Hard Disk အေၾကာင္းေလး

 

 

Hard disk ဆိုတာ
Hard disk ဆိုတာ ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုးမွာမရိွမျဖစ္လိုအပ္ျပီး ကြန္ပ်ဴတာအားလုံးမွာေတြ ့နိုင္တဲ့ device တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္…သူက operating system အလုပ္လုပ္ဖို ့နဲ ့data ေတြကို storage လုပ္ဖို ့ျဖစ္ပါတယ္..
 

 သူ အလုပ္လုပ္ တဲ့ပံုစံက ဒီ hard disk အထဲမွာ platter ေတြရိွတယ္ ဒီ Platter ေတြဟာ spindle motor လည္ တဲ့အား ေၾကာင့္ air cushion ျဖစ္ေပၚလာတယ္ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ read/write head ေတြက platter   ေပၚမွာေရးမွတ္ ထား တဲ့ေဒတာ ေတြ ကို ေရးျခင္း ဖတ္ျခင္းမွတ္ျခင္းစတာေတြကုိလုပ္ေဆာင္တယ္.. တစ္ခုခ်င္းစီ္ လုပ္ေဆာင္ပံု ကို ေအာက္ မွာ ရွင္း ျပပါမယ္..

အတြင္းပိုင္းလုပ္ေဆာင္ပံု

 

 

hard disk တစ္လံုးမွာ magnetic disk လို ့ေခၚတဲ ့platter ေလးေတြဟာ ေလးခ်ပ္ ဒါမွမဟုတ္ ငါးခ်ပ္ပါရိွ တတ္ၾကပါတယ္..platter ျပားအေရတြက္မ်ားရင္ data ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၀င္ ဆံ ့ေပ မဲ့ reliability အတြက္က် ေတာ့ အားနည္းသြားပါတယ္ အဲဒီ platter ျပားမွာ program ေတြ data ေတြသိမ္းဆည္း ဖို ့ ျဖစ္ပါတယ္..

Geometry

 

 

 

 

Hard disk တစ္လံုး မွာ ဖိုင္ေတြသိမ္းလို ့ရေအာင္ ဘယ္လို စီမံထား သလဲဆိုတဲ့ geometry အေၾကာင္း   ေလ့လာၾကည့္ ရ ေအာင္ desktop မွာအသံုးျပဳတဲ့ ဘယ္ hard disk မဆို physically အရေတာ့ platter   ျပားေတြဟာအားလံုးsize တူ၇ြယ္တူပါပဲ.... platter ျပား တစ္ျပား ကိုၾကည့္ လုိက္ရင္ သူ ့ကို thin film media လို ့ေခၚတဲ ့ပါးလြာတဲ ့glass နဲ ့ျပဳလုပ္ ထားျပီးေတာ့မွ အေပၚကေန meganitic ရည္သုတ္လိမ္းထား တယ္..ဒီလို တည္ေဆာက္ျပီး တာနဲ ့ ဖိုင္ေတြသိမ္းလို ့ျပဳလို ့မရေသးဘူး..

အဲလို မရေသးပဲ နဲ ့ low level format လို ့ေခၚတဲ ့ cylinder, track, sector ေတြ သတ္ မွတ္္ေပးရ ပါေသး တယ္. .platter မွာ track ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ track ဆိုတာ platter ရဲ ့ ဗဟုိကေန စက္၀ိုင္းပံု လမ္းေၾကာင္း အတိုင္းရိွေနတာေတြကို track လို ့ ေခၚတယ္..cylinder ဆိုတာ အဲဒီ track ေတြ၇ဲ ့  အေပၚေအာက္ တစ္စံုကို cylinder လို ့ေခၚတယ္..

sector ဆိုတာ

 

 

 

sector ကေတာ့အငယ္ဆံုးယူနစ္ျဖစ္ျပီးေတာ့မွ magnetic storage area ျဖစ္ ပါတယ္ .. သူ ့sector တစ္ခု တစ္မွာ သိမ္းဆည္းနိုင္တဲ့ အေရအတြက္က 512MB ျဖစ္ပါတယ္…ေဒတာ သိမ္းပံု သိမ္းနည္း ကိုေျပာျပခ်င္ပါတယ္ ။
 

သတိ ထားမိလားေတာ့ မသိဘူး hard disk နဲ ့ cd disc တို ့သိမ္းပံုခ်င္း မတူဘူး hard disk က magnetic နည္းပညာကို သံုးျပီး သိမ္းတာျဖစ္လို ့ disk လို ့ေခၚတာျဖစ္ျပီး cd disc ေတြ က်ေတာ့ laser ကိုအသံုးျပဳျပီး ultra violet light နဲ ့သိမ္း တာျဖစ္ တဲ့အတြက္ disc လို ့သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္..

