ဘားဂါး (Buerger) ေရာဂါ ဆိုတာဘာလဲ?
ဘားဂါး ဆိုတာဟာ ေၿခေထာက္ နဲ႔ လက္ေတြ မွာ ရွိတဲ့ ေသးငယ္ေသာ သို႔မဟုတ္ အလယ္ အလတ္ ရွိေသာ ေသြး လႊတ္ေၾကာ နဲ႔ ေသြးၿပန္ေၾကာေတြ ေယာင္ ရမ္းၿခင္း ႏွင့္ ပိတ္ဆို႔ၿခင္း တို႔ ခဏခဏ ၿဖစ္ေပၚေနၿခင္း ကို ဆိုလိုပါတယ္ ။
ဒါဟာ ေဆးလိပ္ေသာက္ သံုးၿခင္း နဲ႔ အလြန္အမင္း သက္ဆိုင္လ်က္ ရွိပါတယ္ ။ ေဆးလိပ္ ေသာက္သံုး သူမ်ား အပါအ၀င္ ေဆးလိပ္ မေသာက္ေပမယ့္ လည္း ေဆးရြက္ၾကီး စားသံုးသူေတြ Tobacco နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ ထုတ္ ကုန္မွန္သမွ် သံုးစြဲသူေတြမွာ ၿဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္ ။
အၿဖစ္ မ်ားေစတဲ့ အခ်က္ေတြ ။
စီးကရက္ေသာက္သံုးၿခင္း ဟာ ဘားဂါး ကို အၿဖစ္မ်ားေစတဲ့ အဓိက အခ်က္ပါ ။ ေဆးလိပ္ အရမ္းေသာက္ သူေတြ ဥပမာ တစ္ေန႔ ကို တစ္ဗူး ႏွုန္း ေသာက္ သံုးသူေတြဟာ ဘားဂါးၿဖစ္ ေစဖို႔ အခြင့္အလမ္းမ်ားသူေတြ ၿဖစ္ပါတယ္ ။
ေဆးရြက္ၾကီး ငံုတဲ့ လူေတြ ကြမ္းစားရင္ ေဆးရြက္ၾကီး ထည့္စားသူေတြ လည္း ဘားဂါးေရာဂါ ၿဖစ္ ပြားေစႏိုင္ ပါတယ္ ။ လက္ နဲ႔ လိပ္တဲ့ ေဆးေပါ့လိပ္ (ဖက္ၾကမ္း) ကိုေသာက္သံုးေတြက ၿဖစ္ပြားႏိုင္ေၿခ ပိုမ်ားပါတယ္ ။ Tobacco မွာ ပါ၀င္တဲ့ ဓါတု ပစၥည္းေတြက သင့္ေသြးေၾကာနံရံေတြ ကို ထိခိုက္ေစပါတယ္ ။ သူတို႔ ကို ေရာင္ ရမ္းလာေစပါတယ္ ။
ဘားဂါး ၿဖစ္ပြားမႈႏွုန္း ဟာ ေဆးလိပ္ေသာက္ မႈ မ်ားတဲ့ Middle East နဲ႔ East မွာ ပိုမ်ားပါတယ္ ။ သင္ ဟာ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူ တစ္ေယာက္ မဟုတ္ခဲ့ဘူး ဆိုရင္ေတာင္မွ သင့္မွာ ဘားဂါး ၿဖစ္ေနၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ ေဆးလိပ္ေသာက္ သူမ်ား နဲ႔ ေ၀းေ၀းေန သင့္ပါတယ္ ။
ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ သူတို႔ ရဲ႔ ေဆးလိပ္ေငြ႔ ကလည္း သင့္ကို ထိခိုက္ေစ ပါတယ္ ။ ဘားဂါး ရဲ႔ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ ။
၁ ။ ေၿခေထာက္မွာ နာက်င္ လာၿခင္းနဲ႔ အားနည္း လာၿခင္း လက္မ်ား နာက်င္လာၿခင္း လက္ေမာင္းမ်ား နာက်င္ လာ ၿခင္းနဲ႔ အားနည္းလာၿခင္း ။
၂ ။ သင့္ ရဲ႔ လက္ေတြ ေၿခေထာက္ေတြ ေရာင္ရမ္း လာၿခင္း ။
၃ ။ လက္ေခ်ာင္းေလးေတြ နဲ႔ ေၿခမ ၊ ေၿခေခ်ာင္းေလးေတြ ဟာ ၿဖဴေဖ်ာ့လာၿပီး အထူး သၿဖင့္ ေအးတဲ့ အခါမွာ ပိုသိသာပါတယ္ ။ ဒါကို Raynaud's phenomenon လို႔ေခၚပါတယ္။
ဘားဂါး ကေန ဘာေတြ ဆက္ၿဖစ္လာႏိုင္သလဲ ။
