ဒန္႔သလြန္ႏွင့္ က်န္းမာေရး

 

 ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္လြင္ (FAME)

ဒန္႔သလြန္႐ြက္ ကို မၾကာခဏ စားရင္ ရ႐ွိႏိုင္တဲ့ က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူး ေတြ ကေတာ့ အမ်ားႀကီး ျဖစ္ ပါတယ္။ အေရးပါ တဲ့ အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ အေနနဲ႔ ကေတာ့..
 
(၁) အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း ကေန ကာကြယ္ေပးျခင္း
 
(၂) ေရာဂါပိုး မ်ား ႏွိမ္နင္းႏိုင္ျခင္း
 
(၃) ကင္ဆာေရာဂါ မွ ကာကြယ္ေပးျခင္း
 
(၄) ေသြးတိုးႏွင့္ ႏွလံုးေရာဂါမ်ား မွ ကာကြယ္ေပးျခင္း
 
(၅) ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ သက္သာေစျခင္း
 
(၆) အျခား အေထြေထြ အာနိသင္ တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္ ။

ဒန္႔သလြန္႐ြက္ ဟာ အာဟာရဓာတ္ ျမင့္မားစြာ ပါတဲ့ အတြက္ မွန္မွန္ စားခဲ့ရင္ အာဟာရဓာတ္ မခ်ိဳ႕ တဲ့ေအာင္ ကာကြယ္ေပးတဲ့ ေနရာ မွာ မ်ားစြာ အေထာက္အကူ ျပဳပါတယ္။ 

သူ႔မွာ ပါဝင္ တဲ့ ပ႐ိုတင္းဓာတ္ ေတြဟာ ကေလးသူငယ္ ေတြ နဲ႔ သက္ႀကီး႐ြယ္ အို ေတြအတြက္ မ်ားစြာ အက်ိဳး ႐ွိလွ ပါတယ္။ 

ဒါ့ေၾကာင့္မို႔ အခုအခါ မွာ အာဟာရဓာတ္ ခ်ိဳ႕တဲ့တဲ့ ေနရာေတြ မွာ ဒန္႔သလြန္ ပင္ေတြ စိုက္ပ်ိဳးၿပီး လူေတြ စား သံုး ဖို႔ ကမၻာ့ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕က စတင္လုပ္ေဆာင္ ေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု မွာ ႐ွိတဲ့ Johns Hopkins University ရဲ႕ ေလ့လာေတြ႕႐ွိခ်က္ အရ အာဖရိက မွာ ႐ွိတဲ့ အာဟာရ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈ ကို တိုက္ဖ်က္ ရာမွာ ဒန္႔သလြန္႐ြက္ ဟာ အသင့္ေတာ္ဆံုး လို႔ ဆိုပါတယ္။ 


သဘာဝ သစ္သီး သစ္႐ြက္ ေတြမွာ ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္တားဆီး ႏိုင္တဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြ ပါဝင္ေန တယ္ ဆိုတာ သိပၸံပညာ႐ွင္ေတြ သိ႐ွိေဖာ္ထုတ္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ အထဲမွာ ဒန္႔သလြန္႐ြက္ ဟာလည္း တစ္ခု အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ 

၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေဝ ခဲ့တဲ့ Asian Pacific Journal of Cancer Prevention ရဲ႕ အဆို အရ ဒန္႔သလြန္႐ြက္ မွာ ကင္ဆာေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးႏိုင္တဲ့ Thiocarbamate ဆိုတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းနဲ႔ Isothiocyanate ဆိုတဲ့ ဓာတ္ ပစၥည္းေတြ ပါဝင္ၿပီး သူတို႔ဟာ ကင္ဆာ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ ေပးတယ္လို႔ သိပၸံနည္း က် ေလ့ လာေတြ႕႐ွိ ခဲ့ပါတယ္။ 

အထူး သျဖင့္ Adenocarcinoma အမ်ိဳးအစား ကို ကာကြယ္ေပးတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒန္႔သလြန္႐ြက္ ဟာ ေသြးထဲ မွာ ႐ွိတဲ့ အဆီ ပမာဏကို ေလွ်ာ့ခ်ေပး ႏိုင္စြမ္း႐ွိပါတယ္။ ေသြးထဲမွာ ႐ွိတဲ့ ကိုလက္စေရာလ္ ကိုခ်ေပးတဲ့ အတြက္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ေသြးတိုးေရာဂါ ေဝဒနာသည္ေတြ အတြက္ အက်ိဳး႐ွိပါတယ္။ 

ဒါ့အျပင္ သူက ဆီး႐ႊင္ေစတဲ့ အာနိသင္ (Diuretic effect) ႐ွိတဲ့ အတြက္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ က်ေစဖို႔ အေထာက္ အကူ ျပဳပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒန္႔သလြန္႐ြက္ ကို ေသြးေပါင္က် ေနသူေတြ အေန နဲ႔ မ်ားမ်ား မစားသင့္ ပါဘူးလို႔ ပညာ႐ွင္ေတြ က အႀကံျပဳ ထားပါတယ္။ 