 

အခုလည္း ဒီ hard disk မွာ Magnetic နည္းအရသိမ္းတာပါပဲ magnetic နည္း အရသိမ္း တာျဖစ္တဲ့ အတြက္ က်ြန္ေတာ္တို ့ေတြက information ေတြ ကို digital အျဖစ္သိမ္းတယ္ လို ့ ေျပာၾကေပ မဲ ့ ဒီplatter ေပၚမွာေတာ့ Analog signal အျဖစ္နဲ့ သိမ္းဆည္းေပး ထား တာျဖစ္ ပါတယ္.. တနည္း အားျဖင့္ digital signal ေတြကို Analog signal အျဖစ္ေျပာင္းသိမ္း ထား ပါတယ္ ..

တခါ hard disk ထဲမွာရိွတဲ ့ ေဒတာေတြကိုဖတ္ခ်င္တဲ့အခါ ယူသံုးလိုတဲ့အခါမွာလဲသူက Analog signal ေတြကို Digital signal အျဖစ္ျပန္ေျပာင္းေပးရတယ္..အဲလို digital signal ျပန္ေျပာင္းေပး မွ ရ လာတဲ့ Information ေတြကို cpu ဖတ္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္.. 

 

အထဲနည္းနည္း တိုး၀င္ၾကည့္ရေအာင္ analog signal ေတြနဲ ့သိမ္းတာ ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုမ်ား သိမ္းလဲေပါ့.. က်ြန္ေတာ္တို ့platter ျပားေပၚမွာ magnetic ရည္ေတြရိွတယ္လို ့ေျပာခဲ့ တယ္ေနာ္..

အဲဒီplatter ေတြေပၚမွာသံလိုက္ တံုးေသးေသးေလးေတြေနရာ အနွံအမ်ား ရိွတယ္ လို ့မွတ္ ယူ လိုက္ သံလိုက္တံုး လို ့ေျပာလိုက္ တာနဲ ့သံလုိက္ တံုးမွာ ေျမာက္နဲ ့ေတာင္ ရိွတယ္ north and south (N and S) ဆိုျပီးေတာ့ ရိွတယ္ အဲလိုေသးေသးေလးေတြ အမ်ားၾကိီး၇ိွလိမ္ ့မယ္ ဖင္ ခ်င္းေခါင္းခ်င္း randomly အ၇ရိွေနလိမ့္မယ္ ဒါက data ေပၚၾကည့္ျပီး သူ ့ဘာသာ သူေဆာက္ သြားတာ ။
 

ဥပမာ ss ကို 1 ယူမယ္ဆိုပါစို ့SN ဆိုရင္ 0 ယူမယ္ေပါ့..အဲဒါကို magnetic bit လို ့ေခၚ တယ္.. ဒိီ Platterျပားေပၚ မွာ ေျမာက္ျမား စြာေသာ သံလုိက္တံုးေသေသး ေလးေတြက သနု္း နဲ ့ခ်ိီျပီးေတာ့ ရိွတယ္.. 

 

အဲဒီ လို မတူညီတဲ့ SS SN NS NN ေတြကို read/write head ေတြက ဖတ္ေပးရပါတယ္.. ဖတ္ လိုက္ တဲ့ data ကို မွေစာေစာ ကေျပာသလို ့digital signal ျပန္ေျပာင္းေပး ရတာျဖစ္တယ္ ဒီလို နည္းနဲ့ data ေတြ ကို သိမ္းတယ္ ဖတ္တယ္ မွတ္တယ္ ေပါ့.

 

hard disk ေတြဟာ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကတည္းက ေပၚထြန္း လာခဲ့ တာ ဒိီေန ့အခ်ိန္ထိ သူ ့ရဲ ့ဖြဲ ့ စည္းပံုဟာအ ရမ္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲသြား တာေတာ့မ ဟုတ္ပါဘူး အေျခခံဖြဲ ့ စည္း ပံုေတြဟာ တူတူ ပါပဲ။
Actuator

 

 

 

Actuator ဆိုတာ voice coil motor ျဖစ္တဲ ့coilထဲ လ်ပ္စစ္စီး၀င္ျပီး polarity changing လုပ္ေပး မွုေၾကာင့္ actuator arm ကုိထိန္းခ်ဳပ္ေပးရတဲ့ အရာ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္..အရင္တုန္းက servo motor ေတြဆို တစ္ထစ္ ခ်င္းေရြ ့လ်ားတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ဖတ္တဲ့ အခါမွာ ေနွးေကြး ပါတယ္..ျပီးေတာ့ အဲလိုေရး ဖတ္ေန တုန္းမွာ ပါ၀ါ မရေတာ့ ရင္ သူက အဲမွာတင္ ရပ္ သြားတယ္ ပါ၀ါလာ လို ့အလုပ္လုပ္ ရင္ ဓါးနဲ ့ျခစ္သလို လုပ္ပစ္လို္က္တာျဖစ္ တဲ့ အတြက္ hard disk ကို ပ်က္စိီးေစပါတယ္..

