ဒါကို
အက်ယ္ ရွင္းပါ ဆိုရင္ေတာ႔ ေခါင္း နဲနဲစားတယ္။ ဘာၿဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ ကိုယ္က
အခ်က္ အလက္ေတြ အလြတ္ က်က္ထားတာ မဟုတ္ေတာ႔ကာ ျပန္ျပန္ ရွာရတယ္ေလ။ တစ္ကယ္ေတာ႔
စိတ္ကူးထဲမွာ ဘယ္သူမွ မေမးလည္း ကိုယ္႔ဟာကိုယ္ ေရးခ်င္ေနတဲ႔ ႏုတ္ေတြက
အမ်ားႀကီးပါ။
တစ္ကယ္တမ္း လက္ေတြ႕ မွာေတာ႔ မေရးျဖစ္ပါဘူ။ အရင္တုန္း ကေတာ႔ ဘယ္အေၾကာင္းအရာ ဘယ္ စာအုပ္ မွာ ပါတယ္ ဆိုတာ မွတ္မိေနေပမယ္႔ အခုေတာ႔ တစ္ခါ တစ္ေလ စာအုပ္ နာမည္ေတာင္ ေမ႔ေမ႔ေန တယ္။ ထားေတာ႔။ လိုရင္းပဲေျပာေတာ႔မယ္။
လက္ရွိ လဝက ဥပေဒ ဆိုတာက ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္း ထားတာေပါ႔။ ၁၉၉၀ နဝတ လက္ထက္ မွာေတာ႔ ဒါကို ျပင္ဆင္ခ်က္ ဥပေဒ ထပ္ထုတ္တယ္။ အေထြ အထူးေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒဏ္ေငြ နဲ႔ ျပစ္ဒဏ္ ျပင္ဆင္ တာေလာက္ပါပဲ။ ဒါလည္း အခု ထပ္ျပင္ရမွာပဲ။ ဒါကေတာ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိစၥေပါ႔။
ေျပာရမွာက ဒီ႔ မတိုင္မီက လူဝင္မႈ ကိစၥ ကို ေျပာရမွာ ဆိုေတာ႔ ဒီ ဥပေဒေတြ ကိုေတာ႔ သိခ်င္ရင္ ရွာဖတ္ ၾကည့္ လိုက္ပါေတာ႔ဗ်ာ။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲ သံုးႀကိမ္ႏႊဲ ၿပီး ၁၈၈၅ မွာေတာ႔ က်ဳပ္တို႔ႏိုင္ငံ က ၿဗိတိသၽွ လက္ေအာက္ တစ္ျပည္လံုး ေရာက္ၿပီးတဲ႔ အခါမွာ သူတို႔က ျမန္မာျပည္ ကို အိႏၵိယ ရဲ႕ ျပည္နယ္ တစ္ခု အေန နဲ႔ ပဲ သတ္မွတ္ခဲ႔တာပါ။
အဲဒီေတာ႔ အိႏၵိယသားေတြ အဖို႔ ဝင္ခ်င္ သလိုဝင္ ထြက္ခ်င္ သလိုထြက္ေပါ႔။ ရန္ကုန္ဆို ပိုဆိုး တာေပါ႔ ရန္ကုန္ က အရင္ က်သြားတာပါ။ အဆိုးဆံုး ကေတာ႔ ရခိုင္ေပါ႔။ အဓိက ဝင္ေရာက္လာတဲ႔ အေၾကာင္းရင္း ကေတာ႔ ဆန္စပါး စိုက္ပ်ိဳးမႈေပၚမွာ အေျခခံတယ္ လို႔ပဲ ေျပာရမွာပဲ။
ေခၚသြင္းလာတဲ႔ သူကေတာ႔ ဘယ္သူ ရွိရမလဲ သူတို႔ ၿဗိတိသၽွ ကုန္သည္ႀကီးေတြ ပဲေပါ႔ဗ်ာ။ ပထမဆံုးေခၚ လာတာ ကေတာ႔ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္ ေလာက္မွာ ဘီဟာနယ္ က ဇမိန္ဒါ ေခၚ ေျမရွင္ လူတန္းစားေတြပါ။ သူတို႔ ကို ေျမေတြ ခ်ေပးတယ္။
၁၈၇၆ ခုႏွစ္မွာ မဒရပ္ မွာ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ခန္႔ၿပီးေတာ႔ ကို လယ္ ကူလီေတြ သေဘာၤ နဲ ႔အလံုးအရင္းကို သြင္းေတာ႔တာပဲ။ အဲဒီ တုန္းက ျမန္မာျပည္ မွာ အလုပ္ သြားလုပ္မယ္႔ အိႏၵိယသား မွန္သမွ် သေဘာၤ ခေတာင္ ေပး စရာ မလိုဘူး။ အဂၤလိပ္ ကုမၼဏီေတြက အကုန္အက် ခံၿပီးေတာ႔ကို ပို႔ေပးတာ။
အဲဒီမွာ ျပန္တဲ႔ လူလည္းျပန္၊ မျပန္ေတာ႔ပဲ ျမန္မာျပည္မွာ ပဲ အေျခခ်တဲ႔ လူလည္း ခ်ေပါ႔။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ မွာ ေကာက္ယူ တဲ႔ သန္းေခါင္စာရင္း အရဆိုရင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လူဦးေရ ရဲ႕ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ အိႏၵိယ သားေတြ ျဖစ္ေနၿပီ တဲ႔ အစိုးရရံုး၊ မီးရထားဌာန မွာ ရွိတဲ႔ စားေရး စာခ်ီေတြ၊ ေစ်းဆိုင္ရွင္၊ ကုန္သည္ နဲ႔ စက္မႈ ပညာသည္ေတြ မွာ ဘဂၤါလီေတြ။
သေဘာၤ၊ သမၺန္၊ စက္ရံု၊ ဆိပ္ကမ္းေတြ မွာ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ စစ္တေကာင္းသားေတြ။ ရံုးစာေရး၊ ဆန္ စက္ နဲ႔ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရး ဘက္ မွာ တမီလ္ လူမ်ဳိးေတြ။ မီးရထား နဲ႔ ကုန္းလမ္း ပို႔ေဆာင္ေရးမွာ ဆို ဝူးရီးယားေတြ အျပင္ အျခား လုပ္ငန္း ေတြမွာလည္း ဟိႏၵဴ စတန္နီ၊ ေတလ္ဂူ၊ ေဂၚရခါး အမ်ားအျပားေပါ႔ဗ်ာ။ ဒါ႔ အျပင္ ဂူဂ်ရတ္တီ၊ မာလဝါရီ၊ စူရတီ ကုန္သည္ႀကီးေတြ ေငြတိုးေခ်းစားတဲ႔ ခ်စ္တီးေတြ၊ ပန္ခ်ာပီ ဆရာဝန္ေတြ အမ်ား အျပားပါပဲ။
၁၉၃၀ ခုႏွစ္ အေရာက္ မွာေတာ႔ ျမန္မာျပည္ အႏွံ႔မွာ ခ်စ္တီး ေငြေခ်း ဌာနေပါင္း ၁၆၅၅ ခုေတာင္ ရွိေနၿပီတဲ႔။ ၁၉၄၁ မွာေတာ႔ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုး မွာ ခ်စ္တီးပိုင္ လယ္ေျမ ဟာ ဧက ၃,၀၀၀,၀၀၀ အထိ ရွိသြားပါေတာ႔ တယ္။
ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ႀကီးစိုးသြားသလဲ ဆို ၁၉၄၁ စာရင္း အရ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးမွာ ရွိတဲ႔ အလုပ္ သမား ဦးေရ ရဲ႕ ၆၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ အိႏၵိယသားေတြခ်ည္း ပဲတဲ႔။ ဒါေတာင္ အလုပ္သမား မဟုတ္တဲ႔ တစ္ျခား လူတန္းစား မပါေသးဘူးေနာ္။
ျမန္မာျပည္ မွာ ျမန္မာေတြ မလုပ္တဲ႔ အလုပ္သာ ရွိမယ္ ကုလားေတြ မလုပ္တဲ႔ အလုပ္ ဆိုတာ မရွိ သေလာက္ ပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္ ဟာ ရန္ကုန္မွာေနမယ္ ဆိုရင္ ကုလား စကား မတတ္ရင္ အဆင္ မေျပေလာက္ေအာင္ ကို ျဖစ္သြားခဲ႔တာပါပဲ။
ဒါေၾကာင္႔လည္း တို႔ဗမာ အစည္းအရံုး ေပၚလာေတာ႔ ဗမာစာသည္ တို႔စာ၊ ဗမာစကား သည္ တို႔စကား ဆို တဲ႔ ေႂကြးေၾကာ္သံ ထည့္လာ ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္တင္ မဟုတ္ပါဘူး ကုလားေတြ တစ္ျပည္လံုး ကို ျပန္႔ သြား တာ ေျမာက္ဘက္ ပူတာအို၊ ေတာင္ဘက္ ေကာ႔ေသာင္၊ အေရွ႕ဘက္ တာခ်ီလိတ္ အထိပဲတဲ႔ဗ်ား။
ဒီေလာက္ဆို တရားခံ ဘယ္သူလဲေဟ႔ ဆိုတာ သိေလာက္ပါၿပီ။ ထူးျခားတာက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ရွိတဲ႔ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ဦးေရဟာ အမ်ိဳးသမီး ဦးေရထက္ ေလးဆေက်ာ္ ရွိတယ္တဲ႔။ ဒါေၾကာင္လည္း ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္ စာရင္း ေကာက္ေတာ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ကုလား ကျပား ဦးေရ ၁၂,၅၆၀ ျဖစ္ေနၿပီတဲ႔။ (ေျပာရင္းပဲ ဓါး နဲ႔ ထခုတ္ ခ်င္စိတ္ ေပၚလာၿပီ။ အဲဒီ ဘိလပ္ကေကာင္ေတြ ကို ေျပာပါတယ္)
ဒီၾကားထဲက ဒိုင္အာခီ၊ ၉၁ ဌာန စတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြ ကိုေတာ႔ ေက်ာ္လိုက္ေတာ႔မယ္။ လိုရင္း ျမန္ျမန္ေရာက္ေအာင္လို႔။ ဒါေပမဲ႔ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္း ႏွစ္ခု အေၾကာင္းေတာ႔ နည္းနည္း ေျပာ မွ ရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ႔ အဆက္အစပ္ မမိမွာစိုးလို႔။ ဒီေလာက္ လႊမ္းမိုး ခ်ယ္လွယ္ လာေတာ႔ လည္း ျပႆနာေတြက ျဖစ္ၿပီေပါ႔ဗ်ာ။
ပထမ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္း ကေတာ႔ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္တယ္။ ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္း မွာ ရွိတဲ႔ ျမန္မာ အလုပ္ သမား နဲ႔ ေဂၚရင္ဂ်ီ အလုပ္သမားေတြ အုပ္စုဖြဲ႕ ရိုက္ၾကတာက စတာပဲ။
ျဖစ္ရတဲ႔ အေၾကာင္းခံ ကေတာ႔ စီးပြားေရးေၾကာင္႔လို႔ ေျပာရမွာပဲ။ ဒါေပမယ္႔ ခြဲေရး၊ တြဲေရး ႏိုင္ငံေရး ပေယာဂေတြ၊ ကုန္သည္ေတြ (အခုေခတ္ဆို ခရိုနီေပါ႔ဗ်ာ) က ဓာတ္ဆီေလာင္းေပး တာ ကလည္းပါတာေပါ႔။ ဆိပ္ကမ္း ရိုက္ပြဲကေန ရန္ကုန္ တစ္ၿမိဳ႕လံုးျပန္႔သြားၿပီး အဓိကရုဏ္းႀကီး ျဖစ္လိုက္တာ ေလးရက္ၾကာတယ္၊ လူ ၁၂၀ ေက်ာ္ေသၿပီး အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရၾကတယ္လို႔ အစိုးရက သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ႔တယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဒီ အဓိကရုဏ္း ဟာ နယ္ေတြ အထိေတာ႔ မကူးစက္ခဲ႔ပါဘူး။
ဒုတိယ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္းကေတာ႔ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွာျဖစ္တယ္။ ဒီတစ္ခါ ကေတာ႔ ဘာသာေရးပါ ပါ လာၿပီ။ ေရႊဘို ခရိုင္ ေျမဒူး က အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ဦးေရႊဖီ က ေမာ္လဝီႏွင္႔ ေယာဂီ စာတမ္းကို ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ မွာ စာအုပ္ ထုတ္တယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေစာင္ေရ နည္းၿပီး လူသိ နည္းေတာ႔ ဘာမွ မျဖစ္ဘူး။ အဲဒါကို ၁၉၃၇ မွာ မူဆလင္ သူေဌး ပေတး က ဒုတိယ အႀကိမ္ ေစာင္ေရ အေျမာက္အမ်ား ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ီလိုက္ တာ မွာ ျပႆနာ က စတာပဲ။
ဒီ စာအုပ္မွာ ပါတဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ကို ထိခိုက္တဲ႔ အေရးအသားေတြ ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ က မေက်နပ္ဘူး။ သတင္းစာေတြ စာေစာင္ေတြ ကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေရးသား ကန္႔ကြက္ၾကတယ္။ ဒါကို အစိုးရက မသိက်ိဳး ကၽြန္ျပဳေန တယ္။ ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ အေရးမယူဘူး။
