခၚ တဲ့ အာ ရွ ဖြံ႕ ၿဖိဳး ေရး ဘဏ္ က ေတာ့ ျမန္ မာ GDP ၄.၅ % အ ထိ က် မယ္ လို႔ ေျပာ တယ္ ။ 

ျမန္ မာ နိုင္ ငံ မွာ Covid ေၾကာင့္ ကု စား မႈ က နိုင္ ငံ GDP ရဲ႕ ၄ % ရွိ တယ္ လို႔ ဆို တယ္ ။ အ မ်ား စု က ေဆး ကု သ စား ရိတ္ ၊ ေရာ ဂါ ကာ ကြယ္ ေရး နဲ႔ အိမ္ ေထာင္ စု ေတြ ကို တိုက္ ရိုက္ ေထာက္ ပံ့ တာ ။ စု စု ေပါင္း သန္း ေပါင္း ၁၈၂၃၉၄၈. ၃၇၄ သန္း ( သန္း ေပါင္း ၁၈ သိန္း ေက်ာ္ ) ရွိ တယ္ ။ မ ေဝ ဖန္ ခ်င္ ေပ မယ့္ Covid 19 ကို ျမန္ မာ တာ ဝန္ ရွိ ေတြ ေပါ့ ေပါ့ ေတြး ခဲ့ ၾက တယ္ ။ 

စီး ပြား ေရး လုပ္ ငန္း ရွင္ ေတြ ကို ေငြ ထုတ္ ေခ်း တာ ၃၉၉၀၀၀ သန္း ပဲ ရွိ တယ္ ။ ၅ ဆ ေလာက္ ကြာ တယ္ ။ အဲ့ ဒါ နိုင္ ငံ ျခား စီး ပြား ဆက္ သြယ္ ေရး ဝန္ ႀကီး ဌာ န က အ ၿမဲ တမ္း အ တြင္း ဝန္ ဦး ေအာင္ နိုင္ ဦး ေျပာ ထား တာ ။ 

ဘဏ္ ေတြ က သူ ရ မယ့္ အ တိုး ကို ေန႔ ခ်င္း တြက္ ယူ ယံု မ က ဘူး တိုး ရင္း ေပါင္း အ ေပၚ ေတာင္ အ တိုး ထပ္ ယူ တာ မ်ိဳး လုပ္ ထံုး လုပ္ နည္း ေတြ ျပင္ ေပး သင့္ တယ္ ။ 

ဘဏ္ တိုး ေတြ ခ် လိုက္ ရင္ အပ္ ေငြ ေတြ ျပန္ ထုတ္ သြား မယ္ ဆို တဲ့ မ ဆီ ေလ်ာ္ တဲ့ ဆင္ ေျခ ေတြ က ဘဏ္ သူ ေဌး ႀကီး ေတြ ရယ္ ၊ ဘဏ္ ထဲ ကို ပိုက္ ဆံ ထည့္ ထား နိုင္ တဲ့ ဝန္ ထမ္း ေတြ ရယ္ အ တြက္ ရပ္ တည္ ေန ၾက သ လို ျဖစ္ ေန တယ္ ။

 

တစ္ က မာၻ လံုး Covid ေၾကာင့္ စီး ပြား ေရး လံႈ႕ ေဆာ္ ၿပီး ကိုယ့္ နိုင္ ငံ ထဲ လုပ္ ငန္း ေတြ ျပန္ လည္ ပတ္ ေအာင္ ေဆာင္ ႐ြက္ ေန တဲ့ အ ခ်ိန္ မွာ ျမန္ မာ တစ္ နိုင္ ငံ ထည္း ပိုက္ ဆံ ေတြ ဘဏ္ ထဲ ထည့္ ၿပီး အ တိုး ထိုင္ စား ေန ေစ တာ မ မွန္ ပါ ဘူး ။ 

ဗ ဟို ဘဏ္ က ေဒၚ လာ အ ေရာင္း အ ဝယ္ လုပ္ ေန ရ မွာ မ ဟုတ္ ပဲ အ တိုး အ တင္ အ ခ် နဲ႔ ဘဏ္ ထဲ က ပိုက္ ဆံ ေတြ အ ျပင္ ထြက္ ၿပီး လုပ္ ငန္း ေတြ မွာ ရင္း နွီး ျမဳတ္ နွံ ျဖစ္ ေအာင္ လုပ္ ေပး ရ မွာ ။ ျပည္ သူ က သူ႔ ပိုက္ ဆံ ကို ဘဏ္ ထဲ မွာ ထား လို႔ အ က်ိဳး မ ရွိ ရင္ အ ျပင္ ထုတ္ ၿပီး အ က်ိဳး ရွိ တာ လုပ္ ၾက လိမ့္ မယ္ ။