ဒီ လကၡဏာ (၁၄) ရပ္ ျပေနျပီ ဆိုရင္ သင့္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးေနျပီ

 


 အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးႏိုင္ ပါတယ္။ သို ့ေသာ္ တခ်ိဳ ့ေ၀ဒနာသည္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား မွာ ေရာဂါ အေျခ အေန ဆိုးရြားေနတာေတာင္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးေနေၾကာင္း ကို သိသာ ထင္ရွား တဲ့ လကၡဏာေတြ မေတြ ့ရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ထို ေရာဂါ ကို တိတ္တဆိတ္ လူသတ္သမား လို ့ဆိုနိုင္ ပါတယ္။ 

ခႏၶာကိုယ္ၾကီးေကာင္းစြာ အသက္ ဆက္နိုင္ဖို ့အတြက္ ေက်ာက္ကပ္ ရဲ ့ အခန္း က႑ဟာ လြန္စြာ အေရးပါ လွ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လည္း တျခား ကလီစာမ်ားႏွင့္ မတူ လူ တစ္ေယာက္ မွာ ေက်ာက္ကပ္ ႏွစ္ခု (တစ္စံု) ကို ေမြးလာ ကတည္း က အတူ ပါလာရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

 ေရာဂါျဖစ္ခါစ မွာ ကုသျခင္းထက္၊ ေရာဂါ ကြ်မ္းလာ မွ ကုသႏိုင္ ျခင္္းဟာ ရခဲ လွတဲ့ လူ ့ဘ၀အတြက္ အင္မတန္ မွႏွေျမာစရာေကာင္းပါတယ္။ သို ့ပါ၍ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ လကၡဏာ (၁၄) ရပ္ ကို ေလ့လာ ရင္း ေက်ာက္ကပ္ မပ်က္စီး ရေလေအာင္ မိမိ ဘက္မွ လက္ဦးမႈ အရယူနိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း အၾကံျပဳလိုက္ ရပါတယ္။

(၁) ဆီး အေျခ အေနေျပာင္းလဲျခင္း
“ဆီး အေျခ အေနေျပာင္းလဲျခင္း အစ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ က” လို ့မွတ္ပါေလ။ ပံုမွန္ နဲ ့မတူေတာ့ ဘဲ ဆီး ပမာဏ မ်ားလာျခင္း၊ နည္းသြားျခင္း၊ မၾကာခဏ ဆီးသြားျခင္း၊ ယခင္ထက္ ဆီး အေရာင္ရင့္လာျခင္း၊ အား စိုက္ ကာ ဆီးကို ညွစ္ထုတ္ ၍သြားရျခင္းတို ့ျဖစ္ ပါတယ္။ 

အထူးသျဖင့္ ညပိုင္း မွာ ဆီးသြားၾကိမ္ေရ မ်ားျခင္း ဟာ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း ၏ စဦးပိုင္း အေျခ အေနျဖစ္ တာေၾကာင့္ လစ္လ်ဴ  မရႈသင့္ပါဘူး။ ထို အေျခအေန မွာ အခ်ိန္မွီ ကုသမွု မခံယူျဖစ္ပါ က ေက်ာက္ ကပ္၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိ ပ်က္စီးသြားနိုင္ တယ္လို ့ အိႏိၵယနိုင္ငံရွိ Pune Region မွ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ဆိုင္ ရာ အၾကီးတန္း အၾကံေပးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ Avinash Ignatius က သတိေပးထားပါတယ္။


(၂) ခက္ခက္ ခဲခဲ ဆီးသြား ရျခင္း (သို ့) ဆီးသြားေနစဥ္ နာက်င္စြာ ခံစားရျခင္း
ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္တဲ့ အခါ ခက္ခက္ ခဲခဲ ဆီးသြား ရျခင္း (သို ့) ဆီးသြားေနစဥ္ နာက်င္စြာ ခံစားရျခင္း (သို ့) ဆီးပူ ၍ လိင္အဂၤါ မွာ ပူ စပ္ ပူေလာင္ျဖစ္ျခင္း စတာေတြ ခံစား ရတတ္ပါတယ္။ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ထဲရွိ ပိုး ဟာ ေက်ာက္ကပ္ အထိ ကူးစက္ ပ်ံ ့ႏွံ ့သြားပါက အဖ်ားတက္ျပီး ခါးနာလာ ပါတယ္။

(၃) ဆီးထဲ မွာေသြးပါျခင္း
ဆီး ထဲမွာေသြးပါျခင္း က ေက်ာက္ကပ္ မွာျပႆ        နာ  ရွိေနေၾကာင္း ကို ထင္သာျမင္သာစြာသိနိုင္ပါတယ္။ ထို အေျခအေန မ်ိဳးၾကံဳရ ပါက ဆရာ၀န္ျဖင့္ အျမန္ဆံုး ကုသမႈခံယူပါ။ (အမ်ိဳးသမီး မ်ား ဓမၼတာ လာစဥ္ ဆီးထဲ မွာေသြးပါတာမ်ိဳးကို မဆိုလိုပါ)