အဲဒီ အခ်ိန္က အာဏာရ အစိုးရက ေဒါက္တာ ဘေမာ္၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးက ဆာေပၚထြန္းေပါ႔ဗ်ာ။ ဒီလိုနဲ႔ တစ္အံုေႏြးေႏြး မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ေနရာ ကေန ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္ေန႔၊ ေရႊတိဂံုဘုရား ကုန္းေတာ္ေပၚ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ရဟန္းပ်ိဳမ်ား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ က ဦးစီးၿပီး ကန္႔ကြက္ ရံႈ႕ခ်ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ၿပီး စီတန္း လွည့္လည္ၾကရာကေန အဓိကရုဏ္းႀကီး စတာပါပဲ။
ဒီတစ္ခါေတာ႔ ရန္ကုန္ တင္ မက မႏၲေလး၊ စစ္ကိုင္း၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေရႊဘို အျပင္ တစ္ျခား ၿမိဳ႕ႀကီးေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကို ကူးစက္ သြားေတာ႔တာပဲ။ လူေပါင္း ၁၀၈၄ ေယာက္ေသတယ္။ အဲဒီထဲ မွာ ပုလိပ္ ပစ္လို႔ေသတာ ၁၇၁ ေယာက္ မွာ ျမန္မာ က ၁၅၅ ေယာက္ေသတယ္ တဲ႔။
အဓိကရုဏ္း နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မ်ိဳးခ်စ္ လူငယ္ေတြက အစိုးရ ကို လက္ညွိဳး ထိုးတယ္၊ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ ဂိုဏ္း သားေတြ က ဦးေစာ ကို လက္ညွိဳး ထိုးတယ္၊ အဂၤလိပ္ အစိုးရ က သတင္းစာ ေတြ ကို လက္ညိွဳးထိုးတယ္။ မွတ္သား စရာကေတာ႔ ဒီ အဓိကရုဏ္းႀကီးမွာ တို႔ဗမာ အစည္းအရံုး ရဲ႕ ပေယာဂ လံုးဝ မပါေၾကာင္း ၿဗိတိသွ် အာဏာပိုင္ေတြက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုတဲ႔ အခ်က္ပါပဲ။
ဇူလိုင္လ က စလိုက္တဲ႔ အဓိကရုဏ္း ဟာ ရန္ကုန္ မွာ စက္တင္ဘာလလယ္ေလာက္မွ ၿငိမ္းေအး သြားတယ္။ ၿပီးၿပီ ဆိုေတာ႔လည္း ထံုးစံ အတိုင္း စံုစမ္းေရးေကာ္မတီ ဖြဲ႕တာေပါ႔။ သဘာပတိ နဲ႔ အတြင္းေရးမွဴး က အဂၤလိပ္ ၊ အဖြဲ႕ဝင္ေတြ က အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသားႏွစ္ဦး၊ ျမန္မာ အမ်ိဳးသားႏွစ္ဦး ပါတယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။
စံုစမ္းေရးေကာ္မတီ ရဲ႕ အဆို မွာေတာ႔ “ျမန္မာ သတင္းစာ မ်ား၏ တာဝန္မဲ႔ လံႈ႔ေဆာ္ ေရးသားျခင္းႏွင္႔ အခ်ိဳ႕ေသာ ရဟန္းမ်ားႏွင္႔ လူမ်ား က ေသြးထိုးေပးျခင္းသည္ အနီးကပ္ဆံုး အေၾကာင္းျဖစ္ သည္။
ေအာက္ျမန္မာျပည္ တြင္ လယ္ယာျပႆနာ မေျပလည္ သျဖင္႔ ျမန္မာ တို႔ စီးပြားေရး ၾကပ္တည္းၾက သည္။ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ေျမပိုင္ရွင္ မ်ားႏွင္႔ ေငြေခ်းစားသူမ်ား ၏ လုပ္နည္း လုပ္ဟန္ေၾကာင္႔ ျမန္မာ တို႔သည္ ကုလား မ်ားကို မုန္းတီးလာၾကသည္။
ေနာက္ တစ္ေၾကာင္း မွာလည္း အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင္႔ အိမ္ေထာင္ က်ေသာ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အဖို႔ ဗုဒၶဘာသာ တရားဥပေဒ အရ အခြင္႔အေရး ဆံုးရံႈးၾကရ သျဖင္႔လည္း အိႏၵိယတို႔ အေပၚ ျမန္မာတို႔ စိတ္နာ ၾကျပန္ သည္။ ပုလိပ္ အဖြဲ႕ကို လူအေပါင္း က မယံုၾကည္ျခင္း၊ သံသယ ရွိျခင္း သည္လည္း အေၾကာင္း တစ္ေၾကာင္းျဖစ္သည္” လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီၾကားထဲမွာ ေျပာရဦးမယ္။ အဲဒီ အဓိကရုဏ္းျဖစ္ၿပီးေတာ႔ ဒါဒါခ်န္ဂ်ီ နဲ႔ တယဘ္ဂ်ီ ဆိုတဲ႔ မူဆလင္ အမ်ိဳးသား ႏွစ္ေယာက္ က အိႏၵိယ ကို အေျပးအလႊား သြားၿပီး အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ကြန္ဂယက္ နဲ႔ မူဆလင္ လိဂ္ ကို သြားတိုင္ၾကသတဲ႔။ ျမန္မာျပည္ မွာ သူတို႔ အမ်ိဳးသားေတြ ဘယ္လို ဘယ္ပံု ညွင္းပန္းႏိွပ္စက္ ခံေနရေၾကာင္း ဆိုၿပီးေတာ႔ေပါ႔။ (ငျပဴး မွန္ရင္ေတာ႔ ၿပဲတာ ခ်ည္းပဲ၊ အရင္တုန္း ကလည္း ၿပဲတယ္၊ အခုလည္း ၿပဲတယ္၊ ေနာင္လည္း ၿပဲမွာပဲ။)
