တစ္ကမၻာလံုး ရဲ႕စိတ္ဝင္စားမႈ႕ကို ရယူထားတာ က ႐ုရွား နဲ႔ IS.

တစ္ကမၻာလံုး ရဲ႕စိတ္ဝင္စားမႈ႕ကို ရယူထားတာ က ႐ုရွား နဲ႔ IS. သိတဲ့ သူေတြ ရဲ႕စိတ္ဝင္စားမႈ႕ ကေတာ့ ဒီ႔ထက္ ပိုတဲ့ေနာက္ကြယ္က ကိစၥ။ 

Triggering cause ကေတာ့ ႐ုရွား ခရီးသည္ေလယဥ္ ပစ္ခ် ခံရမႈ႕နဲ႔ျပင္သစ္ မွာ IS ေတြ အၾကမ္းဖက္သြားမႈ႕။
 
Primary cause ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဝါဒ မတူညီမႈ႕ရဲ႕ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ႕ နဲ႔ စစ္ေအးနိဂံုး ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႀကီး ၿပိဳကြဲျခင္း၊ 

Supporting cause က ဆီရီးယား အာဆတ္ျဖဳတ္ခ်ေရး နဲ႔ မျဖဳတ္ခ်ေရး ႐ုရွား-အေမရိကန္ ဝိဝါဒ ကြဲျပားျခင္း။

အေမရိကန္ ရဲ႕ Grand strategy ဆိုတဲ့ အဂၢဗ်ဴ   ဟာ ကို ဆက္စပ္ ပံုေဖၚၾကည့္ေတာ့ မဟာ ရည္မွန္းခ်က္ Ultimate Mission (၃) ခုေတြ႕ရတယ္။
 
(၁) ႏိုင္ငံေရး ဝါဒၿပိဳင္ဘက္ ကြန္ျမဴနစ္ စနစ္ ကိုေခ်မႈန္းေရး
 
(၂) ေရနံ နဲ႔ ခ်မ္းသာ လာၿပီးၾသဇာႀကီး လာတဲ့၊ ဘာသာေရး က်ယ္ျပန္႔ လာတဲ့ အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံေတြ ပ်က္ သုန္းေရး။ (၁၉၇၃) ေရနံ အၾကပ္အတည္း မွာ အိုပက္ေတြ က ကမၻာ႔ စူပါ-ပါဝါ အေမရိကန္ ကိုေတာင္ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ႕ လုပ္ခဲ့ေသးတာ ကို အေမရိကန္ေတြ အသည္းနာမဆံုးခဲ့ပါ)
 
(၃) Sustaining supremacy of super power ဆိုတဲ့ အကဲသာမႈ႕ကို ဆက္လက္ ထိမ္းသိမ္းနိႈင္ေရး။ ( ဒုတိယ ကမၻာစစ္ေၾကာင့္ ၿဗိတိသွ် ရဲ႕စူပါ ပါဝါ ကို အေမရိကန္ က လႊဲယူ လိုက္ခဲ့)

စစ္ေအး အလြန္ အၿပီး ဆိုဗီယက္ အစိပ္စိပ္ အမႊာမႊာ ကြဲသြားေပမဲ့ ပူတင္ လက္ထက္ မွာ အေမရိကန္ေတြျပန္ စိုးရိမ္ေလာက္ေအာင္ အင္အား စုစည္းႏိုင္ခဲ့တယ္၊ ဒုတိယ ရည္မွန္းခ်က္ ကို အေမရိကန္ေတြ အေကာင္အထည္ေဖၚေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ တ႐ုတ္ေရာ ႐ုရွားေရာ အင္အားေကာင္းလာတယ္၊
 

Brotherhood လို႔ ခံယူထားတဲ့ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာ မွာ အေမရိကန္ လိုလားတဲ့ အစိုးရ တက္လာ မလိုျဖစ္ျခင္း ႐ုရွား ရဲ႕ႏွလံုးသား ကို အပ္နဲ႔ ဆြလိုက္ သလိုျဖစ္ေစခဲ့မွာ အမွန္ပဲ။ 

