မႏွင္းဆီ ပါးလိုက္တဲ့ HIV သတင္း စကား

ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ဆံုးပါး ခ်ိန္မွာ မႏွင္းဆီ (အမည္ လႊဲထား) အသက္က ၂၆ ႏွစ္ ျဖစ္သည္။ အားကိုး ရာ ျမင္႔မိုရ္ေတာင္ ၿပိဳ လဲ သြားၿပီး ေနာက္ပိုင္း သားသမီး ၄ ဦး ကို ရွာေဖြေကြ်းေမြး ရမည့္ တာဝန္မွာ မုဆိုးမျဖစ္သည့္ သူ႔ ပခံုးေပၚ က်ေရာက္ လာခဲ့ေတာ့သည္။

ငယ္ရြယ္သူ မုဆိုးမ တဦးအတြက္ ေရြးခ်ယ္ စရာ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း အနည္းငယ္ ထဲကမွ ေငြရ လြယ္သည့္ ခႏၶာရင္း ၍ စီးပြား ရွာေသာ ညဥ့္ငွက္ ဘဝ ကို မလႊဲမေရွာင္ သာ သူေရြး ခ်ယ္ခဲ့ ရသည္။ ဒီလိုႏွင့္ မႏွင္းဆီ တေယာက္ ကေလး မီးဖြားၿပီး သည္မွာ ၃ လ သာ ရွိေသးေသာ အခ်ိန္မွာပင္ ညဥ့္ငွက္ ဘဝ  ကို ဝင္ေရာက္ ခဲ့ေတာ့သည္။

“ေယာက်ာ္း မရွိေတာ့ ရပ္တည္ ဖို႔ အခက္အခဲ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီၾကားထဲ မိဘေတြ ကလည္း မေျပ လည္ဘူး။ က်မသား အငယ္ဆံုး ၃ လ သားေလး ႏို႔တိုက္ရင္း ကေနပဲ ရပ္ကြက္ ထဲက ေခါင္းအိမ္ေခၚ မွာေပါ့ေနာ္၊ ေဖာက္ သည္ေတြ ခ်ိတ္ဆက္ေပးတဲ့ အိမ္ မွာ ပုခက္နဲ႔ ထားခဲ့ၿပီး တည္းခို ခန္းေတြ၊ ေကတီ ဗီေတြ၊ ႏိုက္ကလပ္ေတြ မွာ အလုပ္လုပ္ ခဲ့ရတယ္” ဟု မႏွင္းဆီ က အေဝးကိုေငးၾကည့္ရင္း သူ႔ဘဝ ကိုေျပာျပသည္။
 

ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္ တြင္ ေနထိုင္ သည့္ မႏွင္းဆီ တေယာက္ ညဥ့္ငွက္ ဘဝတြင္ ၇ ႏွစ္ေလာက္ က်င္ လည္ျဖတ္သန္း ရင္း မိသားစု စားဝတ္ေနေရး ဘဝကို ေျဖရွင္းရာ ကေန တရက္ မွာ ေတာ့ ျပည့္တန္ ဆာ အမႈ နဲ႔ အဖမ္း ခံရၿပီး ေထာင္က် သြားခဲ့သည္။

ေထာင္က လြတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း သူ႔ က်န္းမာေရး  ခ်ိဳ႕တဲ့ ခဲ့ၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ရက္ရွည္ ဖ်ားျခင္း ေဝဒနာ မ်ား ၆ လ နီးပါး ခံစား ခဲ့ရသည္။ ဒီေဝဒနာေတြ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္မွန္း မႏွင္းဆီ မသိခဲ့ေပ။ အ႐ိုးေပၚ အေရတင္ ဘဝျဖင့္ အိပ္ရာထဲ လဲေနသည့္ မႏွင္းဆီ အေျခ အေနကို ရိပ္မိသည့္ အစ္ကို တဦးက ေသြးစစ္ရန္ တိုက္တြန္း ခဲ့ရာမွ ၂၀ဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္ ရွိ သဇင္ေဆးခန္း တြင္ ေသြးစစ္ ခဲ့သည္။