ဒါနဲ႔ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၉ ရက္ေန႔ အိႏၵိယ ျပည္လံုးဆိုင္ရာ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္းခ်ဳပ္က “ျမန္မာႏွင္႔ အိႏၵိယ အစိုးရ သည္ ပင္လယ္ရပ္ျခား အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ အသက္ စည္းစိမ္၊ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားဥပေဒ အခြင္႔ အေရး မ်ား ကာကြယ္ေစာင္႔ေရွာက္မႈ ပ်က္ကြက္သည္” ဆိုတဲ႔ ရံႈ႕ခ်တဲ ႔အဆိုကို အတည္ျပဳလိုက္တယ္တဲ႔။
ၿပီးေတာ႔ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား ၏ အက်ိဳး စီးပြားကို ကာကြယ္ရန္ ျမန္မာျပည္ မွာ ဌာနတစ္ခု ဖြင္႔ဖို႔ အိႏၵိယ အစိုးရကို တိုက္တြန္း ေတာင္းဆို ၾကတယ္တဲ႔။ (အခု အိုအိုင္စီလို ေနမွာေပါ႔ေနာ္) တစ္ခါ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ကြန္ဂယက္ အဖြဲ႕ႀကီး ကလည္း “ျမန္မာျပည္ ရွိ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား ၏ အသက္စည္းစိမ္ အတြက္ အႏၲရာယ္ ရွိသျဖင္႔ စိုးရိမ္ေၾကာင္း” မွတ္တမ္းတင္တယ္ ဆိုပဲဗ်ာ။ (ဒါေတာင္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က အဲဒီ တုန္း က မေပၚေသးလို႔ေပါ႔ဗ်ာ) ဒီ အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ေပၚတာ နဲ ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿဗိတိသွ် အစိုးရက အခ်က္ႀကီး ေလး ခ်က္ ကို လုပ္ေဆာင္ခဲ႔တယ္တဲ႔။
(၁) အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား ျမန္မာျပည္ သို႔ တံခါး မရွိ၊ ဓား မရွိ ဝင္ေရာက္ျခင္း ကိစၥ ကို ဂ်ိမ္းစ္-ဘတ္စကာ ဦးေဆာင္သည့္ ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္း စံုစမ္းေစသည္။ (အေစာႀကီး ကတည္းက လုပ္ရမွာ၊ သူတို႔ဟာ သူတို႔ လုပ္ၿပီး ျပန္ စံုစမ္းေနရေသးတယ္ေနာ္)
(၂) အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား ျမန္မာျပည္ သို႔ ဝင္ေရာက္ျခင္း ကို မည္သို႔ မည္ပံု ကန္႔သတ္ သင္႔သည္ဆိုသည့္ အခ်က္ ကိုကား အႏၵိယ အစိုးရႏွင္႔ ျမန္မာ အစိုးရတို႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ရမည္။ (ဒီဟာ ကေန ၿဗိတိသွ် လက္ေအာက္ ျမန္မာျပည္ မွာ ပထမဆံုး လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚ လာတာေပါ႔။ ဦးေဆာင္သူ ကေတာ႔ ဇာတ္လိုက္ႀကီး ဦးေစာေပါ႔။)
(၃) ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အစိုးရ အမႈထမ္း၊ အရာထမ္းမ်ား သည္ အဂတိ ေလးပါး စလံုး လိုက္စား သည္ဟု သံသယ ရွိဘြယ္ မ်ား ေတြ႕ရွိေလ သျဖင္႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းစံုစမ္းေစရသည္။
ျမန္မာ ဘာသာျဖင္႔ ေရးသားေသာ ဦးေရႊဖီ ၏ စာအုပ္ ကို ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးသည္ ဖတ္ ၍ ခ်က္ျခင္း သင္႔ သလို အေရးယူႏိုင္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ႀကိဳးနီ စနစ္ အရ ယင္း စာအုပ္ကို ပုလိပ္ အဖြဲ႕ကသိမ္း၊ စံုေထာက္ အဖြဲ႕ သို႔ပို႔၊ စံုေထာက္အဖြဲ႕ က ယင္း စာအုပ္ကို ျမန္မာဘာသာ မွ အဂၤလိပ္ဘာသာ သို႔ျပန္၊ ထိုျပန္ၿပီးေသာ စာအုပ္ကိုမွ မွတ္ခ်က္ႏွင္႔ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးထံ တင္ျပ၊ အမိန္႔ေတာင္းရသည္။ ဤသို႔ျပဳမူျခင္းသည္ အဂတိ တစ္ခုခုေၾကာင္႔ တမင္ ေရွာင္၍ ေႏွာင္႔ေႏွးေအာင္ လုပ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ (ျဗဴရိုကရက္ေတြေပါ႔ေနာ္)
(၄) ေက်းရြာ မ်ားတြင္ လက္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ စနစ္မွာ သင္႔ေလ်ာ္ျခင္း မရွိေတာ႔သျဖင္႔ ယင္းျပႆနာ ေျဖ ရွင္း ရန္ ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ဖြဲ႕၍ စစ္ေဆးရသည္။ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္း မွာ ေတာရြာ ေက်းလက္ မ်ား တြင္ပါ ျဖစ္ပြားေလသည္။ ဒီ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္း နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥေရာပ သတင္းစာေတြ၊ အိႏၵိယ သတင္းစာ ေတြက အေတာ္ေလးကို ဘက္လိုက္ေရးသားၾကတယ္တဲ႔။
အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားေတြ ရဲ႕ ေသဆံုးသူ၊ ဒဏ္ရာရသူ၊ ပစၥည္း ဆံုးရံႈးမႈေတြကို အက်ယ္တစ္ဝင္႔ ေရးသားေဖာ္ျပ ၾကၿပီး ျမန္မာေတြ ထိခိုက္ ေသဆံုးတာေတြ၊ ပစၥည္း ဆံုးရံႈးတာေတြကိုေတာ႔ တစ္မင္ မေဖာ္ျပပဲ ထားတယ္။