(၄) ဆီး အျမွဳပ္ ထျခင္း
ဆီးသြားေနစဥ္ အတြင္း ဆီးထဲ အျမွဳပ္ထေနတာ ကို အလြယ္ တကူေတြ ့ျမင္နိုင္ပါတယ္။ ထို အေျခအေနမ်ိဳး ဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲ မွာ ပရို တင္း ဓာတ္ ခ်ိဳ ့တဲ့ျခင္းေၾကာင္းျဖစ္နိုင္ သလို၊ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီး တဲ့ လကၡဏာ လည္းျဖစ္နိုင္ တာေၾကာင့္ မေပါ့ဆ ဘဲ ဆရာ၀န္ႏွင့္ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြး သင့္တယ္ လို ့ အိႏိၵယနိင္ငံ၊ မြန္ဘိုင္း ရွိ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ဆိုင္ရာ သုေတသီ တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ Deepa Jayaram က သတိေပးထား ပါ တယ္။

(၅) ခႏၶာကိုယ္ ေဖာသြပ္ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးေနသူ တိုင္း ၾကံဳေတြရမည့္ လကၡဏာပါ။ ေက်ာက္ကပ္ ရဲ ့တာ၀န္ က ခႏၶာကိုယ္ ထဲရွိ မလိုအပ္ဘဲ ပိုလွွ်ံေန တဲ့ အရည္ေတြ ကို ဆီးအျဖစ္ ထုတ္ေပးရပါတယ္။ မက်န္းမာတဲ့ ေက်ာက္ကပ္ ဟာ အဲဒီ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ကို မလုပ္နိုင္ေတာ့ပါဘူး။ 

ထိုအ ခါ ပိုလွွ်ံေနတဲ့ ဆီးႏွင့္ အငံ ဓာတ္ေတြ က ယူရစ္ အက္ဆစ္ အျဖစ္ေဖာက္ျပန္ လာကာ ေျခဖမိုး၊ အဆစ္ အျမစ္၊ မ်က္ႏွာ ႏွင့္ လက္ ေခ်ာင္း လက္ဖ်ံေတြ ကို ေရာင္ကိုင္းေဖာသြပ္ေစကာ ေကြးဆန္ ့နိုင္ ဖို ့ခက္ခဲသြား ပါျပီ။

(၆) အလြန္ အမင္း ေမာပမ္းႏြမ္းနယ္ ၍ ျဖဴေရာ္ေရာ္ျဖစ္ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ေတြ က erythropoietin (ေခၚ) ဟိုမုန္း တမ်ိဳးကို ထုတ္လုပ္ေပး ပါတယ္။ ၄င္း ဟိုမုန္း က ေသြးနီ ဆဲလ္ေတြ ထံ သို ့ေအာက္ စီဂ်င္ေထာက္ပံ့ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္ ၍ ေက်ာက္ကပ္မွာျပႆ      နာ ရွိ၍ ဟိုမုန္း မထုတ္ လုပ္ေပးနိုင္ေတာ့ ပါက၊ ေသြးနီဆဲလ္ ေတြ လည္း ေလ်ာ့က် လာျပီး ေသြးအား နည္းေရာဂါ ခံစားရ သကဲ့သို ့ အလြန္ အမင္းေမာပမ္းႏြယ္နယ္ ၍ ေဖ်ာ့ေတာ့ လာပါတယ္။

(၇) မူးေနာက္ ၍ အာရံု မစူးစိုက္နိုင္ေတာ့ျခင္း
အထက္ေဖာ္ျပပါ ျဖဴေရာ္ႏြမ္းနယ္ျခင္း ဟာလည္း ဦးေႏွာက္ ထံသို ့ေအာက္စီဂ်င္  ေရာက္ရွိ မႈေလ်ာ့ နည္းျခင္းႏွင့္ တိုက္ရိုက္ ပတ္ သက္ေနတာေၾကာင့္၊ မူးေနာက္ေနာက္ျဖစ္ ကာ အာရံုစူးစိုက္နိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ ပါဘူး။

(၈) ခ်မ္းစိမ့္စိမ့္ျဖစ္ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးတဲ့ အခါ ေသြးနီ ဆဲလ္မ်ား ယုတ္ေလ်ာ့ သြားတာေၾကာင့္၊ ပူေႏြး တဲ့ ပံုမွန္ အခန္း အပူခ်ိန္ မွာေတာင္ ေျခလက္ေတြ က အျမဲ လိုလိုေအးစက္ေနတတ္ ပါတယ္။ ခ်မ္းေအးတဲ့ ရာသီဥတု ပတ္၀န္းက်င္မ်ိဳး မဟုတ္ ပါဘဲနဲ ့အလြန္ အမင္းေမာပမ္းႏြမ္းနယ္ ၍ ေျခလက္ေတြ ေရခဲတံုး တမွွ်ေအးျခင္း ဟာ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း ကို ေဖာ္ျပတဲ့ လကၡဏာျဖစ္တာမို ့ လံုး၀ မေပါ့ဆ သင့္ပါဘူး။