ေသြးစစ္မႈ အေျဖက သူမ ကိုယ္ခႏၶာထဲ တြင္  HIV ေရာဂါ ပိုး ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း အတည္ျပဳေပးလိုက္ ခ်ိန္မွာ သူမ တြင္ ရွိေနခဲ့ သည့္ ႀကီးမားသည့္ မိခင္ေမတၲာ က မႏွင္းဆီ ကို အသက္ ဆက္လက္ရွင္ သန္ေစ ရန္ တြန္းအားျဖစ္ လာခဲ့သည္။

“က်မမွာ ခိုကိုးရာမဲ့ သားသမီး ၄ ေယာက္ ရွိတယ္။ ဒီ ကေလးေတြ ပညာ တတ္ျဖစ္ဖို႔၊ ဒီကေလးေတြ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ ရပ္တည္ ဖို႔အတြက္ က်မ အသက္ရွင္ေနဖို႔ လိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မ HIV ပိုး ထိန္းေဆး (ARV) ေဆးေသာက္ခ်င္တယ္။ 

သဇင္ေဆးခန္း က ဆရာမေတြ ကလည္း နားခိုရာ ဆိုတဲ့ (MDM) အဖြဲ႕ဆီ ကိုၫႊန္ျပေပး ခဲ့ၿပီး အဲဒီ ကေန ARV ေဆး ရၿပီး ပံုမွန္ေသာက္ခဲ့ တာ အခုခ်ိန္ အထိပဲ” ဟု မႏွင္းဆီ ကေျပာသည္။
 

ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ မႏွင္းဆီ ကဲ့သို႔ HIV ကူးစက္ ခံရၿပီး ပိုးထိန္းေဆးေခၚ ARV ေဆး ေသာက္သံုးေန သူ အေရ အတြက္ မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ တြင္ ၆၇၅၀ဝ ေက်ာ္ ရွိ ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ၇၅၀ဝ၀ ေက်ာ္ အထိ တိုးျမင့္ လာေၾကာင္း က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ မွ အစိုးရ မဟုတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္း INGO မ်ား၏ စာရင္း မ်ား က ေဖာ္ျပသည္။

ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တြင္ အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ HIV ကူးစက္ ခံရသူ တရက္ လွ်င္ ၁၉ ဦးႏႈန္း ရွိေနၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အတြင္း တႏိုင္ငံ လံုး၌ လူေပါင္း ၆၄၀ဝ ဦး ကူးစက္ ခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ တႏိုင္ငံ လံုးတြင္ HIV ကူးစက္ခံ ရသူ စုစုေပါင္း ၁၈၅၀ဝ၀ ရွိေၾကာင္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ အမ်ိဳးသား ခုခံအား က်ဆင္း မႈ ကူးစက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္ (NAP) ၏ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာ တြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။

HIV ကူးစက္ ခံရသူ ၁၀ဝ တြင္ မူးယစ္ေဆး ထိုးသြင္း သူ ၃၂ ဦး ပါဝင္ေနၿပီး ရာခိုင္ႏႈန္း အားျဖင့္ အမ်ားဆံုး ကူးစက္ ခံေနရေၾကာင္း၊ ဒုတိယ အမ်ားဆံုး မွာ အမ်ိဳးသား ခ်င္း လိင္ ဆက္ဆံသူ မ်ားျဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသမီး လိင္ လုပ္သားမ်ား မွာ တတိယ အမ်ားဆံုး ကူးစက္ ခံေနရသူ မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ အစီရင္ခံစာ တြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။
 

လိင္ အလုပ္ သမား မ်ားၾကား HIV ကူးစက္မႈႏႈန္း တြင္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕ က အမ်ား ဆံုးျဖစ္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္ မွာ ဒုတိယ အမ်ား ဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း၊ လိင္တူ ခ်စ္သူမ်ား အၾကား ကူးစက္မႈႏႈန္း တြင္လည္း ပုသိမ္ၿမိဳ႕က အမ်ား ဆံုးျဖစ္ ကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ဒုတိယ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၁၃ NAP အစီရင္ခံစာ တြင္ ေရးသားထား သည္။