ျမန္မာေတြ ဟာ အေတာ္ပဲ ဆိုးဝါး ရက္စက္ေၾကာင္း ပံုႀကီးခ်ဲ႕ ေရးသားေဖာ္ျပ ခဲ႔ၾကပါတယ္တဲ႔။ (အခုလည္း ဒီလိုပါပဲ)
မူရင္းပို႔စ္ပိုင္ရွင္အား credit ေပးပါသည္
Kyaw Soe Win
တစ္ကယ္တမ္း လက္ေတြ႕ မွာေတာ႔ မေရးျဖစ္ပါဘူ။ အရင္တုန္း ကေတာ႔ ဘယ္အေၾကာင္းအရာ ဘယ္ စာအုပ္ မွာ ပါတယ္ ဆိုတာ မွတ္မိေနေပမယ္႔ အခုေတာ႔ တစ္ခါ တစ္ေလ စာအုပ္ နာမည္ေတာင္ ေမ႔ေမ႔ေန တယ္။ ထားေတာ႔။ လိုရင္းပဲေျပာေတာ႔မယ္။
လက္ရွိ လဝက ဥပေဒ ဆိုတာက ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က ျပ႒ာန္း ထားတာေပါ႔။ ၁၉၉၀ နဝတ လက္ထက္ မွာေတာ႔ ဒါကို ျပင္ဆင္ခ်က္ ဥပေဒ ထပ္ထုတ္တယ္။ အေထြ အထူးေတာ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒဏ္ေငြ နဲ႔ ျပစ္ဒဏ္ ျပင္ဆင္ တာေလာက္ပါပဲ။ ဒါလည္း အခု ထပ္ျပင္ရမွာပဲ။ ဒါကေတာ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိစၥေပါ႔။
ေျပာရမွာက ဒီ႔ မတိုင္မီက လူဝင္မႈ ကိစၥ ကို ေျပာရမွာ ဆိုေတာ႔ ဒီ ဥပေဒေတြ ကိုေတာ႔ သိခ်င္ရင္ ရွာဖတ္ ၾကည့္ လိုက္ပါေတာ႔ဗ်ာ။ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲ သံုးႀကိမ္ႏႊဲ ၿပီး ၁၈၈၅ မွာေတာ႔ က်ဳပ္တို႔ႏိုင္ငံ က ၿဗိတိသၽွ လက္ေအာက္ တစ္ျပည္လံုး ေရာက္ၿပီးတဲ႔ အခါမွာ သူတို႔က ျမန္မာျပည္ ကို အိႏၵိယ ရဲ႕ ျပည္နယ္ တစ္ခု အေန နဲ႔ ပဲ သတ္မွတ္ခဲ႔တာပါ။
အဲဒီေတာ႔ အိႏၵိယသားေတြ အဖို႔ ဝင္ခ်င္ သလိုဝင္ ထြက္ခ်င္ သလိုထြက္ေပါ႔။ ရန္ကုန္ဆို ပိုဆိုး တာေပါ႔ ရန္ကုန္ က အရင္ က်သြားတာပါ။ အဆိုးဆံုး ကေတာ႔ ရခိုင္ေပါ႔။ အဓိက ဝင္ေရာက္လာတဲ႔ အေၾကာင္းရင္း ကေတာ႔ ဆန္စပါး စိုက္ပ်ိဳးမႈေပၚမွာ အေျခခံတယ္ လို႔ပဲ ေျပာရမွာပဲ။
ေခၚသြင္းလာတဲ႔ သူကေတာ႔ ဘယ္သူ ရွိရမလဲ သူတို႔ ၿဗိတိသၽွ ကုန္သည္ႀကီးေတြ ပဲေပါ႔ဗ်ာ။ ပထမဆံုးေခၚ လာတာ ကေတာ႔ ၁၈၇၄ ခုႏွစ္ ေလာက္မွာ ဘီဟာနယ္ က ဇမိန္ဒါ ေခၚ ေျမရွင္ လူတန္းစားေတြပါ။ သူတို႔ ကို ေျမေတြ ခ်ေပးတယ္။
၁၈၇၆ ခုႏွစ္မွာ မဒရပ္ မွာ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ခန္႔ၿပီးေတာ႔ ကို လယ္ ကူလီေတြ သေဘာၤ နဲ ႔အလံုးအရင္းကို သြင္းေတာ႔တာပဲ။ အဲဒီ တုန္းက ျမန္မာျပည္ မွာ အလုပ္ သြားလုပ္မယ္႔ အိႏၵိယသား မွန္သမွ် သေဘာၤ ခေတာင္ ေပး စရာ မလိုဘူး။ အဂၤလိပ္ ကုမၼဏီေတြက အကုန္အက် ခံၿပီးေတာ႔ကို ပို႔ေပးတာ။
အဲဒီမွာ ျပန္တဲ႔ လူလည္းျပန္၊ မျပန္ေတာ႔ပဲ ျမန္မာျပည္မွာ ပဲ အေျခခ်တဲ႔ လူလည္း ခ်ေပါ႔။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ မွာ ေကာက္ယူ တဲ႔ သန္းေခါင္စာရင္း အရဆိုရင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လူဦးေရ ရဲ႕ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ အိႏၵိယ သားေတြ ျဖစ္ေနၿပီ တဲ႔ အစိုးရရံုး၊ မီးရထားဌာန မွာ ရွိတဲ႔ စားေရး စာခ်ီေတြ၊ ေစ်းဆိုင္ရွင္၊ ကုန္သည္ နဲ႔ စက္မႈ ပညာသည္ေတြ မွာ ဘဂၤါလီေတြ။
သေဘာၤ၊ သမၺန္၊ စက္ရံု၊ ဆိပ္ကမ္းေတြ မွာ အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ စစ္တေကာင္းသားေတြ။ ရံုးစာေရး၊ ဆန္ စက္ နဲ႔ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရး ဘက္ မွာ တမီလ္ လူမ်ဳိးေတြ။ မီးရထား နဲ႔ ကုန္းလမ္း ပို႔ေဆာင္ေရးမွာ ဆို ဝူးရီးယားေတြ အျပင္ အျခား လုပ္ငန္း ေတြမွာလည္း ဟိႏၵဴ စတန္နီ၊ ေတလ္ဂူ၊ ေဂၚရခါး အမ်ားအျပားေပါ႔ဗ်ာ။ ဒါ႔ အျပင္ ဂူဂ်ရတ္တီ၊ မာလဝါရီ၊ စူရတီ ကုန္သည္ႀကီးေတြ ေငြတိုးေခ်းစားတဲ႔ ခ်စ္တီးေတြ၊ ပန္ခ်ာပီ ဆရာဝန္ေတြ အမ်ား အျပားပါပဲ။
၁၉၃၀ ခုႏွစ္ အေရာက္ မွာေတာ႔ ျမန္မာျပည္ အႏွံ႔မွာ ခ်စ္တီး ေငြေခ်း ဌာနေပါင္း ၁၆၅၅ ခုေတာင္ ရွိေနၿပီတဲ႔။ ၁၉၄၁ မွာေတာ႔ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုး မွာ ခ်စ္တီးပိုင္ လယ္ေျမ ဟာ ဧက ၃,၀၀၀,၀၀၀ အထိ ရွိသြားပါေတာ႔ တယ္။
ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ႀကီးစိုးသြားသလဲ ဆို ၁၉၄၁ စာရင္း အရ ျမန္မာတစ္ျပည္လံုးမွာ ရွိတဲ႔ အလုပ္ သမား ဦးေရ ရဲ႕ ၆၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ဟာ အိႏၵိယသားေတြခ်ည္း ပဲတဲ႔။ ဒါေတာင္ အလုပ္သမား မဟုတ္တဲ႔ တစ္ျခား လူတန္းစား မပါေသးဘူးေနာ္။