(၉) အေရျပား ယားယံ ၍ အနီစင္းေၾကာင္းေတြေပၚျခင္း
ဤျဖစ္စဥ္ က သာမန္ဓာတ္ မတည့္မႈ အေရျပား allergy ေရာဂါ နဲ ့ခပ္ဆင္ဆင္ တူပါတယ္။ သို ့ေသာ္ မေပါ့ဆ ပါနဲ ့။ ေက်ာက္ကပ္ ေကာင္းစြာ အလုပ္မလုပ္နိုင္ေတာ့ ပါက၊ ခႏၶာကိုယ္ ထဲမွာ အဆိပ္ အေတာက္ေတြ စုပံု က်လာတာေၾကာင့္ အေရျပား မသန္ ့ေတာ့ဘဲ ယားယံျခင္းေတြျဖစ္လာပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင့္ အေရျပား allergy ေရာဂါ ခံစားရပါက၊ အစားအေသာက္ မွား၍ ဓာတ္ မတည့္တာလား ဒါမွ မဟုတ္ ေက်ာက္ကပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္သလား ဆိုတဲ့ အေျဖ ကို တိတိက်က်ေဖာ္ထုတ္ပါ။

(၁၀) အသက္ ရႈလိုက္တိုင္း အမိုးနီးယား ဓာတ္ေငြ ့နံ ့ခံစားရျခင္း
မိမိဖာသာ အလြယ္တကူ သိနိုင္တဲ့ လကၡဏာ ပါ။ စြန္ ့ပစ္ ဆီး ထဲမွာ urea (ေခၚ) နိုက္ထရိုဂ်င္ဓာတ္ေပါင္း တစ္မ်ိဳးေပ်ာ္၀င္ေန ပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီး လာေလေလ urea ေပ်ာ္၀င္မႈ မ်ားေလေလျဖစ္တာေၾကာင့္၊ ထို ဓာတ္ေပါင္းေတြ က အမိုးနီးယားဓာတ္ေငြ ့နံ ့အ ျဖစ္ တံေတြး နဲ ့ခံတြင္း မွာ ပ်ံ ့ႏွံ ့ျပီး အသက္ ရႈလိုက္တဲ့ အခါတိုင္း အမိုးနီးယားနံ ့ကို ခံစားရျခင္းျဖစ္ပါတယ္။(အမိုးနီး ယား အနံ ့ဟာ ဇ၀က္သာ အနံ ့ႏွင့္ ဆင္တူပါ တယ္)

(၁၁) ေအာ္ဂလီ ဆန္၍ ပ်ိဳ ့အန္ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီး လာတဲ့ အခါ၊ ေသြးထဲမွာ စြန ့္ပစ္ ပစၥည္းေတြ စုပံု လာတာေၾကာင့္ ေသြးဆိပ္ တက္ လာျပီး ေအာ္ဂလီဆန္ ပ်ိဳ ့အန္ တာ ေတြ ခံစားရပါတယ္။

(၁၂) အစာ စားခ်င္စိတ္ မရွိျခင္း
နိဒါန္း မွာေဖာ္ျပခဲ့ သလိုဘဲ တခ်ိဳ ့ေ၀ဒနာ သည္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား မွာ ေရာဂါ အေျခအေန ဆိုးရြားေန တာေတာင္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္ စီးေနေၾကာင္း ကို သိသာ ထင္ရွားတဲ့ လကၡဏာေတြ မေတြ ့ရ တတ္ပါဘူး။ ခႏၶာကိုယ္ထဲ မွာ ဆီးဆိပ္ တက္ေနတဲ့ အခါ ဘာစားစား အ ရသာ ခံ အာရံု မေကာင္းေတာ့ဘဲ အစာ စားခ်င္ စိတ္ မရွိနိုင္ေတာ့ဘူးလို ့ ေဒါက္တာDeepa Jayaram က အၾကံျပဳထားပါတယ္။

(၁၃) အသက္ ရႈမ၀ျခင္း
ေက်ာက္ကပ္ အေျခအေန ဆိုးရြားလာတဲ့ အခါ၊ အဆုတ္ ထဲမွာ အရည္ေတြျပည့္လာတဲ့ အတြက္ အသက္ေကာင္းေကာင္း မရႈနိုင္ေတာ့ ပါဘူး။ အဲဒီ အခါ အသက္ရႈ မ၀သလို ခံစားရျပီး၊ ခႏၶာကုိယ္မွာ လည္း ေအာက္စီဂ်င္ ငတ္လာ ပါတယ္။

(၁၄) ခါးေဘးေတြ နာျခင္း
အလြယ္တကူ သိနိုင္တဲ့ လကၡဏာျဖစ္ေပမယ့္၊ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား က သတိမထား မိတတ္ၾကျပန္ပါဘူး။ ခါး ၏ အေနာက္ဖက္ အ လယ္ေခါင္ တည့္တည့္ က နာတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ၊ ဘယ္ (သို ့) ညာ ေက်ာက္ကပ္ ရွိတဲ့ ခါးေဘး ၏အေနာက္နား က နာျခင္းမ်ိဳးပါ။ 

