Brexit နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ဝင္စားလို႔

Brexit နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္ဝင္စားလို႔ ဒီတစ္မနက္လံုး အင္တာနက္ ကေနေဆာင္းပါးေတြ လိုက္ဖတ္ေန မိ တယ္။ အဲဒီထဲကမွ စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတာ ကေတာ့ CNNMoney က Patrick Gillespie ေရးတဲ့ How Brexit impacts the U.S. economy ဆိုတာေလးနဲ ႔တစ္ၿခား စိတ္ဝင္စားဖြယ္ေဆာင္းပါးေလးေတြကို အက်ဥ္းခ်ံုးၿပီး တင္ျပ လိုက္ပါတယ္။

အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ ရဲ႕ ထိပ္တန္း အရာရွိ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Janet Yellen ကေတာ့ Brexit ဟာ US ရဲ႕ ေငြေၾကး နဲ႔ စီးပြားေရးေပၚမွာ ဆိုးဆိုး ရြားရြား ထိခိုက္ႏိုင္လို႔ ဒီအပတ္ အေစာပိုင္းထဲက Brexit ကိုျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ကန္႔ကြက္ခဲ့ပါတယ္။

US ဟာ Britain နဲ႔ အျပန္အလွန္ ကုန္သြယ္ေရး အားျဖင့္ US economy တစ္ခုလံုး ရဲ႕ 0.5% သာရွိတာေၾကာင့္ အေရးမႀကီးလွဘူး လို႔ ထင္ရေပမဲ့ Brexit ရဲ႕ Domino effect ေတြေၾကာင့္ ဆိုးဆိုးရြားရြား ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ အခ်က္ေလးခ်က္ နဲ႔ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။


1. Fears that the EU may be falling apart
( EU တစ္ခုလံုးၿပိဳကြဲမွာစိုးရိမ္ရျခင္း)
Brexit ျဖစ္ၿပီး နာရီပိုင္းမွာတင္ ျပင္သစ္ လက္ယာေခါင္းေဆာင္ Maine Le Pen ကျပင္သစ္ မွာလဲ လူထု ဆႏၵ ခံယူ ဖို႔ စတင္ေနပါၿပီ။

တစ္ခ်ိန္ထဲမွာ လဲ အီတလီ နဲ႔ နယ္သာလန္ တို႔က လဲ EU ကေန ခြဲထြက္ဖို႔ျပင္ဆင္ေနတာေၾကာင့္ EU တစ္ခု လံုး ၿပိဳကြဲမႈ အစျပဳေနၿပီလို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။


2. Volatile markets slow down the engine of U.S. growth
( အေငြ႕ပ်ံလြယ္တဲ့ေစ်းကြက္ေၾကာင့္ စီပြားေရး တံု႔ေႏွးေစျခင္း)
Brexit ေၾကာင့္ စေတာ့ေစ်းကြက္ေတြေတာက္ေလ်ာက္ က်ဆင္းလာၿပီး စားသံုးသူေတြ ရဲ႕ဝယ္လိုအားပါ ထိုးက်ေစ ခဲ့ပါတယ္။
 
ဒီအခ်က္ေတြဟာ Recession ကေန နာလန္ထစျပဳလာတဲ့ US economy အတြက္ေတာ့ ျပင္းထန္လွတဲ့ ဝွိက္လက္သီး တစ္လံုးပါပဲ။


3. Brexit triggers a stronger dollar,which hurts U.S. trade
( Brexit ေၾကာင့္ ေဒၚလာ တန္ဖိုးျမင့္မား လာျခင္းေၾကာင့္ ကုန္သြယ္ေရးကို ထိခိုက္ေစျခင္း)
ေဒၚလာတန္ဖိုး မာလာ တာဟာ ျပည္ပကို ခရီးထြက္တဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသားေတြ အတြက္ေတာ့ အရမ္းေကာင္းပါတယ္။
 
ဒါေပမဲ့ US ရဲ႕ ထုတ္ကုန္ေတြေစ်း အရမ္းျမင့္ကုန္ တာေၾကာင့္မို႔ ဝယ္လိုအားေလ်ာ့က် လာပါတယ္။ Export ေလ်ာ့ က် လာၿပီး တိုင္းျပည္ထဲကို Import အလံုးရင္းနဲ႔ ဝင္ေရာက္လာတာဟာ ကုန္သြယ္ေရးကို ဆိုးဆိုး ရြားရြား ထိခိုက္ေစၿပီး Industries ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကို US ကို စြန္႔ခြာၿပီး ႏိုင္ငံျပင္ပ ကို ထြက္ခြာေစ ပါတယ္။