ဘားဂါးေရာဂါ က ပိုဆိုး လာၿပီ ဆိုရင္ သင့္ရဲ႔ လက္ေတြ ေၿခေထာက္ေတြ ကို ေသြးပို႔ မႈႏွုန္းေသြး စီးဆင္း မ ႈႏွုန္း နည္းလာပါတယ္ ။ ဒါဟာ ေသြးေတြ က လက္ေခ်ာင္းေလးေတြ ေၿခေခ်ာင္းေလး ေတြဆီ စီးဆင္းရာမွာ ပိတ္ဆို႔ တဲ့ အတားအဆီးေတြ (Blood clots) ရွိေနတဲ့အ တြက္ေၾကာင့္ပါ ။
ဒါေၾကာင့္ ေသြးေတြ က ေအာက္ဆီဂ်င္ နဲ႔ အာဟာ ရေတြကို တစ္ရွုးေတြ ဆီကို မပို႔ေပးႏိုင္ေတာ့ ပါဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ ေၿခဖ်ား လက္ဖ်ားေလးေတြမွာ ရွိတဲ့ တစ္ရွုးေလးေတြ ေသဆံုး သြားပါတယ္ ။ ဒါကို gangrene လို႔ေခၚပါတယ္ ။
ဂမ္ဂရင္း ရဲ႔ လကၡဏာေတြ ကေတာ့ အေရၿပား ဟာ အမဲေ၇ာင္ အၿပာေရာင္ေၿပာင္းသြားၿခင္း ၿဖစ္ တဲ့ ေၿခေခ်ာင္း လက္ေခ်ာင္း မွာ အာရံုခံစားမႈ မရွိေတာ့ၿခင္း ၿဖစ္တဲ့ ေနရာမွာ အနံ႔ နံလာၿခင္း စသည္တို႔ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဂမ္ဂရင္း ၿဖစ္ၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ ၿဖစ္တဲ့ ေၿခေခ်ာင္း လက္ေခ်ာင္း ကို ၿဖတ္ထုတ္ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ ပါတယ္ ။
ကုသမႈ နဲ႔ ေဆး၀ါးေတြ ။
ဘာ ကုသမႈမွ ဘားဂါး ကို မကုႏိုင္ပါဘူး ။ သင့္ ရဲ႔ ဆရာ၀န္ ကလည္း သင္ၿဖစ္ေနတဲ့ ခံစားမႈေတြ လကၡဏာေတြ ကို ေလ်ာ့နည္း သြားေအာင္ ကုသမႈ အမ်ိဳးမ်ိဳး နဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ ယံုပဲ ရွိပါလိမ့္မယ္ ။ အဲဒါေတြ ကေတာ့...............
၁ ။ သင္ေဆးလိပ္ၿဖတ္ ဖို႔ အကူအညီေပးႏိုင္ တဲ့ ေဆး ၀ါးေတြ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေပးၿခင္း။ သင့္ရဲ႔ ေသြးေၾကာေတြ ေရာင္ရမ္းမႈ သက္သာေအာင္ ေဆးေပးၿခင္း ။
၂ ။ သင့္ရဲ႔ ေသြးလည္ပတ္မႈေကာင္းေအာင္ ခဲေနတဲ့ေသြးေတြ ၿပန္က်ဲ သြားေအာင္ ေဆးေပးၿခင္း (ဥပမာ Cilostazol )
၃ ။ ၿဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာ က အာရံုေၾကာေတြ ကို ၿဖတ္ေတာက္ ပစ္ၿခင္း (ဒါ ကေတာ့ နာတာကို သက္သာေစ ဖို႔ပါ )
၄ ။ ေၿခေထာက္ လက္ ၿဖတ္ထုတ္ ပစ္ၿခင္း (အကယ္ ၍ ပိုး၀င္ေနတယ္ ပုပ္ေနၿပီ ဆိုရင္ လုပ္ေဆာင္ရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္ )
ဘယ္လို ကာကြယ္မလဲ ။
သင္ဟာ ဘားဂါးၿဖစ္ေနၿပီ လို႔ သိတာ နဲ႔ တၿပိဳင္နက္ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးတာ ကို ခ်က္ခ်င္း ၿဖတ္ပစ္ရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ထူးဆန္းတာ တစ္ခ်က္က ေတာ့ သင္ေဆး လိပ္ၿဖတ္လိုက္ တာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္နက္ သင့္ရဲ႔ ေၿခ လက္ေတြ ေသြးေၾကာေတြေရာင္ ရမ္း ေနတာေတြ ခ်က္ခ်င္းသက္ သာ သြားၿခင္း ၿဖစ္ပါတယ္ ။