ျမန္မာျပည္ မွာ ျမန္မာေတြ မလုပ္တဲ႔ အလုပ္သာ ရွိမယ္ ကုလားေတြ မလုပ္တဲ႔ အလုပ္ ဆိုတာ မရွိ သေလာက္ ပါပဲ။ ျမန္မာႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္ ဟာ ရန္ကုန္မွာေနမယ္ ဆိုရင္ ကုလား စကား မတတ္ရင္ အဆင္ မေျပေလာက္ေအာင္ ကို ျဖစ္သြားခဲ႔တာပါပဲ။
ဒါေၾကာင္႔လည္း တို႔ဗမာ အစည္းအရံုး ေပၚလာေတာ႔ ဗမာစာသည္ တို႔စာ၊ ဗမာစကား သည္ တို႔စကား ဆို တဲ႔ ေႂကြးေၾကာ္သံ ထည့္လာ ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ရန္ကုန္တင္ မဟုတ္ပါဘူး ကုလားေတြ တစ္ျပည္လံုး ကို ျပန္႔ သြား တာ ေျမာက္ဘက္ ပူတာအို၊ ေတာင္ဘက္ ေကာ႔ေသာင္၊ အေရွ႕ဘက္ တာခ်ီလိတ္ အထိပဲတဲ႔ဗ်ား။
ဒီေလာက္ဆို တရားခံ ဘယ္သူလဲေဟ႔ ဆိုတာ သိေလာက္ပါၿပီ။ ထူးျခားတာက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ရွိတဲ႔ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ဦးေရဟာ အမ်ိဳးသမီး ဦးေရထက္ ေလးဆေက်ာ္ ရွိတယ္တဲ႔။ ဒါေၾကာင္လည္း ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္ စာရင္း ေကာက္ေတာ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ကုလား ကျပား ဦးေရ ၁၂,၅၆၀ ျဖစ္ေနၿပီတဲ႔။ (ေျပာရင္းပဲ ဓါး နဲ႔ ထခုတ္ ခ်င္စိတ္ ေပၚလာၿပီ။ အဲဒီ ဘိလပ္ကေကာင္ေတြ ကို ေျပာပါတယ္)
ဒီၾကားထဲက ဒိုင္အာခီ၊ ၉၁ ဌာန စတဲ႔ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြ ကိုေတာ႔ ေက်ာ္လိုက္ေတာ႔မယ္။ လိုရင္း ျမန္ျမန္ေရာက္ေအာင္လို႔။ ဒါေပမဲ႔ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္း ႏွစ္ခု အေၾကာင္းေတာ႔ နည္းနည္း ေျပာ မွ ရမယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ႔ အဆက္အစပ္ မမိမွာစိုးလို႔။ ဒီေလာက္ လႊမ္းမိုး ခ်ယ္လွယ္ လာေတာ႔ လည္း ျပႆနာေတြက ျဖစ္ၿပီေပါ႔ဗ်ာ။
ပထမ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္း ကေတာ႔ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္တယ္။ ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္း မွာ ရွိတဲ႔ ျမန္မာ အလုပ္ သမား နဲ႔ ေဂၚရင္ဂ်ီ အလုပ္သမားေတြ အုပ္စုဖြဲ႕ ရိုက္ၾကတာက စတာပဲ။
ျဖစ္ရတဲ႔ အေၾကာင္းခံ ကေတာ႔ စီးပြားေရးေၾကာင္႔လို႔ ေျပာရမွာပဲ။ ဒါေပမယ္႔ ခြဲေရး၊ တြဲေရး ႏိုင္ငံေရး ပေယာဂေတြ၊ ကုန္သည္ေတြ (အခုေခတ္ဆို ခရိုနီေပါ႔ဗ်ာ) က ဓာတ္ဆီေလာင္းေပး တာ ကလည္းပါတာေပါ႔။ ဆိပ္ကမ္း ရိုက္ပြဲကေန ရန္ကုန္ တစ္ၿမိဳ႕လံုးျပန္႔သြားၿပီး အဓိကရုဏ္းႀကီး ျဖစ္လိုက္တာ ေလးရက္ၾကာတယ္၊ လူ ၁၂၀ ေက်ာ္ေသၿပီး အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရၾကတယ္လို႔ အစိုးရက သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ႔တယ္။ ဒါေပမယ္႔ ဒီ အဓိကရုဏ္း ဟာ နယ္ေတြ အထိေတာ႔ မကူးစက္ခဲ႔ပါဘူး။
ဒုတိယ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္းကေတာ႔ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွာျဖစ္တယ္။ ဒီတစ္ခါ ကေတာ႔ ဘာသာေရးပါ ပါ လာၿပီ။ ေရႊဘို ခရိုင္ ေျမဒူး က အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ ဦးေရႊဖီ က ေမာ္လဝီႏွင္႔ ေယာဂီ စာတမ္းကို ၁၉၃၁ ခုႏွစ္ မွာ စာအုပ္ ထုတ္တယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေစာင္ေရ နည္းၿပီး လူသိ နည္းေတာ႔ ဘာမွ မျဖစ္ဘူး။ အဲဒါကို ၁၉၃၇ မွာ မူဆလင္ သူေဌး ပေတး က ဒုတိယ အႀကိမ္ ေစာင္ေရ အေျမာက္အမ်ား ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ီလိုက္ တာ မွာ ျပႆနာ က စတာပဲ။
ဒီ စာအုပ္မွာ ပါတဲ႔ ဗုဒၶဘာသာ ကို ထိခိုက္တဲ႔ အေရးအသားေတြ ကို ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ က မေက်နပ္ဘူး။ သတင္းစာေတြ စာေစာင္ေတြ ကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေရးသား ကန္႔ကြက္ၾကတယ္။ ဒါကို အစိုးရက မသိက်ိဳး ကၽြန္ျပဳေန တယ္။ ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ အေရးမယူဘူး။