 

 

 

 

ဒါေၾကာင့္ အဲလို Positional error system မျဖစ္ေစ ဖို ့အတြက္ voice coile motor လို ့ေခၚ တဲ ့ liner motor နဲ ့အစား ထိုးျပဳလုပ္ခဲ့တာ ယေန ့ တိုင္ပါပဲ..liner motor ကေတာ့ pogwer off ေသာ္ျငား လည္း automatically parking စနစ္ ပါရိွပါတယ္..
Actuator Arm

 

 

 

Actuator Armဆိုတာ platter ေတြေပၚမွာ အလ်ား လိုက္ေရြ ့လ်ားျပီးေတာ့ ေဒတာေတြ ကိုေရး ဖတ္ျပဳ လုပ္ ဖို ့ ေဆာင္ရြက္ေပး တယ္ အဲလိုေရးဖတ္တဲ့ အခါမွာလဲ အတိ အက်ျဖစ္ေအာင္ Actuator arm ကုိ actuator ကျပဳလုပ္ေပးပါ တယ္..Actuator Axis ဆိုတာ Actuar arm ရဲ ့အစြန္း တစ္ခု မွာ ရိွျပီးေတာ့ အလယ္မွာ ရိွတယ္..အဲဒိီ Axis လည္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ Actuator arm လိုက္ လည္ေပးတာျဖစ္တယ္ ။
Cover mounting holes

 

 

 

 

 

cover mounting holes ဆုိတာ hard disk ကို ဖံုးအုပ္ဖို ့အတြက္ screws မ်ား တပ္ဆင္ဖို ့ အတြက္ ေနရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ။

Head

 

 

head ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ read /write head ကိုေျပာတာျဖစ္တယ္ ဒီ head ကdata ကိုေရးနိုင္ ဖတ္နိုင္တယ္..platter ျပားတစ္ခု တစ္ခုမွာ အေပၚေအာက္ head နွစ္ခုပါတယ္ platter နွစ္ခု ဆိုရင္ read/write headေလးခု ပါမယ္ေပါ့…

Interface connector

 

 

 

 

Interface connector ဆို တာ data cable အေၾကာင္းေတြျဖစ္ ပါတယ္..interface မွာ IDE interface နွင့္ SATA interface နွစ္မ်ိဳး ရိွပါတယ္ IDE interface က 40pin/80wire ျဖစ္ျပီး SATA ကေတာ့ 7 pin ပဲပါရိွပါတယ္ SATA က point to point system ျဖစ္ပါတယ္ ..ေအာက္က ပံုမွာ အနီေရာင္ က SATA interface ျဖစ္ျပီး ေနာက္ interface တစ္ခုမွာ IDE interface ျဖစ္ပါတယ္..

Jumpers

 

 

 

 

jumpers ဆိုတာ IDE drive ေတြ မွာသာ ပါ၀င္ျပီး ေတာ့ SATA မွာေတာ့ မပါပါဘူး ဒါေၾကာင့္ IDE ေတြမွာ ဆိုရင္…connector တပ္ဆင္တဲ့ အခါ master slave ဆိုတာ ခြဲထားေပး ရပါတယ္..IDE တစ္ၾကိဳး ထဲမွာ HD ေကာ CD ROM ေကာထားမယ္ ဆိုရင္ hard disk ကို master ထားေပး ရျပီး CD ROM ကို slave မွာ ထားေပး ရတယ္.. 

 

SATA ဆိုရင္ေတာ့ ဒီအတိုင္း တန္းစိုက္ လိုက္ရံု ပါပဲ.. IDE cable ေတြဟာ pin 40 ပါရိွ ပါတယ္ အခုေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ pin က 40 pin 80 wire ျဖစ္သြားျပီး crosstalk ျဖစ္ခ်င္းမွ ကာကြယ္ျပီး သားျဖစ္ျပီး ပိုျပိီးေတာ့လဲျမန္ သြားပါတယ္.. 