China က သူ႔ေငြတန္ဖိုးကို ရွိသင့္တာထက္ မတရား ေလ်ာ့ခ်ၿပီး US အေပၚ ကုန္သြယ္ေရး အရ ေတာက္ေလွ်ာက္ အသာစီး ရယူေနခ်ိန္မွာ ေဒၚလာတန္ဖိုး ႐ုတ္တရက္ျမင့္တက္ လာမႈဟာ US economy ကို အေတာ္ေလး အက်ပ္႐ိုက္ေစခဲ့ပါတယ္။


4. Brexit forces the Fed to rewrite its rate hike playbook
( Brexit ေၾကာင့္ US ဗဟို အစိုးရ အေနနဲ႔ သူ႔ရဲ႕ ဘဏ္ တိုးနႈန္း ေတြကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ သတ္မွတ္ဖို႔ လိုလာျခင္း)
China ရဲ႕ကုန္သြယ္ေရး အသာစီး ရယူေနမႈကို တုန္႔ျပန္ႏိုင္ဖို႔ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ ဟာ ဘဏ္တိုးနႈန္း တိုးျမႇင့္ေနမႈေတြ ကို စနစ္တစ္က် တြက္ခ်က္ေဆာင္ရြက္ေနရပါတယ္။
 
အဲ့ဒီလို အခ်ိန္မွာ ေဒၚလာတန္ဖိုး ႐ုတ္တရက္ျမင့္မား လာမႈေၾကာင့္ လက္ရွိ အဆင့္ဆင့္ တည္ေဆာက္လာ ရတဲ့ ဘဏ္တိုးနႈန္းေတြ ကိုေျပာင္းျပန္ လွန္ရေလာက္တဲ့ အထိ မူဝါဒေတြျပန္လည္ေရးဆြဲ ရေတာ့မွာျဖစ္ ပါတယ္။

အတိုးနႈန္းေတြျမႇင့္ၿပီး ေဒၚလာေတြကို အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ထဲျပန္သိမ္းႏိုင္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတြ ကလဲ ပ်က္စီး သေလာက္ျဖစ္သြားပါတယ္။

 ေဆာင္းပါး ကေတာ့ ဒီေလာက္ အထိပဲ ေရးထားခဲ့ေပမဲ့ ဒီလို အေနာက္ကမၻာ တစ္ရပ္လံုး ကို ဒုကၡ ပင္လယ္ေဝေစ ခဲ့တဲ့ လက္မဲႀကီးေတြ အေၾကာင္းကို တစ္ၿခားေဆာင္းပါးေတြ မွာထင္ျမင္ခ်က္ေတြ ရိပ္ဖမ္း သံဖမ္းေပးထားပါတယ္။

အဓိက လက္သည္ ကေတာ့ မင္းသားႀကီး ပူတင္ နဲ႔ သူ႔ရဲ႕မဟာမိတ္ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ ရွီက်ီပင္း ပါပဲ။
Brexit ေၾကာင့္ အေနာက္ကမၻာ  အိပ္မက္ဆိုးေတြ မက္ေနရေပမဲ့ ကမၻာ႔ စီးပြားေရး ခ်ိန္ခြင္လွ်ာကေတာ့ အာရွကို သိသိသာသာ ယိမ္းသြားဖို႔ အလားအလာ မ်ားေနပါတယ္။

Brexit ရဲ႕ ဒိုမီႏို effect နဲ႔ အတူ အစၥလာမ္ အၾကမ္းဖက္နွိမ္နင္းမႈေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္လာႏိုင္တာေၾကာင့္ ကမၻာ႔ ေရနံေစ်းလဲ ျပန္လည္ ဦးေမာ့လာမွာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႐ုရွနဲ႔ တစ္ၿခား ေရနံႏိုင္ငံေတြ ကေတာ့ တိတ္တိတ္ေလးႀကိတ္ျပံဳးေနၾကပါတယ္။

ေရနံေစ်းတက္ လာရင္ တ႐ုတ္ႀကီးက အနဲငယ္ ထိခိုက္ႏိုင္ေပမဲ့ Brexit ေၾကာင့္ ရလာမဲ့ တစ္ၿခား စီးပြားေရး အားသာခ်က္ေတြက ပိုမ်ားတာေၾကာင့္ ႀကိတ္ၿပီး ဝမ္းသာေနပါတယ္။