“HIV ကူးစက္မႈ ေလ်ာ့နည္း က်ဆင္း ဖို႔ဆိုရင္ ျပည္သူ လူထု ကို က်န္းမာေရး အသိပညာ တိုးပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။ မျဖစ္ခင္ ကာကြယ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ကာကြယ္ႏိုင္ တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ပညာေပး ဖို႔ေပါ့။ ျဖစ္လာ ခဲ့ရင္လည္း စနစ္ တက် ကုသေပးမယ္ဆိုရင္ HIV ျဖစ္ပြားႏႈန္း က်ဆင္းသြားမွာပါ” ဟု HIV ကုသေရး လုပ္ငန္း မ်ားတြင္ ပါဝင္ လုပ္ေဆာင္ေနသူ လုပ္သက္ရင့္ ဆရာဝန္ တဦးက ေျပာသည္။
 

HIV ကူးစက္ ခံထားရသူ မႏွင္းဆီ က မူ အမ်ား ျပည္သူၾကား မွာ HIV ၊ AIDA ႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်န္းမာေရးအသိပညာ နည္းပါးေန ဆဲျဖစ္ၿပီး HIV ကူးစက္ ခံရသူေတြ အေပၚ ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈေတြ ေပၚ ေပါက္ေန ဆဲျဖစ္ေၾကာင္း သူ႔ အေတြ႕အႀကံဳ ကိုေျပာျပ သည္။
 

“က်မ က ေနမေကာင္း လို႔ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ ထဲက ဆရာဝန္မ တေယာက္ဆီ သြားျပတယ္။ ဆရာဝန္မ က က်မ ကို ေဆးထိုး မလို႔ျပင္ေနတုန္း က်မက HIV ပိုးထိန္းေဆးေတြ ေသာက္ေန ရတယ္ လို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့ ဒါဆို ရွင့္ မွာ HIV ရွိတာေပါ့ဆိုၿပီး ေၾကာက္လန္႔ တၾကားနဲ႔ ေနာက္ ကို ေျခ ၂ လွမ္းေလာက္ ဆုတ္သြားတယ္။ 

ဆရာဝန္ ကေတာင္ အဲဒီလို ခြဲျခား ဆက္ဆံ တာေတြ ခံရ ပါတယ္” ဟု မႏွင္းဆီ က ေျပာသည္။
သူ ယခင္ေန ထိုင္ ခဲ့သည့္ ေဒသတြင္ လည္း ညဥ့္ငွက္ လုပ္ဖူးၿပီး HIV ရလာ သူ ဆိုကာ မိမိတင္ မက သားသမီးမ်ား ကိုပါ ခြဲျခား ဆက္ဆံ ခဲ့ၾကသျဖင့္ တျခားၿမိဳ႕နယ္ သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္း ကာ ဘဝသစ္ စခဲ့ ရေၾကာင္း မႏွင္းဆီ က ေၾကကြဲစြာ ဆိုသည္။

ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ ရတနာ့ေမတၲာ အဖြဲ႕မွ ေဒါက္တာစိုးတင့္ က “က်ေနာ္တို႔ ဆီမွာ ARV ေဆးေသာက္ေန တဲ့ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္ ဆိုရင္လည္း သူက အဝတ္ေလွ်ာ္တယ္။ အလုပ္ရွင္ေတြက သူ႔မွာ HIV ရွိမွန္း သိသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ အဝတ္မေလွ်ာ္ခိုင္းေတာ့ပဲ အလုပ္ထုတ္ပစ္တာေတြရွိတယ္” ဟု ေျပာျပသည္။
 

လူမႈ ပတ္ဝန္းက်င္ ၏ အထင္ေသး ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈ မ်ားက HIV ကူးစက္ ခံရသူ မ်ား အတြက္ ေသြးစစ္မႈ ခံယူျခင္းႏွင့္ ေဆးကု သမႈ ခံယူျခင္း မ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ႀကီးမား သည့္ အဟန္႔ အတား တခု ျဖစ္ေနေၾကာင္း HIV၊ AIDS ကုသေပးေန သူ ကြ်မ္းက်င္သူမ်ား က ေျပာဆိုၾကသည္။

“က်မတို႔ Sex Worker ေတြ က ဒီ HIV ဆိုတာႀကီး ကို လိုခ်င္ လြန္းလို႔ ရခဲ့ၾက တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေၾကာင္း အမ်ိဳး မ်ိဳးေၾကာင့္ မလိုခ်င္ ဘဲ ရလာ ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ လာရင္ ပတ္ဝန္းက်င္ က ဒီလူေတြ ကို ခြဲျခား ပစ္လိုက္ တာဟာ ေသတြင္း ကို ပို႔လိုက္ သလိုပါပဲ။ 