 

 SATA လို ့ေခၚတဲ ့ cable version မွာအရင္တုန္းက 66/100/133MHz ဆိုျပီး အသံုးျပဳခဲ့ေပ မဲ ့အခု ခ်ိန္မွာေတာ့ ultra DMA လို ့ေခၚတဲ ့ bus mastering နည္းပညာ ကို အသံုးျပဳ ထားတဲ့ အတြက္ ပိုျမန္ပါတယ္.. IDE power cabel ၾကိဳးေတြဟာ ဆိုရင္ ကြန္ပ်ဴတာ ဖြင့္ေနစဥ္ျဖဳတ္တပ္ လုပ္လို ့

 

 

မရဘူး sata မွာ က်ေတာ့ ရ တယ္ ။ အဲဒါကို hot swap လို ့ေခၚတယ္ power shutdown လုပ္စရာ မလုိပဲနဲ ့ျဖုတ္တပ္ လုပ္လို ့ရတာ ကို hot swap ရတယ္ လို ့ေခၚတယ္..

 

IDE cable ေတြမွာ ဆုိရင္ၾကိဳး အရွည္ဟာ 18 လက္မထက္ ပိုမရွည္ သင့္ဘူး အဲထက္ေက်ာ္ သြားရင္ data transfer လုပ္ရာမွာ အေနွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတယ္ ။  SATA မွာက်ေတာ့ အရွည္ 1မီတာ အသံုးျပဳနိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ IDE cable ထက္နွစ္ဆ ပိုရွည္ပါတယ္..

Platter

 

 

 

 

platter ဆိုတာ glass ေတြ နဲ ့ျပဳလုပ္ထားျပီးေတာ့ မွ magnetic ရည္သုတ္ လိမ္းထားပါတယ္ ။ ဒီ platter ေတြ က ေလးခ်ပ္ သို ့ငါးခ်ပ္ အမ်ားဆံုးျပဳလုပ္ေလ့ ရိွတယ္ platter အေရတြက္ နည္းေလ reliability ပိုေကာင္းေလ ျဖစ္တယ္.. ဒိီ platter ေပၚမွာပဲ datas ေတြကို ေရးၿ ခင္း ဖတ္ျခင္း သိမ္းဆည္းျခင္း စတာေတြျပဳ လုပ္ တယ္..

Power connector

 

 

 

 

hard disk အတြက္ power ကို 12v 5v ျဖင့္အသံုးျပဳၾကတယ္ notebook computerေတြ အတြက္ ဆိုရင္ 5v ကို အသံုးျပဳထား တယ္… 

 

 

 

 

hard disk အတြက္ေပးတဲ့ power connector ေခါင္းေလးေတြ ကို molex connector လို ့ေခၚ ပါတယ္..

Ribbon cable

 

 

 

 

ေနာက္ Ribbon cable ဆိုတာ logic board နဲ ့ဆက္သြယ္ေပး ပါတယ္ hard disk ကဖတ္ လိုက္ တာ မွန္ သမ်ွ analog signal ကို logic ဘုတ္ေပၚ သယ္ေဆာင္ သြားျပီး digital signal အျဖစ္ေျပာင္း ေပးျခင္း ေတြကိုလုပ္ေဆာင္ေပးတယ္..

Spindle motor

 

 

spindle motor ဆိုတာ ကေတာ့ platter ေတြလည္ပတ္ေစဖို ့ အတြက္ အလည္ကေန spin လုပ္ေပး ရပါတယ္..အဲဒီ spindle motor က အပတ္ေရ3500 ကေန 15000 RPM ရိွပါတယ္ RPMဆိုတာ revolution per minute လို ့ေခၚပါတယ္ ။ 

 

 တစ္မိနစ္ မွာspindel motor လည္ပတ္တဲ့အပတ္ေရအ တြက္ ျဖစ္ ပါတယ္ …အခု က်ြန္ေတာ္ တို ့ပတ္၀န္းက်င္ မွာ အသံုးအမ်ားဆံုးက 5400RPM နဲ ့7200RPM   ျဖစ္ပါတယ္.. …က်ြန္ေတာ္ တို ့hard disk တစ္လံုး ၀ယ္တဲ့ အခါဒီ RPM ကို ထည့္တြက္ ရပါတယ္ ။ 

 

RPM ပိုမ်ားေလ ပိုျမန္ေလျဖစ္ တယ္ သို ့ေပမဲ့ တစ္ခ်က္ သတိထားရမည္ က RPM မ်ား ရင္ ေဒတာ ကို ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ ဖတ္နိုင္ တာမွန္ေပမဲ ့သူ ့ကို ေပးရတဲ့ power မ်ားလို ့ heat ေတြ လည္း ပိုထြက္ လာပါ တယ္ ။

SCSI drive

 

 

 

 