ခါး ေဘးရဲ ့အေနာက္ဘက္ နားမွ စ၍ ေပါင္ျခံ အထိ နာတတ္ ပါတယ္။ ဥပမာ ေက်ာက္ကပ္ မွ ဆီးအိတ္ သို ့ဆီး ကို သယ္ေဆာင္ေပးသည့္ ဆီးျပြန္ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ဆီးထဲမွာ အနည္ အႏွစ္ မ်ားျခင္း၊ ဆီးေက်ာက္ တည္ျခင္း၊ အထူး သျဖင့္ အမ်ိဳးသမီးေတြ မွာ ဆီး မၾကာခဏ သြား၍ ဆီးအိမ္ေရာင္ျခင္း တို ့ေၾကာင့္ အဲဒီလို ခါးနာ လာရပါတယ္။
 

★★★★★★★★★★
 
 ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးေစနိုင္ေသာ အေၾကာင္းတရား မ်ား

(၁) အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးေတြထဲမွာ ပါရွိတဲ့ ibuprofen၊ motrin၊ aleve၊ acetaminophen စတဲ့ ဓာတ္မ်ား က ေက်ာက္ကပ္ ထဲမွာ ရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြ ကို က်ဳံ ့၀င္ေစကာ ေက်ာက္ကပ္ကို ပ်က္စီးေစနိုင္ပါတယ္။ ဆီးရႊင္ေဆးမ်ား ကလည္း ေက်ာက္ကပ္ ကို ပင္ပင္ပန္းပန္း အားစိုက္၍ အလုပ္ခိုင္းေစ ကာ ေရဓာတ္ ဆံုး ရႈံးေစတာေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးလြယ္ပါတယ္။ 

ကိုလက္စထေရာ က်ေဆး အခ်ိဳ ့ႏွင့္ ရိုးတြင္းျခင္ဆီ ကင္ဆာေပ်ာက္ေဆး မ်ားရဲ ့ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး မ်ား က လည္း ေက်ာက္ကပ္ က်န္းမာေရး ကို အဟန္ ့အတားျဖစ္ေစပါတယ္။ ဥပမာ ပနစလင္ တို ့လို မိမိႏွင့္ ဓာတ္မတည့္ တဲ့ ထိုးေဆးမ်ိဳး ကို မွားယြင္းစြာသံုးစြဲမိတဲ့ အခါ၊ ေက်ာက္ကပ္ ကို ဆိုးဆိုးရြားရြား ပ်က္စီးေစနိုင္ ပါတယ္။

(၂) ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း က ေက်ာက္ကပ္ ရဲ ့လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ ကို ကေမာက္ ကမျဖစ္ေစပါတယ္။ အကယ္၍ ဆီးခ်ိဳ ႏွင့္ ေသြးတိုးေရာဂါ ရွိသူမ်ား ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း က၊ ေက်ာက္ကပ္ က်န္းမာေရး ကို ပိုမို ဆိုးရြားလာေစနိုင္ ပါတယ္။

(၃) ေရာဂါရွာေဖြေရး ကိရိယာမ်ားျဖစ္ၾက တဲ့ CT scans ႏွင့္ ဓာတ္မွန္ ရိုက္ျခင္းျဖင့္ ၄င္းတို ့မွ ထြက္လာ တဲ့ ေရာင္ျခည္ မ်ားက ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္လုပ္ျခင္း ကို ကေမာက္ ကမျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။

(၄) ဗီတာမင္ဒီ ဆိုတာ ကလည္း steroid ေဟာ္မုန္း အမ်ိဳးအစား တစ္ခုျဖစ္၍ ေက်ာက္ကပ္ အပါအ၀င္ ခႏၶာ ကိုယ္ၾကီး တစ္ခုလံုး ကို ေကာင္းက်ိဳးျဖစ္ေစပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ ဗီတာမင္ဒီ ကို နံက္ေစာေစာ ေနႏုေအး မွ ေနပူစာလႈံျခင္းျဖင့္ ရရွိနိုင္ပါတယ္။

(၅) ေရေသာက္နည္းျခင္း၊ အပူၾကီး ဖ်ားနာ၊ ပ်ိဳ ့အန္၊ ၀မ္းသြား၊ ေခြ်းထြက္လြန္ စသည္တို ့ေၾကာင့္ ေရဓာတ္ ခမ္းေျခာက္ ၍ ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္လုပ္ မႈ အားနည္းသြားေစပါတယ္။

(၆) ဆီးအိမ္ ကြ်ံျခင္း၊ သားအိမ္ေလ်ာျခင္း၊ ဆီးက်ိတ္ ကင္ဆာ၊ သားအိမ္ တြင္း အဖုအက်ိတ္ စတဲ့ ေ၀ဒနာ မ်ား ကလည္း ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္ ဆီးလမ္းေၾကာင္းမ်ား ကို အဟန္ ့အတားျဖစ္ ကာ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးသြားနိုင္ ပါတယ္။