တကယ္ က HIV နဲ႔ ပတ္သက္ တဲ့ က်န္းမာေရး အသိပညာေတြ ေလ့လာၿပီး ကိုယ့္ ပတ္ဝန္းက်င္ က HIV ကူးစက္ ခံရသူေတြကို ဝိုင္းဝန္းေဖးမ ကူညီေပးသင့္ပါတယ္” ဟု မႏွင္းဆီက ေျပာသည္။ လတ္တေလာ တြင္ မႏွင္းဆီ အားသြန္ ခြန္စိုက္ လုပ္ေနသည္ က သူႏွင့္ ဘဝတူ ညဥ့္ငွက္ မေလးမ်ား သူ႔လို မ်ိဳး HIV ကူးစက္ မခံရေစ ရန္ႏွင့္ ကူးစက္ ခံထား ရလွ်င္ လည္း ARV ေဆးေသာက္ႏိုင္ရန္ လိုက္လံ စည္း႐ံုးသည့္ အလုပ္ ျဖစ္ သည္။

“သူတို႔ (လိင္ အလုပ္သမား) ေတြ ရွိတတ္ တဲ့ ဆိုင္ေတြ၊ ကလပ္ေတြ၊ လိင္ အလုပ္ သမား ေခါင္းအိမ္ ေတြကို    လိုက္ရွာတယ္။ သူတို ႔နားလည္ေအာင္ ေျပာျပၿပီး ကေလးေတြကို စည္း႐ံုးတယ္။ တခါတေလ ဆို က်မတို႔ အိပ္ခ်င္တယ္၊ အလုပ္႐ႈပ္ေန တယ္၊ စကား လာမေျပာပါနဲ႔ ဆိုၿပီး ႏွင္လႊတ္ တာေတြ ခံရတယ္။ 

ဒါေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္ မက်ဘဲ က်မ ကိုယ္ေတြ႕ အျဖစ္ အပ်က္ေတြ ေျပာျပၿပီး ေသြးစစ္ ဖို႔ စည္း႐ံုး ပါတယ္” ဟု မႏွင္းဆီ က ေျပာျပသည္။ အဆိုပါ ညဥ့္ငွက္ မေလးမ်ား အား စည္း႐ံုးၿပီး ေနာက္ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္ တြင္ ဖြင့္လွစ္ ထားေသာ သူ အလုပ္ လုပ္ေန သည့္ MDM စင္တာ သို႔ ေခၚေဆာင္ လာၿပီး အခမဲ့ ေသြးစစ္ေပးျခင္း၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ မ်ား ခံယူေစျခင္း တို႔ လုပ္ေဆာင္ေစ ခဲ့ေၾကာင္း မႏွင္းဆီ က ဆိုသည္။

“ေသြးစစ္ၿပီး HIV ရွိ လို႔ ဘာလုပ္ လို႔ ဘာကိုင္ ရမွန္း မသိ၊ ေသခ်င္ေလာက္ေအာင္ျဖစ္သြား တဲ့ ကေလးေတြ ဆိုရင္ က်မ က ေျပာျပ ပါတယ္။ ငါ ကလည္း နင့္လို Sex Worker လုပ္ခဲ့ သူပါ။ HIV ပိုး ရွိလို႔ ARV ေဆးေသာက္ၿပီး ဘဝ ကို က်န္းက်န္း မာမာနဲ႔ ရပ္တည္ ရွင္သန္ လႈပ္ရွားေနတာ လို႔ ေဖာ္ထုတ္ေျပာ ဆိုၿပီး ကိုယ္ေတြ႕ နဲ႔ ယွဥ္ျပၿပီး ႏွစ္သိမ့္ေပး ပါတယ္” ဟု MDM  စင္တာ ၏ စည္း႐ံုးေရး သမား လည္းျဖစ္ သည့္ မႏွင္းဆီ က ေျပာျပသည္။