အဲဒီ အခ်ိန္က အာဏာရ အစိုးရက ေဒါက္တာ ဘေမာ္၊ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးက ဆာေပၚထြန္းေပါ႔ဗ်ာ။ ဒီလိုနဲ႔ တစ္အံုေႏြးေႏြး မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ေနရာ ကေန ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္ေန႔၊ ေရႊတိဂံုဘုရား ကုန္းေတာ္ေပၚ မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ရဟန္းပ်ိဳမ်ား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ က ဦးစီးၿပီး ကန္႔ကြက္ ရံႈ႕ခ်ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ၿပီး စီတန္း လွည့္လည္ၾကရာကေန အဓိကရုဏ္းႀကီး စတာပါပဲ။
ဒီတစ္ခါေတာ႔ ရန္ကုန္ တင္ မက မႏၲေလး၊ စစ္ကိုင္း၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေရႊဘို အျပင္ တစ္ျခား ၿမိဳ႕ႀကီးေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ကို ကူးစက္ သြားေတာ႔တာပဲ။ လူေပါင္း ၁၀၈၄ ေယာက္ေသတယ္။ အဲဒီထဲ မွာ ပုလိပ္ ပစ္လို႔ေသတာ ၁၇၁ ေယာက္ မွာ ျမန္မာ က ၁၅၅ ေယာက္ေသတယ္ တဲ႔။
အဓိကရုဏ္း နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မ်ိဳးခ်စ္ လူငယ္ေတြက အစိုးရ ကို လက္ညွိဳး ထိုးတယ္၊ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ ဂိုဏ္း သားေတြ က ဦးေစာ ကို လက္ညွိဳး ထိုးတယ္၊ အဂၤလိပ္ အစိုးရ က သတင္းစာ ေတြ ကို လက္ညိွဳးထိုးတယ္။ မွတ္သား စရာကေတာ႔ ဒီ အဓိကရုဏ္းႀကီးမွာ တို႔ဗမာ အစည္းအရံုး ရဲ႕ ပေယာဂ လံုးဝ မပါေၾကာင္း ၿဗိတိသွ် အာဏာပိုင္ေတြက ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုတဲ႔ အခ်က္ပါပဲ။
ဇူလိုင္လ က စလိုက္တဲ႔ အဓိကရုဏ္း ဟာ ရန္ကုန္ မွာ စက္တင္ဘာလလယ္ေလာက္မွ ၿငိမ္းေအး သြားတယ္။ ၿပီးၿပီ ဆိုေတာ႔လည္း ထံုးစံ အတိုင္း စံုစမ္းေရးေကာ္မတီ ဖြဲ႕တာေပါ႔။ သဘာပတိ နဲ႔ အတြင္းေရးမွဴး က အဂၤလိပ္ ၊ အဖြဲ႕ဝင္ေတြ က အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ အမ်ိဳးသားႏွစ္ဦး၊ ျမန္မာ အမ်ိဳးသားႏွစ္ဦး ပါတယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္။
စံုစမ္းေရးေကာ္မတီ ရဲ႕ အဆို မွာေတာ႔ “ျမန္မာ သတင္းစာ မ်ား၏ တာဝန္မဲ႔ လံႈ႔ေဆာ္ ေရးသားျခင္းႏွင္႔ အခ်ိဳ႕ေသာ ရဟန္းမ်ားႏွင္႔ လူမ်ား က ေသြးထိုးေပးျခင္းသည္ အနီးကပ္ဆံုး အေၾကာင္းျဖစ္ သည္။
ေအာက္ျမန္မာျပည္ တြင္ လယ္ယာျပႆနာ မေျပလည္ သျဖင္႔ ျမန္မာ တို႔ စီးပြားေရး ၾကပ္တည္းၾက သည္။ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ေျမပိုင္ရွင္ မ်ားႏွင္႔ ေငြေခ်းစားသူမ်ား ၏ လုပ္နည္း လုပ္ဟန္ေၾကာင္႔ ျမန္မာ တို႔သည္ ကုလား မ်ားကို မုန္းတီးလာၾကသည္။
ေနာက္ တစ္ေၾကာင္း မွာလည္း အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင္႔ အိမ္ေထာင္ က်ေသာ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အဖို႔ ဗုဒၶဘာသာ တရားဥပေဒ အရ အခြင္႔အေရး ဆံုးရံႈးၾကရ သျဖင္႔လည္း အိႏၵိယတို႔ အေပၚ ျမန္မာတို႔ စိတ္နာ ၾကျပန္ သည္။ ပုလိပ္ အဖြဲ႕ကို လူအေပါင္း က မယံုၾကည္ျခင္း၊ သံသယ ရွိျခင္း သည္လည္း အေၾကာင္း တစ္ေၾကာင္းျဖစ္သည္” လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီၾကားထဲမွာ ေျပာရဦးမယ္။ အဲဒီ အဓိကရုဏ္းျဖစ္ၿပီးေတာ႔ ဒါဒါခ်န္ဂ်ီ နဲ႔ တယဘ္ဂ်ီ ဆိုတဲ႔ မူဆလင္ အမ်ိဳးသား ႏွစ္ေယာက္ က အိႏၵိယ ကို အေျပးအလႊား သြားၿပီး အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ကြန္ဂယက္ နဲ႔ မူဆလင္ လိဂ္ ကို သြားတိုင္ၾကသတဲ႔။ ျမန္မာျပည္ မွာ သူတို႔ အမ်ိဳးသားေတြ ဘယ္လို ဘယ္ပံု ညွင္းပန္းႏိွပ္စက္ ခံေနရေၾကာင္း ဆိုၿပီးေတာ႔ေပါ႔။ (ငျပဴး မွန္ရင္ေတာ႔ ၿပဲတာ ခ်ည္းပဲ၊ အရင္တုန္း ကလည္း ၿပဲတယ္၊ အခုလည္း ၿပဲတယ္၊ ေနာင္လည္း ၿပဲမွာပဲ။)
ဒါနဲ႔ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၉ ရက္ေန႔ အိႏၵိယ ျပည္လံုးဆိုင္ရာ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား အသင္းခ်ဳပ္က “ျမန္မာႏွင္႔ အိႏၵိယ အစိုးရ သည္ ပင္လယ္ရပ္ျခား အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား၏ အသက္ စည္းစိမ္၊ လြတ္လပ္မႈ၊ တရားဥပေဒ အခြင္႔ အေရး မ်ား ကာကြယ္ေစာင္႔ေရွာက္မႈ ပ်က္ကြက္သည္” ဆိုတဲ႔ ရံႈ႕ခ်တဲ ႔အဆိုကို အတည္ျပဳလိုက္တယ္တဲ႔။
