( ELCB ) ႏွင္႔ ( RCCB )

Earth Leakage Circuit Breaker (ELCB)
Residual Current Circuit Breaker (RCCB)

တစ္ခါက ဆရာဝန္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးဟာ အိမ္မွာ ေရပူ Instant Water Heater ဖြင့္ခ်ိဳးရင္း  မေတာ္တဆ ဓါတ္ လိုက္ ေသဆုံးခဲ့ ဖူးတယ္။ တစ္ခါက ၅၁ လမ္း မွာ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦး မနက္ေစာေစာ ေရ တင္ ရင္း ေရ မလာ တဲ့အတြက္ ေျမညီ ေလွကားရင္းက ေရေမာ္တာ ကို ဆင္းျပီး စစ္ပါတယ္။ ျပန္လာခ်ိန္တိုင္ေအာင္ မတက္ လာ လို႔ အိမ္သားေတြ ဆင္းၾကည့္ရာမွာ ဓါတ္လိုက္ျပီး ေသဆုံးေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

ရက္ပိုင္းအတြင္းကပဲ စဥ့္ကူးမွာ ေမာင္ႏွမေလးေယာက္  ေပါက္ေန တဲ့ ဓါတ္ၾကိဳး က တစ္ဆင့္ မေတာ္တဆ ဓါတ္လိုက္ လို႔ ေသဆုံးကုန္ၾကတယ္။ Electrocution လို႔ ေခၚတဲ့ ဓါတ္လိုက္တဲ့ အခါ မီးၾကိဳး Live wire ထဲက လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ ဟာ ကိုယ္က တစ္ဆင့္ ေျမၾကီးထဲ ျဖတ္သန္း စီးဆင္းဝင္ေရာက္ပါတယ္။ ဒီ အခါ ႏွလုံး ကို ျဖတ္ျပီး စီး ပါတယ္။

လူ ႔ႏွလုံးဟာ တစ္မိနစ္ ၇၂ ၾကိမ္ မွန္မွန္ ခုန္ေနဖို႔ SA Node နဲ႔ AV Node လို႔ေခၚတဲ့ လွ်ပ္စစ္ ထုတ္ေပး ရာ ေနရာေလး ၂ ခု ႏွလုံးမွာ ရွိပါတယ္။ ႏွလုံး တစ္ခ်က္ခုန္ ဖို႔ လိုတဲ႔ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ဟာ မီလီဗို႔ mV ေလာက္ေလး လိုရာမွာ 220V ဝင္ေရာက္ျဖတ္သန္း သြားတဲ့ အတြက္ ႏွလုံးခုန္ရပ္ ဒါမွမဟုတ္ Fibrillation လို့ေခၚတ့ဲ တစ္မိနစ္ အႀကိမ္ ၄၀၀ ေက်ာ္ နွလုံးခုန္ႏွဳန္းေႀကာင့္ ေသဆုံးတာပါ။

ေရွ႔ဦးသူနာျပဳ Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) ကို ေသေသ ခ်ာခ်ာ တတ္ကၽြမ္းသူ တစ္ေယာက္ အနား မွာ ရွိရင္ေတာ့ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ၇ မိနစ္ေလာက္မွာ အသက္ျပန္ရွင္ေအာင္ ကယ္တင္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလို မေတာ္တစ္ဆ အျဖစ္မ်ိဳးဟာ အခ်ိန္မေရြး ကိုယ့္မိသားစု ကိုယ့္ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ၾကံဳရႏိုင္ပါတယ္။
တစ္ကယ္ေတာ့ ဒီလို မေတာ္တစ္ဆ ဓါတ္လိုက္တာ မျဖစ္ေအာင္  ေခတ္မီတဲ႔ လွ်ပ္စစ္ အကာ အကြယ္ ပစၥည္းေတြ ရွိေနတာကို  သိရမယ္။

ဒါကို တပ္ဆင္ အသုံးျပဳမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီလို မေတာ္တစ္ဆ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္လိုက္ လို႔ ေသဆုံးရတာကို ကာကြယ္ႏိုင္ ပါတယ္။ အိမ္တြင္း မီးသြယ္တန္းရာမွာ မီတာ ကေန အိမ္ အတြင္းကို Live Wire နဲ႔ Neutral Wire ၂ေခ်ာင္း ဝင္ပါတယ္။