ေဆးလိပ္ အခ်ိန္မွီၿဖတ္ပစ္ တဲ့ လူ အမ်ားစုဟာ ေၿခလက္ေတြ ၿဖတ္ပစ္ စရာ မလိုအပ္ေတာ့ ပါဘူး ။ ဆက္ေသာက္ေနမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သင္႔ရဲ႔ ဘားဂါး ကို ပိုဆိုးေစၿပီး သင့္ရဲ႔ ေၿခလက္ေတြ ဖယ္ရွားပစ္ခံရမွာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။
ေဆးလိပ္ၿဖတ္ဖို ႔ဟာ ခက္ခဲလွပါတယ္။ သင္ဟာ ေဆးလိပ္ေသာက္သံုးသူ အမ်ားစု ထဲက တစ္ေယာက္ ဆိုရင္ သူတို႔ လိုပဲ အတိတ္တုန္းက ေဆးလိပ္ၿဖတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ဖူး မွာပါ ။ဒါေပမယ့္ ေအာင္ၿမင္ခဲ့မွာ မဟုတ္ ပါဘူး ။ ဆရာ၀န္ နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး သင့္ ၿပႆ နာကို ေၿပာၿပပါ ။ သင့္ဒုကၡကို ကူညီေပးႏိုင္မယ့္ ေဆး၀ါးေတြ ရွိပါတယ္ ။
ပီေက၀ါးၿခင္း နဲ႔ စိတ္ အာရံုေၿပာင္းၿခင္း ။ ေနာက္တစ္ခု ကေတာ့ နီကိုတင္း အစား ထိုး ထုတ္ကုန္ေတြကို သံုးစြဲၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ နီကိုတင္း ကလည္း ဘားဂါး ကို ပိုဆိုးေစတဲ့ အရာၿဖစ္ တဲ့အတြက္ပါ ။
ေနာက္တစ္ နည္းကေတာ့ ေဆးလိပ္ၿဖတ္ ပရိုဂရမ္ ကို အသံုးၿပဳၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါကေတာ့ ေဆး ရံု ေဆးခန္း မွာ ရက္ အနည္းငယ္သြားေနၿပီး ကုသမႈ ခံယူၿခင္းပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီ အခ်ိန္ေတြမွာ သင္ဟာ လူမႈေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္ၿခင္း ကုသိုလ္ေရး ေတြ လုပ္ေဆာင္ၿခင္းအားၿဖင့္ သင့္ကို Tobacco free world ထဲကိုေခၚေဆာင္သြား မွာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။
အိမ္မွာေနရင္း နဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ေဆာင္မလဲ ။
သင့္မွာ ဘားဂါး ရွိေနၿပီဆိုရင္ သင့္ေၿခေခ်ာင္းေတြ လက္ေခ်ာင္းေတြ ကို ဂရုစိုက္ပါ ။ သင့္ ရဲ႔ အေရၿပားေပၚက ၿခစ္ရာ ရွရာေတြ ကို သတိထားပါ ။ သင္ဟာ အာရံု ခံစားမႈ ရွိေနေသးလား မရွိေတာ့ဘူး လား ဆိုတာ ဆမ္းစစ္ပါ ။ ေၿခလက္ေတြ ေအးေနၿခင္း ဟာ သင္ဟာ ပိုးမႊား အလြယ္တကူ ၀င္ေ၇ာက္ကူးစက္ ခံႏုိင္ရတဲ့ အေၿခ အေနၿဖစ္ ပါတယ္ ။
စာေရးသူ....သက္တန္႔ခ်ိဳ (၁၁း၁၀ ည ၆.၁၁.၀၉)
ရွယ္ေပးျခင္းျဖင့္ ဘားဂါး (Buerger) ေရာဂါ မျဖစ္ပြားေအာင္ ကူညီေပးပါ။ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။
No comments:
Post a Comment