ၿပီးေတာ႔ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား ၏ အက်ိဳး စီးပြားကို ကာကြယ္ရန္ ျမန္မာျပည္ မွာ ဌာနတစ္ခု ဖြင္႔ဖို႔ အိႏၵိယ အစိုးရကို တိုက္တြန္း ေတာင္းဆို ၾကတယ္တဲ႔။ (အခု အိုအိုင္စီလို ေနမွာေပါ႔ေနာ္) တစ္ခါ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား ကြန္ဂယက္ အဖြဲ႕ႀကီး ကလည္း “ျမန္မာျပည္ ရွိ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား ၏ အသက္စည္းစိမ္ အတြက္ အႏၲရာယ္ ရွိသျဖင္႔ စိုးရိမ္ေၾကာင္း” မွတ္တမ္းတင္တယ္ ဆိုပဲဗ်ာ။ (ဒါေတာင္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က အဲဒီ တုန္း က မေပၚေသးလို႔ေပါ႔ဗ်ာ) ဒီ အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ေပၚတာ နဲ ႔ပတ္သက္ၿပီး ၿဗိတိသွ် အစိုးရက အခ်က္ႀကီး ေလး ခ်က္ ကို လုပ္ေဆာင္ခဲ႔တယ္တဲ႔။
(၁) အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား ျမန္မာျပည္ သို႔ တံခါး မရွိ၊ ဓား မရွိ ဝင္ေရာက္ျခင္း ကိစၥ ကို ဂ်ိမ္းစ္-ဘတ္စကာ ဦးေဆာင္သည့္ ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္း စံုစမ္းေစသည္။ (အေစာႀကီး ကတည္းက လုပ္ရမွာ၊ သူတို႔ဟာ သူတို႔ လုပ္ၿပီး ျပန္ စံုစမ္းေနရေသးတယ္ေနာ္)
(၂) အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားမ်ား ျမန္မာျပည္ သို႔ ဝင္ေရာက္ျခင္း ကို မည္သို႔ မည္ပံု ကန္႔သတ္ သင္႔သည္ဆိုသည့္ အခ်က္ ကိုကား အႏၵိယ အစိုးရႏွင္႔ ျမန္မာ အစိုးရတို႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ရမည္။ (ဒီဟာ ကေန ၿဗိတိသွ် လက္ေအာက္ ျမန္မာျပည္ မွာ ပထမဆံုး လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ တစ္ရပ္ ျဖစ္ေပၚ လာတာေပါ႔။ ဦးေဆာင္သူ ကေတာ႔ ဇာတ္လိုက္ႀကီး ဦးေစာေပါ႔။)
(၃) ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အစိုးရ အမႈထမ္း၊ အရာထမ္းမ်ား သည္ အဂတိ ေလးပါး စလံုး လိုက္စား သည္ဟု သံသယ ရွိဘြယ္ မ်ား ေတြ႕ရွိေလ သျဖင္႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ တစ္ရပ္ ဖြဲ႕စည္းစံုစမ္းေစရသည္။
ျမန္မာ ဘာသာျဖင္႔ ေရးသားေသာ ဦးေရႊဖီ ၏ စာအုပ္ ကို ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးသည္ ဖတ္ ၍ ခ်က္ျခင္း သင္႔ သလို အေရးယူႏိုင္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ ႀကိဳးနီ စနစ္ အရ ယင္း စာအုပ္ကို ပုလိပ္ အဖြဲ႕ကသိမ္း၊ စံုေထာက္ အဖြဲ႕ သို႔ပို႔၊ စံုေထာက္အဖြဲ႕ က ယင္း စာအုပ္ကို ျမန္မာဘာသာ မွ အဂၤလိပ္ဘာသာ သို႔ျပန္၊ ထိုျပန္ၿပီးေသာ စာအုပ္ကိုမွ မွတ္ခ်က္ႏွင္႔ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးထံ တင္ျပ၊ အမိန္႔ေတာင္းရသည္။ ဤသို႔ျပဳမူျခင္းသည္ အဂတိ တစ္ခုခုေၾကာင္႔ တမင္ ေရွာင္၍ ေႏွာင္႔ေႏွးေအာင္ လုပ္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ (ျဗဴရိုကရက္ေတြေပါ႔ေနာ္)
(၄) ေက်းရြာ မ်ားတြင္ လက္ရွိ အုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာ စနစ္မွာ သင္႔ေလ်ာ္ျခင္း မရွိေတာ႔သျဖင္႔ ယင္းျပႆနာ ေျဖ ရွင္း ရန္ ေကာ္မတီ တစ္ရပ္ဖြဲ႕၍ စစ္ေဆးရသည္။ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္း မွာ ေတာရြာ ေက်းလက္ မ်ား တြင္ပါ ျဖစ္ပြားေလသည္။ ဒီ ကုလား-ဗမာ အဓိကရုဏ္း နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဥေရာပ သတင္းစာေတြ၊ အိႏၵိယ သတင္းစာ ေတြက အေတာ္ေလးကို ဘက္လိုက္ေရးသားၾကတယ္တဲ႔။
အိႏၵိယ အမ်ိဳးသားေတြ ရဲ႕ ေသဆံုးသူ၊ ဒဏ္ရာရသူ၊ ပစၥည္း ဆံုးရံႈးမႈေတြကို အက်ယ္တစ္ဝင္႔ ေရးသားေဖာ္ျပ ၾကၿပီး ျမန္မာေတြ ထိခိုက္ ေသဆံုးတာေတြ၊ ပစၥည္း ဆံုးရံႈးတာေတြကိုေတာ႔ တစ္မင္ မေဖာ္ျပပဲ ထားတယ္။
ျမန္မာေတြ ဟာ အေတာ္ပဲ ဆိုးဝါး ရက္စက္ေၾကာင္း ပံုႀကီးခ်ဲ႕ ေရးသားေဖာ္ျပ ခဲ႔ၾကပါတယ္တဲ႔။ (အခုလည္း ဒီလိုပါပဲ)
မူရင္းပို႔စ္ပိုင္ရွင္အား credit ေပးပါသည္
Kyaw Soe Win
No comments:
Post a Comment