SCSI drive ဆိုတာ သာမန္ အသံုးျပဳေနတဲ ့ ကြန္ပ်ဴတာေတြမွာ သံုးေလ့သံုးထ မရိွပဲ work station နဲ ့ server ေတြမွာ အသံုးျပဳေလ့ ရိွတယ္..SCSI ဆိုတာ small computer system interface ျဖစ္တယ္.. SCSI မွာ နွစ္မ်ိဳးရိွပါတယ္ ။ 

 

 internal SCSI နွင့္ external SCSI ဆိုျပီးရိွပါတယ္ ဒီေနရာမွာ SCSI ရဲ ့အမ်ိဳး အစားနဲ ့ data transfer rate ေတြ ့ကိုေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ SCSI1 ဟာ 25 pin ကိုအသံုးျပဳျပီးေတာ့ transfer rate 8 bit ကိုပဲ သယ္ေဆာင္နိုင္တယ္..SCSI 2 က SCSI 1 နဲ ့အတူတူပဲ ဒါေပမဲ ့pin အေရ အတြက္ 25 pin အစား pin 50 အစား ထိုးျပဳလုပ္ထားတယ္..

SCSI 1 မွာ ဘာမွေျပာစရာ မရိွေပမဲ ့ SCSI 2 က်ေတာ့ SCSI VERSION နဲ ့ပတ္သက္ျပီးေျပာစရာရိွလာ တယ္.. SCSI 2ျပီးတဲ ့အခါက်ေတာ့ Wide SCSI က 68 pin ရိွျပီး 16bit ကုိ transfer လုပ္နိုင္ပါတယ္ .

 

fast SCSI က 8 bit bus ကိုအသံုးျပဳျပိးေတာ့ double clock rate ကိုအသံုးျပဳထား တာျဖစ္ တဲ့ အတြက္ 10MBps ထိ Transfer လုပ္နိုင္တယ္..fast wide SCSI ဆိုရင္ 16bit ျဖင့္ 20 MBps ထိကို transfer လုပ္နိုင္တယ္…

 ultra SCSI က 8 bit bus နဲ ့20 MBps transfer လုပ္နိုင္ပါတယ္..SCSI 3 က 16 bit နဲ ့40 MBps transfer လုပ္နိုင္တယ္.. သူက်ေတာ့ Ultra wide SCSI လို ့လဲေခၚတယ္..အဲေတာ့ ဒီSCSI 3 ေအာက္မွာပဲ Ultra 2 SCSI နဲ ့wide ultra 2 SCSI ဆိုျပီးေတာ့ရိွေသးတယ္ Ultra 2 SCSI ကေတာ့ 8bit 40 MBps နဲ ့wide ultra 2 SCSI ကေတာ့16bit 80 MBps transfer လုပ္နိုင္တယ္….

အခု ဒီေန ့မွာေတာ့ အားလံုး ဟာ ultra DMA mode ကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္ SCSI peripherals ေတြဟာ SCSI port ေတြ ကိုျဖတ္ျပီးေတာ့ မွ daisy chain ပံုစံ ဆက္သြယ္ ထားပါ တယ္ ။ 

 

 cable ဟာ host adapter ဆီကိုသြားရတယ္..အဲကမွ device 1 device 2 စသျဖင့္ သြားရ ပါတယ္. .SCSI မွာ ID ေလးေတြ သတ္မွတ္ ထား တာရိွ ပါတယ္ ။  ID 0 ကေန 7 ထိရိွနိုင္ သလို ID0 မွ 16 အတြင္းလည္း ရိွပါတယ္ device ေတြအားလံုး တပ္ဆင္ျပီး သြားတဲ့ အခါ ေနာက္ဆံုး device မွာ terminate ဆိုတာ တပ္ေပးရ တယ္ ဘာေၾကာင့္ တပ္ေပးရလဲ ဆိုေတာ့ echo signal ေတြျပန္ မလာေအာင္လို ့တပ္ဆင္ေပးရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ ။
Bus mastering

 

 

 

 

 

က်ြန္ေတာ္တို ့ေနာက္ bus mastering ကိုေလ့လာၾကည့္ ရေအာင္ေျပာေတာ့ေျပာခဲ့ျပီးသားပါ bus mastering ဆိုတာ ယေန ့ေခတ္မွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ controller bus ေတြမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ နည္းပညာ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္..

hard disk ထဲက အခ်က္အလက္ကို ရယူဖို ့အတြက္ cpu ဆီ က instruction ေတြေတာင္း ခံရ address bus ဘယ္ ေလာက္က ဘာကိုေပးလိုက္နဲ ့အဲဒီinstruction ကိုေတာင္း ရတယ္ ေစာင့္ ရတယ္ ဒါ အခ်ိန္ကိုပိုၾကာ ေစပါတယ္ ။ 

 

 ဒီ အားနည္းခ်က္ကို အစားထိုးျပဳျပင္ဖုိ ့အတြက္ bus mastering ကိုျပဳလုပ္တိီထြင္ခဲ့ၾကတယ္.. သူက ဘာလဲဆို ေတာ့ ေစာနက cpu ဆီကို request လုပ္တာေတြ လမ္းေၾကာင္း ေတာင္း တာ ေတြ မလုပ္ေတာ့ ပဲနဲ႕ bus mastering controller ကေန တိုက္ရိုက္ လုပ္ေဆာင္ သြားပါတယ္ .. ဒါေၾကာင့္ ကြန္ပ်ဴ တာ တစ္လံုးရဲ ့ performance ကို တိုးလာေစ ပါတယ္..