အေမရိကန္ ဟာ ဂိုဘာခ်က္ ကို ႏိုဗယ္ဆုေပးၿပီး ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႀကီး ကို ၿဖိဳခြဲ ခဲ့သလို ၂၀၁၅ မွာလဲ ႐ုရွား ရဲ႕ေနာက္ဆံုး ခံတပ္ ဆီးရီးယား ကို လဲ ပူတင္ ရဲ႕မဟာမိတ္ အာဆတ္ ကိုျဖဳတ္ခ်ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ဖို႔ႀကိဳး စား ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ပါးနပ္ ထက္ျမက္ လြန္းၿပီး ျပတ္သားလွတဲ့ ပူတင္ဟာ ဆီးရီးယား မွာ အာဆတ္ ကိုကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့ ရံု မက ၾကံစည္ ခဲ့တဲ့ အိုဘားမား ဟီလာရီကလင္တန္ နဲ႔ ေဒးဗစ္ ကင္မရြန္း တို႔ သံုးေယာက္ကို တန္ျပန္ တိုက္ စစ္ ေကာင္းေကာင္းျပန္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ ပါတယ္။

အိုဘားမား နဲ႔ ဟီလာရီ ကလင္တန္ ကို အာရပ္ကမၻာ နဲ႔ OIC တို႔နဲ႔ ေငြေၾကး အရႈပ္ေတာ္ပံုေတြ ကိုေဖာ္ ထုတ္ၿပီးႏိုင္ငံေရး သိကၡာ ခ် ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

Brexit ျဖစ္လာရင္ ေဒးဗစ္ ကင္မရြန္း အလိုေလ်ာက္ျပဳတ္မယ္ ဆိုတာကို သိေနခဲ့တဲ့ ပူတင္ က Britain ႏိုင္ငံသားေတြ ကို Psych War (စိတ္ဓာတ္ စစ္ဆင္ေရး) လုပ္ၿပီး Brexit ျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားေပး ခဲ့ပါ တယ္။

US နဲ႔ Britain တို႔ ေရလဲ သံုးခဲ့တဲ့ Human rights နဲ႔ Liberal Democracy ကိုပဲ လက္နက္ သဖြယ္ျပန္သံုးၿပီး Brexit ကို တြန္းအားေပးခဲ့တဲ့ ပူတင္ ရဲ႕ မဟာဗ်ဳဟာ ကေတာ့ ေျပာင္ေျမာက္လြန္းပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေၾကာင့္ လက္ခံ ခဲ့ရတဲ့ေရႊ႕ေျပာင္း ဒုက ၡသယ္ေတြေၾကာင့္ အႀကီး အက်ယ္ ေဒါသ ထြက္ေနတဲ့ Britain ႏိုင္ငံသားေတြ ကို EU ကေန Britain ထြက္မွသာ ဒုကၡသယ္ေတြ ကိုျငင္း ဆန္ ခြင့္ရွိမယ္ဆိုတဲ့ အသိတရားရယ္ ....

ဒုတိယ Liberal Democracy အရ လူအမ်ားစု က ခြဲထြက္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ရင္ Britain အစိုးရ ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာ သိထား တာေၾကာင့္ လူထု ဆႏၵ ခံယူပြဲျဖစ္ လာေအာင္ တြန္းအားေပးလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ Britain ကို EU က ဆြဲထုတ္ ၿပီး EU ကို အစိတ္စိတ္ အမႊာမႊာ ကြဲဖို႔ အက္ေၾကာင္းေပးလိုက္တယ္ လို႔ သုေတသီ အမ်ား စုက ယူဆၾကပါတယ္။

ဒါေတြဟာ က်ေနာ့္ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြ တစ္ခုမွ မပါ ပါဘူး။ နိင္ငံတစ္ကာ သုေတသီေတြ ရဲ႕ အာေဘာ္ေတြကို ထုတ္ႏုတ္ တင္ျပျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

အခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ကမၻာ႔ စီးပြားေရး ခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ကေတာ့ သိပ္ မၾကာခင္ ကာလ တစ္ခုမွာ အာရွ နဲ႔ ေရနံထုတ္ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြ ဘက္ကို အေလးသာလာမယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ မို႔လဲ ဆရာ ဦးKhin Maung Zaw က က်ေနာ့္လို အရွည္ႀကီး မေျပာပဲ ကမၻာ႔ စီးပြားေရးကို နဂါးႀကီး နဲ႔ ကုလားႀကီး ပဲ ဦးေဆာင္ရေတာ့မယ္ လို႔ ေျပာသြားတာျဖစ္ပါလိမ္႔႔မယ္ ခင္ဗ်ာ!

Min Min

San Lai Win Oo