အေမရိကန္ နဲ႔ က်ဴးဘား အျဖစ္မ်ိဳးေတာ့ ပထဝီႏိုင္ငံေရး အရ ႐ုရွား-ေဂာ္ဂ်ီယာ အျဖစ္ခံလို႔ မရဘူးေလ။
ဆီးရီယား က အေရွ႕အလယ္ပိုင္း မွာ ႐ုရွား ရဲ႕ေနာက္ဆံုး ခံတပ္ လိုျဖစ္ေနျပန္တယ္။ 

အာဆတ္ျပဳတ္က်ျခင္း က အေရွ႕အလယ္ပိုင္း မွာ ႐ုရွား ရဲ႕ပါဝါ အေျခခံေပ်ာက္ဆံုးျခင္းျဖစ္သလို ေရနံေစ်း အလြန္ အမင္း က်ဆင္းျခင္း က ႐ုရွား ကိုေဒဝါလီ ခံလိုက္ရေစမဲ့ အျဖစ္မ်ိဳး အထိၾကံဳသြားေစႏိုင္တာကို ပူတင္ မသိစရာမရွိပါဘူး။ 

( စစ္ျဖစ္ရင္ ပံုမွန္ အားျဖင့္ေရနံေစ်းတက္ေပမဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း တစ္ခုလံုး စစ္ျဖစ္ေန တာေတာင္ေရနံေစ်း က်ေနတာ ဟာ အေမရိကန္ ရဲ႕ဗ်ဴဟာေၾကာင့္ပါ။ အၾကမ္းဘက္ေတြ ကိုေရနံတြင္းေတြ သိမ္း ခြင့္ေပး ၿပီးေအာက္ေစ်း နဲ႔ေရနံ အေရာင္းအဝယ္ေတြ လုပ္လိုက္ေတာ့ ေရနံေစ်း က်သြားတယ္။ အၾကမ္းဘက္ေတြ လည္းေငြေၾကး အင္အားေတာင့္ သြားတယ္။ တခ်က္ ခုတ္ ေလးငါးခ်က္ျပတ္ တဲ့ နည္း)


 


စႏိုးဒင္ ကိစၥမွာ အေမရိကန္ေတာ္ေတာ္ အထိနာသြားတယ္။ မာကယ္လ္ ရဲ႕ဖုန္း ကို ခိုးနားေထာင္တာက အစ စႏိုးဒင္ က တအိအိ ဖြင့္ခ်ျပေနတာကိုး။ အခုေနာက္ဆံုး ဘင္လာဒင္ မေသေသးဘူးလို႔ စႏိုးဒင္ ကေျပာေနျပန္ၿပီ။ 

ဘဟားမား မွာ တလ ေဒၚလာ (၁၀၀,၀၀၀) ထက္ မနည္း ခံစားေနၿပီး CIA ကေစာင့္ေရွာက္ထားတယ္ တဲ့။ ဘင္လာဒင္ ကိုယ္တိုင္ က CIA ပါတဲ့.။ အစၥလမ္ ကိုေမြးၿပီး အစၥလမ္ ကိုျပန္တိုက္ခိုင္းခဲ့တာ။




ေရးစရာ ဆက္စပ္ စရာေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ WTO အတိုက္ခံရ ကထဲက စိတ္ထဲ မတင္မက်ျဖစ္ေန တာ။ ႏိုင္ငံေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ႕ က ေက်ာင္းသားေတြ ကိုေတာင္ရွင္းျပခဲ့ဘူးေသးတယ္။

အခု..႐ုရွား ဘက္က ၿပင္သစ္၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ာမဏီေတြ အခိုင္အမာ ရပ္တည္ေနၾကၿပီ။ ဆီရီးယား မွာ ႐ုရွား က S-400 ဒံုး စနစ္ျဖန္႔က်က္ လိုက္တာ ပူတင္ သေဘာထားကိုျပလိုက္ သလိုပဲ။

