ကထိန္ဒါန တန္ေဆာင္လ ႐ႈေမွ်ာ္ခင္း

ေျမာက္ေလငယ္သြင္းပါလို႔ ျမဴႏွင္းငယ္စိုစို၊ ျမင္တုိင္းငယ္ပ်ဳိသည္ ေရႊက်ီးညိဳတာရာႏွင့္ ၾကတၱိကာ ထြန္းတဲ့ လကိုေလး။ တန္ေဆာင္ငယ္မာသ ဆယ့္ႏွစ္လတြင္ ခ်မ္းျမေအးရင္ ၿဗိစၦာခြင္သို႔ ရက္ငင္ေျပာင္းခြာ ခ၀ဲညႇာလဲ ခိုင္လႊာ၀တ္မႈန္ ရနံ႔သာထံုေတာ့တယ္၊ ဘုန္းဂုဏ္ေၾကာ့ သမၻိန္မွာ လွဴကထိန္ သဘင္ခင္းလို႔ က်င္းၾက တယ္ေလး။ 

(မဟာအတု လမင္းႀကီး)

ႏွင္းရႊင္မာသ တန္ေဆာင္မုန္းလသို႔ ေရာက္သည္ႏွင့္ ေျမာက္ျပန္ေလျပည္ ေအးေအးက ေနာ့လ်က္တစ္မူ က်ီစယ္ေတာ္ မူခဲ့ျပန္ေလၿပီ။ ထိုေျမာက္ျပန္ ေလျပည္ေအးႏွင့္ အတူပင္ ႏွင္းပုလဲစက္တို႔ကလည္း ညင္သာစြာ ဖ်န္းပက္သည့္ ခါသမပင္။ ထက္ေကာင္းကင္ ေ၀ဟင္ဆီ ေမွ်ာ္ရည္မိေတာ့ ေရႊက်ီးတာရာႏွင့္ ၾကတၱိကာ ၾကယ္စင္တို႔ အလင္းကိုယ္စီျဖင့္ လင္းက်င္းသည့္ ကာလလည္း ျဖစ္ေပသည္။ 

တန္ေဆာင္မုန္းလမွာ ျဗိစၦာရာသီတြင္းသို႔ သက္ဆင္းရာ ကာလရာသီျဖစ္ၿပီး ရာသီပန္းမွာ ခ၀ဲပန္းျဖစ္၏။ ရာသီပြဲကား ကထိန္ပြဲသဘင္ ဆင္ယင္က်င္းပေသာ သမယတည္း။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ စာဆိုရွင္ စေလဦးပုညက တန္ေဆာင္မုန္းလကို ဤသို႔ စာပန္းခ်ီ ျခယ္သခဲ့ေပသည္။ 

"မိုး၀သန္ခ်ိန္ဆံုးလို႔ တန္ေဆာင္မုန္းၿဗိစၦာ ဖ၀ါးႏွစ္စြန္းခါ၀ယ္ ၾကတၱိကာ ၾကယ္မင္းခ၀ဲ ပြင့္မလာငယ္သည္ခ်ိန္မွာ ေမႊးပ်ံ႕ထံုသင္း။

ေရွးအခါက ရဟန္းတို႔သည္ သကၤန္းအျဖစ္ လူတို႔စြန္႔ပစ္ထားသည့္ အ၀တ္စုတ္တို႔ကို ေကာက္ယူခ်ဳပ္ဆိုးၿပီး ၀တ္႐ံုၾကရသည္။ ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမတို႔ ေပးလွဴအပ္သည့္ ေတာက္ပေသာ သကၤန္းတို႔ကို မ၀တ္ဆင္ၾက ရေပ။ သင္းပိုင္၊ ကိုယ္၀တ္ႏွင့္ ဒုကုဋ္ဟူသည့္ သံုးထည္သာ ပိုင္ဆုိင္ၾကၿပီး အပိုမထား ၾကေပ။ ျမတ္စြာ ဘုရားရွင္ အား ပူေဇာ္ဦးခိုက္ရန္လာစဥ္ လမ္းခရီး၌ မိုးေရစက္ ရႊံ႕ညြန္တို႔ျဖင့္ အထပ္ထပ္ လိမ္းက်ံလ်က္ မတင့္မတယ္ ရွိသျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္က "ရဟန္းတို႔ ၀ါကြၽတ္ေသာ ရဟန္းတို႔အား ကထိန္ခင္းျခင္းငွာ ခြင့္ျပဳ၏။ 