(၇) ဆီးသြားခ်င္စိတ္ ကို လစ္လ်ဴ  မရႈသင့္ ပါဘူး။ အကယ္၍ ဆီးေတြ ကို  ေအာင့္ထားမိတဲ့ အခါ၊ ဆီးအိမ္ ထဲမွ ဆီးေဟာင္းေတြ ကို ဆီး ျပြန္မွ တဆင့္ ေက်ာက္ကပ္ ထံသို ့ ေျပာင္းျပန္-ျပန္လည္ စီးဆင္း လာပါတယ္။ 

ထို ဆီးေဟာင္းေတြ ကို ေက်ာက္ကပ္ က ထပ္မံ၍ ဇီ၀ ျဖစ္စဥ္ အျဖစ္ အစာခ်က္လုပ္တဲ့ အခါ ေက်ာက္ကပ္ ညစ္ညမ္း သြားပါတယ္။ (ဒါတင္ မကေသးပါဘူး။ အကယ္ ၍ ဆီးအိမ္ ထဲ မွာ ဆီး ေတြေဖာင္းတင္းေနခ်ိန္ မေတာ္တဆ ယဥ္ထိခိုက္မႈ အႏၱရာယ္ တခုခုၾကံဳရ ပါက ဆီးအိမ္ ကြဲသြားေစနိုင္ပါတယ္)

(၈) ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုး၀င္ ပါက၊ အခ်ိန္ မဆိုင္းဘဲ ေဆး၀ါး ကုသမႈ ခံယူသင့္ပါတယ္။ သို ့မဟုတ္ပါ က ေက်ာက္ကပ္ ကို ေဘးျဖစ္ေစ ပါတယ္။
 
(၉) ျပည့္စံု လံုေလာက္တဲ့ အနားယူမႈ ရွိပါေစ။ တစ္ေန ့လွ်င္ ၄ နာရီခြဲ ခန္ ့သာ အိပ္စက္္ေသာ သူဟာ ရက္သတၱတစ္ပတ္မွ် အၾကာမွာ သိသိသာသာ စိတ္ဖိစီးမႈ မ်ားလာျပီး၊ အိပ္ခ်ိန္ ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္မႈ ဟာ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ ကို ပိုမို ဆိုးရြားေစႏိုင္ပါတယ္။

(၁၀) ညေန ၃ နာရီ မွ ၅ နာရီ အတြင္း ဆီးအိမ္ မွ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ အဆိပ္အေတာက္ မ်ားကို စြန္႔ပစ္ ခ်ိန္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အနည္းဆံုး တစ္လီတာ မွ စ,ၿပီး ေရမ်ား မ်ားေသာက္ရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ ညေန ၅ နာရီ မွ ၇ နာရီ ဟာ ေက်ာက္ကပ္ အလုပ္ လုပ္ခ်ိန္ျဖစ္တာ ေၾကာင့္၊ ၄င္း အခ်ိန္္မွာ ေရခ်ိဳးေနစဥ္ ဆီးသြားျခင္းေရွာင္ ပါ။ သို ့မဟုတ္ ပါက ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီး လြယ္ပါတယ္။

(၁၁) ဗီတာမင္စီ ေဆးျပားေတြ ကို လိုအပ္တဲ့ ပမာထက္ ပို၍ စားသံုးမိတဲ့ အခါ ေက်ာက္ကပ္ မွာ ေက်ာက္ တည္ေစနိုင္ ပါတယ္။ အ ကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆးမ်ား ကိုလည္း လြန္ကဲစြာ စားမိပါကေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးေစနိုင္ ပါတယ္။

(၁၂) ေရ ကို လံုေလာက္စြာေသာက္ေပးပါ။ ေရဓာတ္ ခမ္းေျခာက္ေနတဲ့ ခႏၶာကိုယ္ ဟာ ေက်ာက္ ကပ္ေရဂါျဖစ္ႏိုင္ေျခ ၂၀ ရာခိုင္ ႏႈန္း ရွိွိျပီး၊ ေရ ဓာတ္ လံုေလာက္ေန လွ်င္ ထိုေရာဂါ မွ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ကာ ကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ 

 ေရဗူး ကို မိမိႏွင့္ လက္တစ္ကမ္း မွာ အျမဲ ထားျပီး၊ ေရဆာတုိင္းေသာက္ေပးပါ။ တစ္ေန ့ကို ေသာက္ေရ ၁၀-ဖန္ခြက္ ထက္ မနည္းေသာက္ပါ။ (သို ့ေသာ္ ျခြင္းခ်က္ အေနျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ အားနည္းသူ ၊ ေက်ာက္ ကပ္ျပႆ      နာ ရွိသူ၊ ဆီးခ်ိဳေပ်ာက္ေဆး ၏ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ မေကာင္းသူမ်ား ဟာ ေရကို ခ်င့္ခ်ိန္ျပီးေသာက္သင့္ ပါတယ္ သို ့မဟုတ္ပါက ေက်ာက္ကပ္မွာ ၀န္ထုပ္၀န္ ပိုးျဖစ္ေစပါတယ္)