Low level format

Low level format ဆို တာ က်ြန္ေတာ္တို ့ hard disk မွာ ပါတဲ ့platter ေတြေပၚမွာ geometry ေတြ သတ္မွတ္ တာ တစ္နည္း အားျဖင့္ cylinder track sector ေတြကို သတ္မွတ္ေပးတာ ဒီလိုသတ္မွတ္ေပး   ျပီးရံုနဲ ့က်ြန္ေတာ္ တို ့ေဒတာေတြ ကိုေရး လုိ ့မွတ္လို ့မရေသး ဘူး..

 

platter ျပားေပၚ မွာ cylinder track sector ေတြကိုဘယ္ေလာက္ထားမယ္ ဆိုတာ သတ္မွတ္ေပးျခင္း ကို low level format လို ့ေခၚပါတယ္ အရင္ တုန္းက FAT 16 ေခတ္ေတြ သံုးတဲ့ အခ်ိန္ windows 95 ေတြ စေပၚတဲ့ေခတ္တုန္းက ဆိုရင္ Low level format ကို မိမိ ဘာသာ သတ္မွတ္ေပးရ တယ္..

 

အခု ဒီေန ့မွာေတာ့ စက္ရံု ကေန Low level format ေတြကိုခ်ေပးျပီးသားျဖစ္တယ္..ဒါေၾကာင့္ hard disk တစ္လံုး လက္ထဲေ၇ာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ high level format ခ်ျပီး အသင့္ သံုး လိုက္ ရံုပါပဲ..

High level format

 

 

 

 

high level format ဆို တာ သိမ္းဆည္း မည့္ file system ေတြကို သတ္မွတ္ေပးလိုက္ တာျဖစ္ ျပီး master boot record ဖန္တီးျခင္း file allocation table ဖန္တီးျခင္း တို ့ကို လုပ္ေဆာင္ ပါတယ္..

 

ဒီလို high level format ခ်ျပီးမွသာလ်င္ ဖိုင္ေတြကိုသိမ္းဆည္းနို္င္တာျဖစ္တယ္..ဒါဆိုရင္ low level format high level format ဆိုတာ သိသြားေလာက္ျပီ..က်ြန္ေတာ္တို ့ high level format ခ်ေတာ့ ဖိုင္ system ေတြကို သတ္မွတ္ေပးရတယ္တဲ ့ဒါဆိုရင္ အဲဒီ file system ျဖစ္ တဲ ့FAT 16 FAT 32 NTFS ဆိုတာ ဘာကို ေျပာ တာ လဲၾကည့္ရေအာင္ …..

 

FAT file system

 

 

 

 

 

FAT ဆို တာ file allocation table ကိုေျပာတာပါ သူက စာအု ပ္တစ္အုပ္မွာ ရိွတဲ ့မာတိကာ နဲ ့တူတယ္  ။ စာအုပ္တစ္ အုပ္မွာ ေခါင္းစဥ္ ကိုၾကည့္လိုက္ တာနဲ ့ဘယ္ စာမ်က္နွာ မွာ ဆိုတာ တန္းျပီး လွန္လို ့ရတာေပါ့ ။ 

 

 တစ္ရြက္ခ်င္းစီလွန္ စရာမ လိုေတာ့ဘူး သူလဲဒီအတိုင္းပါပဲ ဒီ file allocation table ထဲမွာ file ေတြရဲ ့ address ေတြကိုၾကည့္ခ်င္း အားျဖင့္မိမိလိုခ်င္တဲ ့ file ကို တိုက္ရိုက္ရွာေဖြနိုင္ တာျဖစ္တယ္…

 ဖိုင္ေတြ ကို သိမ္းဆည္း ဖို ့ အတြက္ ဖိုင္ table ေလးေတြ တည္ေဆာက္ရတယ္ ဒါမွလည္း လြယ္လြယ္ ကူကူ ရွာနိုင္မွာျဖစ္တယ္.. FAT 16 ရဲ ့ဖြဲ ့စည္း ပံု ကိုေျပာျပ ပါမယ္ ။ 