ရဟန္းတို႔ ကထိန္ခင္းၿပီးေသာ ရဟန္းတို႔အား ထင္ရွားရွိေသာ ရဟန္းကို မပန္ၾကားဘဲ ဒါယကာ အိမ္သို႔ သြားႏိုင္ျခင္း၊ တိစီ၀ရိတ္အဓိ႒ာန္တင္ေသာ သကၤန္းကို မယူဘဲ သြားႏိုင္ျခင္း၊ ဂဏေဘာဇဥ္ကို စားႏိုင္ျခင္း၊ အဓိ႒ာန္ ၀ိကမၸနာ မျပဳေသာ သကၤန္းကို အလိုရွိတိုင္း ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း၊ ထိုကထိန္ခင္းေသာေက်ာင္း၌ သကၤန္းျဖစ္ေပၚလာတိုင္း ကထိန္ခင္းေသာ ရဟန္းတို႔အား ျဖစ္ရျခင္းဟူေသာ ဤငါးပါးေသာ အာနိသင္တို႔ကို ရကုန္၏။" ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ့၏။

ဤသို႔ျဖင့္ ကထိန္အလွဴကို က်င္းပခြင့္ ရရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ဘုရားမွာ စိန္၊ ေက်ာင္းမွာ သိမ္၊ သကၤန္းမွာ ကထိန္။

ဘုရားတည္ၿပီး စိန္ဖူးအလွဴေတာ္မွာ ျမင့္ျမတ္လွပါသည္။ ေက်ာင္းေဆာက္၍ လွဴဒါန္းရာ၌လည္း သိမ္ေဆာက္လုပ္၍ လွဴဒါန္းရျခင္းက ပိုမိုျမင့္ျမတ္သကဲ့သို႔ သကၤန္းလွဴဒါန္းရာတြင္လည္း ကထိန္သကၤန္း လွဴဒါန္းျခင္းက ပိုမိုျမင့္ျမတ္လွေၾကာင္း ဆိုလိုျခင္း မည္ပါသည္။

ကထိန္သကၤန္း လွဴဒါန္းျခင္းျဖင့္ ရရွိႏိုင္သည့္ အက်ဳိးတရားမ်ားကို ဤသို႔ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။

ေရႊ၀ါ႐ုပ္ဆင္း ညစ္ကင္းေရာင္၀ါ
ကိုယ္မွာပူကင္း၊ ႏုျခင္းခႏၶာ
တစ္ေထာင္ပုဆိုး၊ ေရာင္မ်ဳိးစံုစြာ၊
ပိုးထည္ျမတ္ ရအပ္ပေဒသာ
ေနာက္ဆံုးတြင္ ဘုန္းရွင္ရဟႏၲာ။

ကထိန္အလွဴကို ျပဳ၌ရာ ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းအတြက္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္သာ က်င္းပခြင့္ ရွိပါ သည္။ ႏွစ္စဥ္ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္မွ တန္ေဆာင္မုန္း လျပည့္ေန႔ ကာလအတြင္း ျပဳလုပ္ၾက ရေပသည္။ ကထိန္သကၤန္း အလွဴခံယူမည့္ ရဟန္းသံဃာ အေနျဖင့္လည္း ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္မွ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္အထိ ပထမ၀ါဆိုၿပီးျခင္း၊ သီတင္းကြၽတ္ လျပည့္ေန႔၌ ပ၀ါရဏာျပဳၿပီးျခင္း၊ ၀ါက်ဳိး၀ါျပတ္ မရွိျခင္း၊ ကထိန္ခင္းျခင္း အစီအစဥ္ကို နားလည္ျခင္းဟူသည့္ အဂၤါရပ္တို႔ ျပည့္စံုရပါသည္။

ကထိန္ပြဲသဘင္ က်င္းပသည့္ တန္ေဆာင္မုန္းလဘြဲ႕ အဲခ်င္းတစ္ပုဒ္၌ ၀န္ႀကီးပေဒသရာဇာ၏ အဖြဲ႕အႏြဲ႕၌ ဤသို႔ပံုေဖာ္ ထားခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း ေတြ႕ႏိုင္ေပသည္။

လွ်ံ၀ါရႊန္းရႊန္း၊ ဆီမီးပန္းႏွင့္
လ၀န္းစၾကာ၊ ၾကတၱိကာတို႔
ယွဥ္လာထြန္းလ်က္၊ ၿဗိစၦာလဂ္ဟု
ၿပိဳင္စက္ႏွင္းဖြဲ၊ မိုးမစဲသား
ခ၀ဲပြင့္ခ်ိန္၊ နတ္ႏိုးခ်ိန္၀ယ္
ကထိန္လွဴမ်ဳိး မသိုးေရႊစင္
သကၤန္းဖ်င္ႏွင့္ ...