(၁၃) ေသြးတိုးျခင္း က ေက်ာက္ကပ္ ထဲမွာ ပရိုတင္းဓာတ္  ေလ်ာ့နည္းေစျပီး ေက်ာက္ကပ္ ကို ဖိစီးမႈျဖစ္ေစ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေသြး တိုးေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကိုယ္ အေလးခ်ိန္ ထိန္းျခင္း၊ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွား ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ျခင္း၊ အငန္ေလ်ာ့ စားျခင္းတို ့ျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ကို  ကာကြယ္ေပးသင့္ ပါတယ္။
 

★★★★★★★★★★

 ေက်ာက္ကပ္ ကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳေသာ အစားအစာ မ်ား
(က) ၾကက္ဥ ဘဲဥ တို ့၏ အကာ(အျဖဴေရာင္ အကာ) ထဲမွာ ပါရွိ တဲ့ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ေတြ က ေက်ာက္ကပ္ ကို က်န္းမာေစ ပါတယ္။

(ခ) ေဂၚဖီထုပ္ ထဲမွာ ပိုတက္စီယမ္ ပါ၀င္မႈ လြန္စြာ နည္းပါးတဲ့ အျပင္၊ ၄င္း ထဲရွိ သဘာ၀ ဗီတာမင္ မ်ား ႏွင့္ အမွွ်င္ဓာတ္ တို ့က ေက်ာက္ကပ္ အတြက္ အားေဆးျဖစ္ပါတယ္။

(ဂ) မဂၢနီစီယမ္ ဓာတ္ ခ်ိဳ ့တဲ့ျခင္း ကလည္း ေသြးတိုးေရာဂါ ကိုျဖစ္ေစျပီး၊ ေက်ာက္ကပ္ ကို သြယ္ ၀ိုက္ေသာ နည္းျဖင့္ ေဘးျဖစ္ေစ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဂၢနီစီယမ္ ဓာတ္္ၾကြယ္၀ေသာအစားအစာ မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ အေစ့ အဆံ မ်ား၊ ေျမေထာက္ပဲမ်ား ႏွင့္ ကိုက္လံ၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း (ဘရုိကိုလီ) တို ့လို ဟင္းရြက္စိမ္း မ်ားကို လံုေလာက္ စြာ စားေပးပါ။

(ဃ) အ စိမ္းေရာင္ ငရုပ္ခ်ိဳပြ ထဲမွာ ပိုတက္စီယမ္ ဓာတ္ ပါ၀င္မႈ နည္းပါးတဲ့ အျပင္၊ ၄င္း ထဲရွိ သဘာ၀ ဗီတာမင္ နဲ ့သတၱဳဓာတ္ တို ့က ေက်ာက္ ကပ္ ကို သန္ ့စင္ေပးနိုင္ တဲ့ အစြမ္း မ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။

(င) စပ်စ္သီး က ခႏၶာကုိယ္ထဲ ရိွ မလိုလားအပ္ေသာ ယူရစ္အက္ဆစ္မ်ားကို ဆီးအျဖစ္ထြက္ရွိလာေအာင္ တြန္းအားေပးတာေၾကာင့္ ဆီးရႊင္ေစကာ၊ ေက်ာက္ကပ္က်န္းမာေစတဲ့အျပင္၊ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အ ဆိပ္မ်ားကို အရွိန္ဟုန္္ျမင့္ သုတ္သင္ရွင္းလင္းႏိုင္သည့္ ဇီဝျဖစ္စဥ္ကိုတိုးျမွင့္ေပးႏိုင္၍ ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္ သည္းေျခကို သန္ ့စင္ေစ ပါတယ္။
(စ) ဘယ္ရီသီး မ်ိဳးႏြယ္၀င္ မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ စေတာ္ဘယ္ရီ ႏွင့္ Cranberries(ေခၚ)အခ်ဥ္ အရသာ ရွိတဲ့ ဘယ္ရီ သီး အနီ ေရာင္ေတြ ထဲမွာ ပါရွိ တဲ့ hippuric အက္ဆစ္ ဟာ ခႏၶာကိုယ္ ထဲရွိ ဆီး အဆိပ္ အေတာက္ကို ဖယ္ ရွားေပးနိုင္ပါတယ္။

(ဆ) ၾကိတ္ မွန္ရြက္ ပဥၥငါးပါး (အျမစ္ ပါ မက်န္ တပင္လံုး) ကိုေရစင္စင္ေဆး အေျခာက္လွန္း၊ သြပ္ျပားေပၚ တင္ျပာခ် ၊ ၄င္းျပာ ကို သံဒယ္အိုး မွာထည့္၊ ေရႏွင့္ေဖ်ာ္ျပီး ခန္းေျခာက္သြားေအာင္ အပူေပး ခ်က္ျခင္းျဖင့္ ရလာ တဲ့ေဆး ကို “ၾကိတ္မွန္ရြက္ ရုကၡမူဆား” လို ့ေခၚပါ တယ္။ ၄င္းေဆး ကို ထမင္း မစားခင္ ဇီးကင္း ခန္ ့ေန ့ စဥ္ အခ်ိန္ မွန္မွန္ စားပါ။