 ေနတိုး လဲ ေခါင္းခ်င္း႐ိုက္ေနၾကၿပီ။ တတိယကမၻၻာ စစ္ေလာက္ အထိေတာ့မျဖစ္ေလာက္ေပမဲ႔ (န်ဴကလီးယား မသံုးလို႔) အုပ္စု စစ္ပြဲ အဆင့္ ထိေတာ့ႀကီးႀကီး မားမားျဖစ္ဖို႔ တာစူသြားခဲ့ၿပီ။

Obama သက္တမ္း ၂၀၁၆ မွာ ကုန္မယ္၊ တြက္ခ်က္ၾကတဲ့ အထဲမွာ အဲဒါက အခ်က္ႀကီး တခ်က္ပဲ။ ပူတင္ ရဲ႕ Advantage တခု။
 
IS ကို အေမရိကန္ေတြေမြးသြားၿပီး G-20 တခ်ိဳ႕ အပါအဝင္ ႏိုင္ငံ (၄၀) ေလာက္ကျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တာ လို႔ ပူတင္ က ထုတ္ေဖၚခဲ့တာ ကို ဘယ္သူကမွ ရဲရဲ မျငင္းခဲ့ၾကေသးတာေတြ႕ရတယ္။

အၾကမ္းဖက္ ကို တကမၻာ လံုးက ဆန္႔က်င္ေနၾကၿပီ၊ IS ရဲ႕ အေဖရင္း နဲ႔ ပေထြးေတြ ကို အရိပ္ အႁမြက္ေလာက္ ပူတင္ က "ဟ" ေပးထားလိုက္တယ္။ လိုအပ္တဲ့ အခါ အေသးစိတ္ ဖြင့္ခ်လိုက္ရင္ ဘာျဖစ္ လာမလဲ ? တစ္ကမၻာလံုး ရဲ႕ေဒါသေတြေရာ ဘယ္ေရာက္သြားၾကမလဲ ?
Consequences ေတြကို စဥ္းစားမိတာပါ။
 
ဘယ္သူ႔ကို မွ ခ်စ္ျခင္း မုန္းျခင္း၊ သာေစ နာေစ မရွိပါဘူး။






လာမဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ တစ္ခု အတြင္း Power shift ရဲ႕ကနဦး လကၡဏာေတြကို စေတြ႕ရမယ္လို႔ေတာ့ ခန္႔မွန္း မိ တာပဲ။

ကမၻာ႔ ၿဖစ္စဥ္ထဲမွာ ျမန္မာလည္း သီးျခား ကင္းလြတ္ခြင္႔ မရွိဘူး ဆိုတာေတာ့ အားလံုးက အလိုေလွ်ာက္ သိၿပီးၾကပါလိမ့္မယ္။ ( ကိုယ့္ အက်ိဳးစီးပြားေပၚမွာ မမွိတ္မသံု ရပ္နိႈင္ၾကဖို႔ပဲ လိုပါတယ္)
 
 ေဒးဗစ္ကင္မရြန္း က IS ကိစၥနဲ ပတ္သက္ၿပီး ၿဗိတိသွ် အက်ိဳးစီးပြား နဲ႔ ဆက္စပ္တာ ကိုေျပာသြားခဲ့ၿပီး ပူတင္ ကလဲ လူ႔အခြင့္အေရး လာေျပာမေနနဲ႔ေတာ့၊ အက်ိဳးစီးပြား ကို အထိခိုက္မခံနိႈင္ဘူး လို႔ေျပာထားတာ ရွိေနပါ တယ္။

အက်ိဳးစီးပြား ရဲ႕အထက္ မွာေကာင္းကင္ႀကီး နဲ႔ၾကယ္တာရာေတြပဲ ရွိေၾကာင္းပါခင္ဗ်ာ။ 

ထိမွနာ.. ေနာင္မွသိ မလုပ္ၾကေစလိုေတာ့ပါ။


 Nay Zin Latt