ကထိန္ရာသီ ေရာက္ၿပီဆိုသည္ႏွင့္ ကထိန္ပြဲ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ေရး အလွဴ႕ဒကာ၊ အလွဴ႕ဒါယိကာမတို႔က လံႈ႔ေဆာ္မႈျပဳကာ ဒိုးပတ္သံ၊ စပီကာသံ တညံညံျဖင့္ ရပ္ကြက္တကာသို႔ လွည့္လည္၍ အလွဴခံ ထြက္ၾကသျဖင့္ လႈပ္လႈပ္ၾကြၾကြျမင္ကြင္းတို႔ကို ႐ႈျမင္ၾကရၿပီ ျဖစ္ေပသည္။ ၿမိဳ႕နယ္အသင္းမ်ားမွ အစျပဳၾကလ်က္ ရပ္ကြက္ထိပ္ ဓမၼာ႐ံု ဆြမ္းေလာင္းအသင္းအလယ္၊ အေႏွးယာဥ္ဂိတ္မ်ားမက်န္ သူ႔ထက္ငါ အလွဴေတာ္ ကထိန္ပြဲအတြက္ စိတ္အားထက္သန္ ေနၾကပံု ႐ႈျမင္ၾကရသည္မွာ ျမန္မာလူမ်ဳိးတို႔၏ အလွဴဒါနအေပၚ ထားရွိသည့္ ေလးနက္မႈကို ေဖာ္လွစ္ျပသေနျခင္းသာ ျဖစ္ေပသည္။

ကထိန္ခင္း အလွဴပြဲ မၿပီးမခ်င္း တရားေဟာ ဓမၼကထိကတို႔၏ တရားဓမၼသံ တၿမိဳင္ၿမိဳင္။ အလွဴခံပစၥည္း အတြက္ အလွဴေတာ္ေငြအတြက္ စုေပါင္းလ်က္ ပံုေဖာ္လႈပ္ရွားေနၾကပံု ျမင္ကြင္းမ်ားျဖင့္လည္း အားက် ဂုဏ္ျပဳဖြယ္ ေကာင္းလွေပသည္။ ယခင္ႏွစ္ဆီက အသံုးျပဳၿပီး ဓမၼာ႐ံုအတြင္း ထည့္သြင္းသိမ္းဆည္း ထားသည့္ ပေဒသာပင္ ဖရိန္ကို ထုတ္ယူလာၿပီး ေဆးေၾကာသန္႔စင္သူ၊ ျပဳတ္ပ်က္ကြၽတ္ထြက္ေနသည့္ သံခ်က္မ်ား ျပန္လည္႐ိုက္ႏွက္ အစားထိုးသူ၊ သန္႔စင္ၿပီး ဖရိန္အား ေဆးေရာင္မ်ား ျပန္လည္ေရးျခယ္သူ စသျဖင့္ တစ္ေယာက္တစ္လက္ ပရဟိတလက္ ဆိုသလိုပင္ သူေရာငါပါ ပါ၀င္လုပ္အားေပးလွဴျခင္း အမႈျပဳလ်က္ ရွိပံု၊ ပံုရိပ္မ်ားကလည္း လွဴဒါန္းထည့္၀င္ ရသူတို႔၏ရင္၀ယ္ ပီတိပန္းမ်ား တဖြားဖြား ေ၀ႏုိင္ေစမည့္ ႐ႈေမွ်ာ္ခင္းမ်ားပင္။

ကထိန္ရာသီႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဖြဲ႕ႏြဲ႕ခဲ့ဖူးသည့္ စာဆိုအေက်ာ္ ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္း၏ ကဗ်ာတစ္စတြင္လည္း-

လွဴကထိန္သကၤန္းႏွင့္
မဂ္လမ္းကိုတဲ့ ဆုပန္ရြယ္
သည္အခ်ိန္ ၀တ္မႈန္ၾကဲလို႔
ခ၀ဲေရႊညႇာရင္းမွာ
သင္းရနံ႔ၾကြယ္။
ေကာင္းကင္၀ယ္ဘံုဦး၊
ေရႊလစႏၵာႏွင့္
ၾကတၱိကာ ၾကယ္ေရာင္ရႊန္းတယ္
ထြန္းထိန္လို႔ျမဴး။   (ဖိုးသူေတာ္ဦးမင္း)