(ဇ) မည္သည့္ ဌက္ေပ်ာပင္ မဆို၊ အူတိုင္ ကို ေက်ာက္ ဖရံုသီးျဖင့္ ေဖ်ာ္ရည္ လုပ္ေသာက္ ပါက ေက်ာက္ကပ္၊ ဆီးအိမ္၊ အမ်ိဳးသား မ်ား ဆီးက်ိတ္ေ၀ဒနာ ႏွင့္ ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္း မွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။

(စ်) ေရႊဖရံုသီး ႏွင့္ ေရႊဖရံုေစ့ ထဲရွိ အဆီ တို ့ဟာ ေက်ာက္ကပ္ ၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ ကို တိုးတက္ျမင့္ မား လာ ေစျပီး၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲ ရွိ မလိုလား အပ္ေသာ၊ အညစ္အေၾကး တို ့ကို ဆီး အျဖစ္ စြန္ ့ထုတ္ ေပးႏိုင္ လို ့ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္း မျဖစ္ ေစပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားမ်ား တြင္ျဖစ္တတ္ေသာ ဆီးကိ်တ္ၾကီး ထြား လာျခင္းကို သက္သာေစရံုမွ် မက၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ ဆာေရာဂါ ကိုလဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီး ကာကြယ္ေပးႏိုင္ ပါတယ္္။
(ည) နာနတ္သီး ကို ပန္းသီး (သို ့) ဖရဲသီး တို ့ျဖင့္ တြဲစား ပါက၊ ခႏၶာကိုယ္ ထဲရွိ မလို အပ္ေသာ အငန္ဓာတ္ မ်ားကို ဖယ္ရွားေပးျပီး၊ ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္ သည္းေျခ တို ့ကို အားျဖစ္ေစတဲ့ အျပင္၊ အဆိပ္ အေတာက္ေတြ ကို ဖယ္ရွားေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္သန္ ့စင္ေစပါတယ္။

(ဋ) အာလူး ထဲမွာ မဂၢနီစီယမ္ ဓာတ္ျမင့္မား စြာ ပါရွိၿပီး၊ ထို ဓာတ္ က ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္ တစ္ရႈးမ်ား ထဲတြင္ ေက်ာက္ ကပ္ေက်ာက္ တည္ျခင္း ကို ေခ်ဖ်က္ေပးႏိုင္စြမ္း ရွိပါတယ္။

(ဥ) ၾကံရည္ က ေက်ာက္ကပ္ ကို အားေပးျပီး၊ ဆီးခ်ဳပ္/ဆီးေအာင့္ျခင္း မွ ကာကြယ္ေပး ပါတယ္္။

(ဌ) ခရမ္းခ်ဥ္သီး ကို အေစ့ ဖယ္၍ စားျခင္း က ေက်ာက္ကပ္ႏွင္ ့ဆီးအိမ္ေက်ာက္ တည္ျခင္း အလားအလာ ကို ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါတယ္။

(ဏ) ျမင္းခြာ ရြက္ ကို ေန ့စဥ္ မွန္မွန္ စားေပးျခင္းျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ နဲ ့ပတ္သက္ေသာ ဆီးေ၀ဒနာ အမ်ိဳးမ်ိဳး မွ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္။


 ေက်ာက္ကပ္ ကို ေဘးျဖစ္ေစေသာ အစားအစာမ်ား 

(က) ႏို ့၊ ဒိိန္ခ်ဥ္၊ ႏို ့ခဲ စတဲ့ တိရိစၦာန္ မွ ရရွိေသာ အဆီ မထုတ္ ထားတဲ့ ႏို ့ထြက္ ပစၥည္းမ်ား ကို လြန္ကဲစြာ စားေသာက္တဲ့ အခါမွာ ေက်ာက္ကပ္ ထဲကို ကယ္လ္စီယမ္ ဓာတ္မ်ား အနည္က်ကာ ဆီးေက်ာက္ တည္ျခင္း ကိုျဖစ္ေစ ပါတယ္။

(ခ) ဆိုဒီယမ္ (အငံ) ဓာတ္ က ခႏၶာကိုယ္ ထဲရွိ အရည္ေတြ ကို မွ်တေအာင္ ထိန္းေပးနိုင္ တာေၾကာင့္ ဆား ဟာ မရွိမျဖစ္ အရာပါ။ သို ့ေသာ္ ဆားနဲ ့အငံဓာတ္ ေတြကို လိုအပ္ တာထက္ ပိုမို စားသံုးမိတဲ့ အခါ ကိုယ္ ထဲမွာ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ကို စြန္ ့ထုတ္မႈ ပိုမ်ားေစျပီး၊ အရိုး သန္မာ မႈကို ယုတ္ေလွ်ာ့ေစတဲ့ အျပင္ ေက်ာက္ ကပ္ မွာ ေက်ာက္တည္နိုင္ျခင္း အလားအလာ ကို လည္း ပိုမ်ား လာေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆား ကို ေလ်ာ့နိုင္ သမ်ွေလ်ာ့့ စားပါ။