အိမ္အဝင္ Main Breaker ကို မ်ားေသာ အားျဖင္း သာမန္ Load Breaker တပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ဒီ Main Breaker ကို Earth Leakage Circuit Breaker (ELCB) ဒါမွ မဟုတ္ အခု ေနာက္ေပၚတဲ႔ Residual Current Circuit Breaker (RCCB) နဲ႔ ေျပာင္းလဲ တပ္ဆင္ဖို႔ လိုပါတယ္။

အမ်ားသုံးေနတဲ႔ Load Breaker ေတြဟာ Load မ်ား လာရင္ ျဖဳတ္ခ်ေပးႏိုင္ေပမယ့္ ဓါတ္လိုက္ရင္ ျဖတ္ခ်ေပး မယ့္ အလုပ္ Function မပါပါဘူး။ အခု ELCB နဲ႔ RCCB ေတြမွာ ဓါတ္လိုက္ရင္ လူကို မထိခိုက္ေအာင္ ျဖဳတ္ ခ်ေပးမယ့္ Function ပါပါတယ္။



RCCB ေတြဟာ မီးခလုတ္ ပိတ္လိုက္ျပီး တဲ့ေနာက္ မီးၾကိဳး အတြင္းမွာ mA ေလာက္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္ က်န္ေန ပါတယ္။ ဒီအခါ အဲဒီၾကိဳး ကို မေတာ္တဆ ကိုင္မိရင္ေတာင္ ဒီ လက္က်န္ Residual Current မီလီ အမ္ပီယာ ဟာ လူက တစ္ဆင့္ Leak ျဖစ္ျပီ ဆိုရင္ RCC Breaker ျပဳတ္က်တဲ့ အထိ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။

ဆိုလိုတာက  အိမ္မွာ RCCB တပ္ထားတယ္။  မီးခလုတ္ပိတ္ျပီး လွ်ပ္စစ္ မီးဖို အဝင္က Coil ၾကိဳး ကို ျပင္ဆင္ မယ္ ဆိုရင္ေတာင္ လက္က်န္ မီလီဗို႔ က လူထဲ ကို ျဖတ္တာနဲ႔  Main RCCB ဟာ ျပဳတ္က်ပါတယ္။ ဓါတ္မလိုက္ပါဘူး။

 





ဒါေၾကာင့္မို႔ အိမ္မွာ ေရပူစက္ Water Heater ေတြ Electric Stove ေတြ ရွိတဲ့ အတြက္ တပ္ဆင္သင့္ ပါတယ္။
ပုံထဲက အတုိင္း  Main Breaker ညာ အစြန္မွာ RCCB ကို တပ္ျပီး အဲဒီကမွ တစ္ဆင့္ က်န္တဲ႔ ဆိုင္ရာ အခန္း မ်ား အတြက္ သီးသန္႔ Breaker မ်ား တပ္ဆင္ထားေလ႔ ရွိပါတယ္။

သီးျခား Breaker ေတြ ျပဳတ္က်ရင္ အဲဒီမွာ overload ျဖစ္ေနတာျဖစ္ျပီး RCCB ျပဳတ္က်ရင္ေတာ့ တေနရာမွာ ဓါတ္လိုက္ေနျပီျဖစ္တယ္ လို႔ သိႏိုင္ပါတယ္။

ELCB သို႔ RCCB ေတြမွာ Amp ၂မ်ိဳး ေဖာ္ျပထားေလ႔ ရွိပါတယ္။ 40 Amp.... 20m Amp စသည္ျဖင့္ပါ။
ပထမ Amp ဟာ ခံႏိုင္ရည္ Work Load ကို ေဖာ္ျပတာျဖစ္ျပီး (Load Amp) mAmp ကေတာ့ Residual Current ဘယ္ေလာက္မွာ ျဖဳတ္ခ်ေပးမလဲဆိုတဲ့  (Residual Current Load) ကို ျပပါတယ္။

mAmp နည္းေလ ပိုျပီး Sensitive ျဖစ္ေလမို႔ ေဘးကင္းပါတယ္။ 40 mA ထက္ ေသးတာ ကို ေရြးသင့္တယ္ ဆို ပါ တယ္။ less than 300 millisecond အတြင္းျပဳတ္တယ္ လို့လည္းသိရပါတယ္။