႐ံုးသူ႐ံုးသားတို႔လည္း ျမန္မာမ်ားပင္ ျဖစ္ၾကေလရာ သူ႔႐ံုးအလိုက္၊ ကိုယ့္ဌာန အလိုက္ပင္ တတ္အားသမွ် အင္အားျဖင့္ စုေပါင္းလွဴဒါန္း ၾကသည္မွာ ျမန္မာတို႔၏ ခ်စ္စရာ ဓေလ့စ႐ိုက္မ်ားသာ ျဖစ္ေပသည္။ သူ႔ထက္သူ အားက်မခံ၊ အ႐ံႈးမေပးၾကဘဲ ထည့္၀င္လွဴဒါန္းၾကလ်က္ အလွဆံုး အေကာင္းဆံုး ျဖစ္လို သည့္ ျဖဴစင္သဒၶါတို႔ျဖင့္ အၿပိဳင္အဆိုင္ အႏိုင္လားေဟ့ ဆိုရမေလာက္ ေတာက္ေတာက္ေျပာင္ေျပာင္ ၀င့္၀င့္ၾကြားၾကြား ပေဒသာပင္ အလွမ်ားက သက္ေသျပဳလ်က္ အားက်ဖြယ္ပါေပ။

ကထိန္ပေဒသာပင္မ်ား သက္ဆိုင္ရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္သည့္ျမင္ကြင္း ပံုရိပ္မ်ားက ကထိန္အလွဴပြဲေတာ္၏ အထြတ္အထိပ္ အက်ဆံုး အခ်ိန္အခါဟု ဆိုေသာ္ရႏုိင္ေလာက္ပါသည္။ ဒီအခ်ိန္၌ ျမင္ကြင္းမ်ားက ၾကြတက္ကာ ျမင္ရသူ အေပါင္းတို႔ ၾကည္ညိဳသဒၶါစိတ္ ပြားေစဖို႔ ဖန္သည့္ႏွယ္။ တီးမႈတ္သံမ်ားက ကက္ဆီယိုသံမ်ား၊ ဒိုးအကျမဴးၾကြၾကြတို႔ျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း သို႔ ေရာက္သည့္တိုင္ လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေရွ႕ဆံုးကားေခါင္မိုးေပၚမွ ဒိုးပတ္မင္းသား၏ အကအလွ ခပ္ၾကြၾကြ။ ၿမိဳင္ဆိုင္သမွ် ျမဴးျမဴးသြက္သြက္ ဒိုးခ်က္ႏွင့္ အကြက္ေဖာ္ သီဆိုသံမ်ား ဆိုသူလည္းေပ်ာ္၊ ကသူလည္းရႊင္ႏွင့္ တကယ္ပင္ ေပ်ာ္ရႊင္စရာ အကအလွ သဘာ၀တို႔ျဖင့္ လမ္းေဘး၀ဲယာဆီမွ အားေပး သူတို႔၏ လက္ခုပ္သံ စည္းခ်က္တို႔ႏွင့္ လိုက္ဖက္လွစြာ ေအာ္ဟစ္အားေပး လိုက္ၾကႏွင့္ ေပ်ာ္စရာ့ ေပ်ာ္စရာ ကထိန္ပြဲမဟာပင္။

ဘုန္းေတာ္ႀကီးဆီ ေရာက္ၿပီဆိုမွ လွဴဖြယ္ပေဒသာပင္မ်ားကို ဆရာေတာ္ထံသို႔ ကပ္လွဴၾကပါသည္။

ဆရာေတာ္ ေဟာၾကားသည့္ တရားဘာ၀နာမ်ား နာယူၾကလ်က္ ေရစက္ခ် တရားနာၾကလ်က္ သံသရာမွ ဘ၀ကူး ေကာင္းေရးအတြက္ အာ႐ံုျပဳ အမွ်အတန္းေ၀ေပးျခင္း ျပဳၾကပါသည္။ တပည့္ဒါယကာ၊ ဒါယိကာမတို႔က ေရႊမိုးေငြမိုးမ်ား ရြာခ်ေပးၾကလ်က္ ကထိန္ပြဲႀကီး ၿပီးေျမာက္ျခင္း သို႔ ေရာက္ခဲ့ ပါသည္။ ေရႊမိုးေငြမိုး ၾကဲပက္ခိုက္ ပိုက္ဆံရရွိ လိုက္ၾကသည့္ ကေလးသူငယ္ လူရြယ္တို႔၏ အျပံဳးေရာင္ အေပ်ာ္ေရာင္မ်က္ႏွာတို႔ျဖင့္ လန္းလန္းရႊင္ရႊင္ ဒီလိုႏွင့္ တစ္ႏွစ္တာ ကထိန္အလွဴႀကီး ၿပီးေျမာက္ခဲ့ျပန္ေပါ့။

 Written by ေရႊဒါးေမာင္ေလးရည္ 

From...Eleven