(ဂ) အသား စား မက်ဳးသင့္ ပါဘူး။ အထူး သျဖင့္ အမဲ-သိုး-ဆိတ္-ၾကက္ဆင္ စတဲ့ အနီေရာင္ အသားမ်ား ႏွင့္ ပင္လယ္ငါး၊ ပုစြန္ ေတြ ထဲမွာပါ ရွိတဲ့ phosphorus (ေခၚ) မီး စုန္းဓာတ္ က ေက်ာက္ကပ္ ကို လံုး၀ ေကာင္းက်ိဳး မျပဳပါဘူး။

(ဃ) အရက္ အလြန္အကြ်ံ မေသာက္ပါႏွင့္။ အရက္ ထဲမွာ ပါတဲ့ အယ္လ္ကိုေဟာလ္ က အသည္းေရာ ဂါေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီး ေစ ပါတယ္။

(င) လ်ားေစာင္း လက္ပပ္ပင္ အႏွစ္က က်န္းမာေရး အတြက္ ဘက္စံုေကာင္းက်ိဳးျပဳေသာ္လည္း၊ ၄င္း ဂ်ယ္လီ ကို တစ္ရက္ လွ်င္ ၂၀ စီစီ ပမာဏထက္ ပို၍ စားပါက ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါတယ္။

(စ) ဟင္းႏုနယ္ ထဲတြင္ oxalates ဓာတ္ ပါရွိ သျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ေ၀ဒနာသည္ မ်ား အလြန္အကြ်ံ မစား သင့္ေပ။

(ဆ) Oxalates ဓာတ္ၾကြယ္၀ တဲ့ ဗိုစားပဲ သီး၊ ပိန္းဥ၊ ပိန္းရိုး၊ ဟင္းႏု နယ္ရြက္ တို ့က ဆီးေက်ာက္ တည္ေစနိုင္ တာေၾကာင့္ သင့္တင့္ရံု သာ စားေပးပါ။

(ဇ) ဥပမာ အစားအစာေတြ ကို တာရွည္ ခံေအာင္ ျပဳျပင္ ထားတဲ့ သား-ငါး-ဟင္းသီးဟင္းရြက္-သစ္သီး၀လံ စည္သြတ္ဗူး မ်ား၊ ၾကက္-၀က္အူေခ်ာင္း မ်ား၊ ထံုခ်ိဳင္း အသားလံုး မ်ား၊ အ သင့္  စား ေခါက္ဆြဲ-ၾကာဇံေျခာက္ အထုပ္ မ်ား စသည္ တို ့က အသည္း ႏွင့္ ေက်ာက္က ပ္တို ့ကို အဆိပ္ အေတာက္ ျဖစ္ေစနိုင္တာ ေၾကာင့္ ရံဖန္ ရံခါသာ စားသံုးသင့္ပါတယ္။

(စ်) သဘာ၀ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ မဟုတ္တဲ့ အခ်ိဳရည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ဆိုဒါ တို ့မွာ တာရွည္ ခံေအာင္၊ အနံ  ့ေကာင္းေအာင္ ႏွင့္ အရသာ ရွိေအာင္ ဓာတုပစၥည္းမ်ား သံုး၍ ျပဳျပင္ထားေၾကာင့္ အာဟာရ (လံုး၀) မျဖစ္ေစတဲ့ အျပင္ ေက်ာက္ကပ္ ကို ပါထိခိုက္ေစပါတယ္။ 

ထို ့နည္းတူ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ ဂက္စ္ ထဲ့ ထားတဲ့ အေဖ်ာ္ယမကာ မ်ား ကလည္း ေက်ာက္ကပ္ ထဲရွိ ေသြးေၾကာမ်ား ကို ပ်က္စီးျခင္း၊ ေက်ာက္တည္ျခင္း စတဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ကဖိန္း ဓာတ္ မ်ားတဲ့ ေကာ္ဖီ ႏွင့္ လၻက္ရည္မ်ား ကို အလြန္ အကြ်ံေသာက္ျခင္း က ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ ့ ေသြးလည္ပတ္ စီးဆင္းမႈ ကို လွံဳ ့ေဆာ္ေပးတာ ေၾကာင့္၊ ေသြးဖိအားမ်ား လာျပီး ေက်ာက္ကပ္ ကို တြန္းအားျဖစ္ေစပါတယ္။


မိမိ ပတ္၀န္းက်င္ မွ မိတ္ေဆြမ်ား အား က်န္းမာေရး အသိပညာျဖန္႕ေ၀ျခင္းျဖင့္ ကုသိုလ္ယူႏိုင္ၾကပါေစ ။



Credit - ဆီးခ်ိဳ ေသြးတိုးနင့္အ၀လြန္ေရာဂါကာကြယ္နည္း
 က်န္းမာေရးသတင္းမ်ား