ဒီလို တပ္ဆင္ထားတဲ့ အခါ ၾကံဳဖူးတာ ကေတာ့ လွ်ပ္စီးလက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အိမ္တြင္း Earth wire ကေန အနည္း ငယ္ေသာ (mAmp) လွ်ပ္စစ္ တစ္ခ်ိဳ႔  ဝင္လာတဲ့ အတြက္ RCCB ျပဳတ္က်သြား တာပါပဲ။





၁။ ဒီ ပစၥည္းဟာ အလြန္ ႏုနယ္တဲ့ အတြက္ ဝယ္ယူလာစဥ္ မေတာ္တဆ လြတ္က်ရင္ Leakage Breaker function ပ်က္ေနတတ္ ပါတယ္။ သတိထားကိုင္တြယ္ပါ။ breaker မွာပါတ့ဲ trip ဒါမွ မဟုတ္ test ခလုတ္ ကေလး ကို အနည္းဆုံး တစ္လ တစ္ႀကိမ္ ႏွိပ္ႀကည့္ျပီး ေကာင္း မေကာင္း စမ္းေပးရပါမယ္။

၂။ လြန္ခဲ့တဲ႔ အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္က ELCB တစ္လုံးဟာ က်ပ္ ၆၀၀၀၀ ေလာက္ ေစ်းၾကီးေပမယ့္ အခု တေသာင္းေက်ာ္ ႏွစ္ေသာင္းေလာက္သာ ရွိပါတယ္။ တံဆိပ္ ကို လုိက္ျပီး ေစ်းႏွဳန္း ကြာပါတယ္။

၃။ ဒါကို တပ္မယ္ ဆိုရင္ အိမ္မွာ Ground Wire သို႔ Earth Wire ရွိရပါမယ္။ Earth rod လို႔ ေခၚတဲ႔ ၇ ေပ ၈ေပေလာက္ ရွည္တဲ့ ေၾကးေခ်ာင္း တစ္ေခ်ာင္း ေျမ အတြင္း အနက္ ၁၀ေပ ၁၅ ေပေလာက္ ရိုက္ထည့္ရ ပါတယ္။ 

Earth Rod ကလည္း သိပ္ ေငြကုန္ေၾကးက် မမ်ားပါဘူး။ တစ္ေသာင္းခြဲေလာက္ ရွိမယ္ ထင္ပါတယ္။ တပ္ကၽြမ္း တဲ့ ပညာရွင္ကို ေခၚျပီး တပ္ဆင္သင့္ပါတယ္။ ဒီလို ပစၥည္းေတြ ရွိေၾကာင္း မသိသူေတြရွိသလို
အရင္က ေစ်းၾကီးလြန္းလို႔  ဒါမွမဟုတ္ ပစၥည္းရွားျပီး ရွာရခက္လို႔ မတပ္ဆင္ႏိုင္တာလည္း ရွိပါတယ္။


 


ဒါေၾကာင့္ အခုလို ပစၥည္းေတြလည္း ေပါမ်ား ေစ်းလည္း လက္လွမ္းမီတဲ့ အေနအထားမွာ မိမိအိမ္မွာ တပ္ ဆင္ မယ္ဆိုရင္ အေပၚက ေျပာျပခဲ့တဲ့ ေၾကကြဲဖြယ္ ရာ မေတာ္တဆမွဳေတြကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္မွာပါ။

အိမ္တြင္း လွ်ပ္စစ္မီးေတြကို ရံဖန္ ရံခါ ကိုယ္တိုင္ ျပင္ဆင္တတ္တဲ့ ကၽြန္ေတာ္ဟာ တစ္ခ်ိန္ တစ္ခါက မီးဖြင့္ ထားတဲ႔ Live Wire ကို Insulator Cover မပါတဲ႔ Cutter နဲ႔ မေတာ္တစ္ဆ ညွပ္လိုက္မိပါတယ္။

အိမ္မွာ တပ္ဆင္ ထားတဲ႔ RCCB ျပဳတ္သြားခဲ့လို႔ ကေန႔ ဒီစာကို ေရးေပးႏိုင္တာပါ။
 
(၂၁.၅.၂၀၁၆)
Maung MaungMyint