 

hard disk တစ္လံုးရဲ ့FAT file system မွာ ဆိုရင္ cluster ေလးေတြဖြဲ ့စည္းထားတယ္ ဥပမာ cluster size တစ္ခုကို 32KB သတ္မွတ္ မယ္ ထားတယ္ဆိုပါစို ့ က်ြန္ေတာ္တို ့က 20KB ေလာက္ ရိွ တဲ ့ ဖိုင္တစ္ခုကိုသိမ္းမယ္ ဒါဆိုရင္ cluster တစ္ခုမွာ 12 KB စီေနရာ လြတ္ က်န္ေနခဲ့ မယ္ေပါ့.. 

 ေနာက္ထပ္ က်ြန္ေတာ္ တို ့ဖိုင္သိမ္းတဲ့ အခါမွာ ေစာနက လြတ္ေနတဲ့ 12 KB မွာဆက္ မသိမ္းေတာ့ ပဲ   ေက်ာ္သြားျပီးေတာ့ေနာက္ cluster အစတစ္ခုမွာ သြားသိမ္းပါတယ္ အဲေတာ့ ေစာေစာ ကလို hard disk တစ္ခု လံုးမွာ အဲဒီလိုသာသိမ္းလိုက္ရင္ free space  ေတြ အမ်ား ၾကီး ဆံုးရံွုး ပါ တယ္..

 

ဒီ အားနည္းခ်က္ ကိုၾကည့္ျပီးေတာ့ အခုေနာက္ဆံုး NTFS လို ့ေခၚတဲ ့new technology file system ကေတာ့ cluster size အေသး ဆံုးျဖစ္ျပီးေတာ့ FAT 16 နဲ ့32 ေနရာကို အစားထိုးျပီး file system အျမင့္ဆံုး အျဖစ္ ကိုေ၇ာက္ရိွခဲ ့ တာျဖစ္ပါတယ္…
NTFS file system

 

 

 

 

 

NTFS က cluster size ကို ခ်ံဳ ့လိုက္ျပီး cluster တစ္ခု မွာ 4KB ပဲ ထားရိွ ပါတယ္ cluster size ေသးသြား တဲ့ အတြက္ free space ေတြ တိုး လာပါတယ္ cluster size ေသးလာတာနဲ့ အမွ် free space ပို မ်ားမ်ား ရလာပါတယ္.

reliability နဲ ့ security ပိုင္း မွာပါ ပိုျပီးေတာ့ေကာင္းမြန္လာတာကိုေတြ ့ရပါတယ္ NTFS system ေတြ မွာ ဆိုရင္ နဂို၀င္းဒိုးတင္ ထားတဲ့အထဲကမွအေရးၾကီးတဲ့ဖိုင္ေတြကို မွားဖ်က္ မိ လို ့recovery   ျပန္လုပ္ခ်င္ တယ္ဆိုရင္ ျပန္လုပ္လို ့ ရေအာင္စီစဥ္ ထား တဲ ့စနစ္ ကိုပါ ထည့္ သြင္း တည္ေဆာက္ ထားတဲ့အတြက္ အဆင္ေျပပါတယ္…

Partition အေၾကာင္း

 

 

 

 

 

Partition အေၾကာင္းေဆြးေနြး ၾကည့္ ရေအာင္ Hard disk တစ္လံုးမွာ partition ခြဲတဲ့အခါမွာ primary နဲ ့ extended ဆိုျပီးေတာ့ ရိွတယ္ တစ္ခ်ိဳ ့က်ေတာ့လဲ extended ကို secondary partition လို ့ေခၚတယ္ .

 

hard disk တစ္လံုး မွာ primary partition ခ်ည္းပဲထားမယ္ဆိုရင္ အမ်ားဆံုး ေလးပိုင္းအထိ ထားနိုင္ ပါတယ္.. မ်ားေသာ အားျဖင့္ေတာ့ C ကို primary ထားျပီး က်န္တဲ့ partition ကိုေတာ့ extended ထားၾက တာ မ်ားပါတယ္..

ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ extended partition မွာ logical drive ေတြ အမ်ားၾကီး ထပ္ခြဲနိုင္ တာကို း logical drive ေပါင္း 24 ခုထိ သတ္မွတ္ေပး ထားလို ့ရပါတယ္ ။

 

 A B မပါေပါ ့ ေလ..(A B ဆိုတာက floppy drive အတြက္သတ္မွတ္ထားတဲ့ letter ေတြျဖစ္ ပါတယ္ ) windows တင္တဲ ့ အခါမွာ primary ရဲ ့active ျဖစ္တဲ ့ partition မွာ သူက boot လုပ္ သြား တာျဖစ္တယ္..ဘာေၾကာင့္ primary partition ကို ေလးခုပဲထားနိုင္သလဲ လို ့ေမး စရာ ရိွလာနိုင္ တယ္..