မာရီစတုပ္၊ ျပည္ႀကီးခင္၊ ဆာရာ၊ ရတနာ့ ေမတၲာ၊ သဇင္၊ TOP၊ MDM၊ Phoenix စသည့္ ႏိုင္ငံတကာ မွ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕ မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းမွ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား က ျမန္မာႏိုင္ငံ ရွိ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အႏွံ ႔အျပား တြင္ ႐ံုးခြဲမ်ား ဖြင့္လွစ္ ထားၿပီး HIV ႏွင့္ ပတ္သက္ ၍ ေသြးစစ္ လို သူမ်ား ကို အခမဲ့ ဝန္ေဆာင္ မႈေပးျခင္း၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ARV ေဆး တိုက္ေကြ်းျခင္းႏွင့္ HIV ကူးစက္ ခံရသူ မ်ား စုေဝးၿပီး မိတ္ဆံု စကား ေျပာျခင္း အစီအစဥ္ မ်ား ျပဳလုပ္ေပးေနေၾကာင္းသိရ သည္။
 

HIV ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံသယ ရွိပါက အဆိုပါ စင္တာ မ်ားတြင္ မည္သူ မဆို အခမဲ့ေသြး စစ္ႏိုင္ၿပီး ေသြးစစ္ သူတို႔ ၏ အမည္၊ ေနရပ္ စသည့္ ကိုယ္ေရး အခ်က္ အလက္ မ်ားႏွင့္ ေသြးစစ္မႈ ရလဒ္ မ်ားကို လံုၿခံဳစြာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ထိန္းသိမ္း ထားေပးေၾကာင္း သိရသည္။

“အမ်ိဳးသမီး လိင္ လုပ္သားေတြ အေနနဲ႔ ဒီလို စင္တာေတြ ကို ဆက္သြယ္ ဖို႔ပဲလိုပါတယ္။ စင္တာေတြ မွာ လိုအပ္ တာေတြ အကုန္ အခမဲ့ လုပ္ေပးေန ပါတယ္။ မဆက္သြယ္ တာထက္ ဆက္သြယ္ တာက သူတို႔ ဘဝ ကို ပိုၿပီး လံုၿခံဳေအးခ်မ္း တဲ့ ဘဝ မ်ိဳး ပိုင္ဆိုင္ေစမွာပါ” ဟု မႏွင္းဆီ က ဘဝ တူျဖစ္သူမ်ား ကို အႀကံျပဳသည္။

မႏွင္းဆီ ကေတာ့ ဘဝ တူ ညဥ့္ငွက္ မေလးမ်ား ကိုလည္း သူ႔လို အခြင့္အေရး မ်ိဳး ရေစ လိုသည့္ ဆႏၵျဖင့္ သူမ က်င္လည္ ခဲ့ဖူးသည့္ ေနရာ မ်ားစြာ ကို ေလွ်ာက္ သြားၿပီး ဘဝတူ မ်ားကို ကူညီေပးေန သည္မွာ ၄ ႏွစ္ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီျဖစ္ သည္။ ေရွ႕ေလွ်ာက္ လည္း ဒီလုပ္ငန္း ကို တစိုက္ မတ္မတ္ လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ ဟု ဆိုသည္။
 

“ဘဝ တူေတြ ကို က်မေျပာခ်င္တာ ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီး Sex Worker ေတြ အေနနဲ႔ ဘယ္လို အေျခ အေနျဖစ္ျဖစ္ ကြန္ဒံုးသံုး ပါ။ ပိုက္ဆံ ဘယ္ေလာက္ေပးေပး ကြန္ဒံုး မသံုးရင္ လက္ မခံပါနဲ႔။ ခ်စ္သူ ရည္းစား ဆိုလည္း ကြန္ဒံုး သံုးပါ။ 

အခမဲ့ ကူညီေပးေန တဲ့ စင္တာေတြ ကို ဆက္သြယ္ၿပီး ေသြး စစ္ပါ။ HIV မရွိ လည္း ၃ လတႀကိမ္ စစ္ပါ။ HIV ရွိခဲ့ ရင္ လည္း စိတ္ဓာတ္ က်စရာ မလိုဘဲ ART ေဆးေသာက္ ၿပီး ဘဝ ကို အေကာင္းဆံုး ရင္ဆို င္ ပါလို႔ သတင္း စကား ပါးလိုက္ ခ်င္ပါတယ္” ဟု ဆိုပါသည္။

From..... ဧရာ၀တီ

www.mmdailystar.com