ဟုတ္တယ္ hard disk တစ္ခုမွာ OS တင္ဖို ့အတြက္ boot information အတြက္ boot partition table ထဲမွာ 64 KB ပဲပါရိွတယ္ ။ boot partition table တစ္ခုမွာ 16 KB ၇ိွ ပါတယ္ ။

 

 

 

 OS ေလးခု စာ အတြက္ ဆိုရင္ 16 *4 လီ 64 ဒါေၾကာင့္ OS ေလးခု ပဲ အမ်ား ဆံုးတင္နုိင္ တာျဖစ္ တယ္.. ဒါေၾကာင့္ primary partition ကို ေလးပိုင္း အထိသာ ပိုင္းနိုင္တာျဖစ္တယ္… ok 

 

ဒါဆို ဒီလို hard disk တစ္လံုးတပ္ဆင္ျပီး ၀င္းဒိုးတင္ျပီးတာနဲ ့သံုးလို ့ရျပီလားဆိုတာ့ ရေတာ့ ၇ တာေပါ့ ဒါေပမဲ ့သူ ့ကို bios setting မွာ first boot device မေၾကျငာထား ေပးရင္ အလုပ္ မလုပ္ ပါဘူး  ။ 

 

ဒါေၾကာင့္ BIOS ထဲ မွာသြားေရာက္ျပီးျပင္ ဆင္ေပးရတယ္ ဘယ္မွာလဲ ဆိုေတာ့ Advance feature ထဲ က first boot device မွာ Hard disk ကိုေၾကျငာထားေပးျပီးမွအ သံုးျပဳနိုင္ မွာျဖစ္ပါ တယ္ ….

 

တစ္ခါတစ္ရံ first boot မွာ floppy ျဖစ္ေနတာမ်ိဳး disable ေပးထားမိတာမ်ိဳးျဖစ္ရင္ OS မတက္နိုင္တာမ်ိဴးၾကံဳရတတ္ပါတယ္…
ေဆြးေႏြးခ်က္ အနွစ္ခ်ဳပ္
၁။ Hard disk ဆိုတာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးမွာ မရိွမျဖစ္လိုအပ္ျပီး ကြန္ပ်ဴတာ အားလုံး မွာေတြ ့နိုင္တဲ့ device တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္…သူက operating system အလုပ္ လုပ္ဖို ့ နဲ ့data ေတြ ကို storage လုပ္ ဖို ့ျဖစ္တယ္..

 

၂။ hard disk တစ္လံုးမွာ magnetic disk လို ့ေခၚတဲ ့platter ေလးေတြဟာ ေလးခ်ပ္ ဒါမွ မဟုတ္ ငါးခ်ပ္ ပါရိွ တတ္ၾက ပါတယ္..platter ျပား အေရတြက္ မ်ားရင္ data ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ၀င္ ဆံ ့ေပမဲ့ reliability အတြက္ က်ေတာ့ အားနည္း သြားပါတယ္ ။ 

၃။ hard disk က magnetic နည္း ပညာ ကိုသံုးျပီးသိမ္း တာ ျဖစ္လို ့ disk လို ့ေခၚတာျဖစ္ျပီး cd disc   ေတြ က်ေတာ့ laser ကိုအသံုးျပဳျပီး ultra violet light နဲ ့သိမ္းတာျဖစ္ တဲ့အတြင္ disc လို ့သတ္ မွတ္ ခဲ့ၾကတယ္. ။

၄။ Low level format ဆိုတာ က်ြန္ေတာ္တို ့ hard disk မွာ ပါတဲ ့platter ေတြေပၚမွာ geometry ေတြ သတ္မွတ္တာ တစ္နည္းအားျဖင့္ cylinder track sector ေတြ ကို သတ္ မွတ္ေပးတာ ။

 

၅။ high level format ဆိုတာ သိမ္းဆည္း မည့္ file system ေတြကို သတ္မွတ္ေပးလိုက္ တာျဖစ္ ျပီး master boot record ဖန္တီးျခင္း file allocation table ဖန္တီးျခင္း တို ့ကို လုပ္ေဆာင္ ပါတယ္..

၆။hard disk တစ္လံုးမွာ primary partition ခ်ည္းပဲထားမယ္ဆိုရင္ အမ်ားဆံုး ေလးပိုင္းအထိပဲ ထားနိုင္ပါတယ္.

 

 

ကိုစံၿငိမ္း

ၿမန္မာ IT လူငယ္မ်ား