အ႐ြက္ သာ မကဘဲ ဒန္႔သလြန္ပင္ ရဲ႕က်န္ အစိတ္အပိုင္း ေတြျဖစ္တဲ့ အသီး၊ အေစ့၊ အေခါက္ နဲ႔ အျမစ္ေတြ မွာလည္း အခုလို အာနိသင္ေတြ ႐ွိပါတယ္။

အျခား က်န္းမာေရး အေထာက္အကူျပဳ အက်ိဳးေက်းဇူး ေတြလည္း ရႏိုင္ပါေသးတယ္။ အဲ့ဒီထဲ က အေရးႀကီး တာ ေတြကိုေျပာရရင္-
 
(၁) အသည္း ရဲ႕လုပ္ငန္းေဆာင္တာ ေတြ ပိုေကာင္းေစပါတယ္။ အသည္းေရာင္တာ၊ အသည္း ေျခာက္ တာေတြ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
 
(၂) အေရာင္ က်ေစတဲ့ အာနိသင္ ႐ွိေတာ့ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အစိတ္ အပိုင္းေတြ ေရာင္တာ ကို ေလ်ာ့ နည္း ေစ ပါတယ္။
 
(၃) အင္တီေအာက္ဆီဒင့္ အာနိသင္ ေပးပါတယ္။
 
(၄) ေက်ာက္ကပ္ မွာ ေက်ာက္ မတည္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
 
(၅) အသက္ႀကီး တဲ့ လူေတြ မွာ မွတ္ဉာဏ္ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
 
(၆) ပန္းနာ ရင္ၾကပ္ ကို သက္သာေစပါတယ္။

ဒန္႔သလြန္႐ြက္ ဟာ ေရေသေသ ခ်ာခ်ာေဆးၿပီး ဟင္းခါး လုပ္ေသာက္ေလ့ ႐ွိေတာ့ သူ႔မွာ ပါဝင္တဲ့ အာဟာရ ဓာတ္ ေတြ ဆံုး႐ံႈးမႈ ႐ွိ/မ႐ွိ ပညာ႐ွင္ေတြ ေလ့လာၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ 

ဟင္းခါး ကို ပထမ အႀကိမ္ ခ်က္စဥ္မွာ အပူခ်ိန္ ကို ၾကာၾကာ မေပးဘဲ ေရ ပြက္ပြက္ ဆူၿပီး (၁၀) မိနစ္ေလာက္ အၾကာ မွာ စားမယ္ ဆိုရင္ အာဟာရဓာတ္ အျပည့္အဝ နီးပါး ရ႐ွိပါတယ္။ 

ဆက္ၿပီး အပူေပး ထားရင္ေတာ့ အခ်ိဳ႕ေသာ အာဟာရ ဓာတ္ ေတြဟာ အပူေၾကာင့္ ပ်က္စီး သြားတတ္ ပါ တယ္။ ဥပမာ ဗီတာမင္စီ လို မ်ိဳးဟာ အပူေပးခ်ိန္ ၾကာေလေလ ပိုပ်က္စီးေလ ျဖစ္ေတာ့ မီးဖိုေပၚမွာ အၾကာႀကီး အပူမေပးသင့္ ပါဘူး။ 

စားလို ႔ရတဲ့ အတိုင္း အတာ ကိုသာ အပူေပးသင့္ ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ျပန္စားရင္ လည္း ပြက္ပြက္ဆူ တဲ့ အထိ အပူျပန္ မေပးဘဲ စားလို႔ေကာင္း ႐ံု ခပ္ေႏြးေႏြးသာ အပူေပးၿပီး စားရပါမယ္။

ဒန္႔သလြန္သီး ဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံ မွာ ေပါေပါ မ်ားမ်ား ရ႐ွိႏိုင္ၿပီး ေဈးႏႈန္း လည္း ခ်ိဳသာတာေၾကာင့္ အသက္ အ႐ြယ္ မေ႐ြး မၾကာခဏ စားသံုးေပးသင့္တဲ့ က်န္းမာေရး အေထာက္အကူျပဳ ဟင္းလ်ာ တစ္မ်ိဳး ျဖစ္ ပါတယ္ လို႔ သတင္းေကာင္း ေျပာၾကားပါရေစ။

 

၂၀၁၅ ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ (၁၄)ရက္ စေနေန႔ နံနက္ (၈း၂၀) နာရီမွ  (၉း၃၀) နာရီ အထိ ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္လြင္ (FAME) သည္  ျမဝတီက်န္းမာ သုတ အစီအစဥ္ တြင္ “ဒန္႔သလြန္ႏွင့္ က်န္းမာေရး”
အေၾကာင္းကို ေျပာၾကား ႐ိုက္ကူးေပးခဲ့ပါသည္.. 

အမ်ားျပည္သူ  က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ တိုးပြားေစရန္ ရည္႐ြယ္၍  ဆရာ ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္လြင္ ေျပာၾကား ခဲ့သည္မ်ား မွ ဒန္႔သလြန္ အ႐ြက္၊ အသီးတြင္ပါဝင္ေသာ အႏွစ္၊ အေစ့မ်ားမွ  ရ႐ွိႏိုင္ သည့္ အာဟာရဓာတ္ မ်ားႏွင့္ ေဆးဖက္ဝင္ က်န္းမာေရး အက်ဳိးအာနိသင္မ်ား စသည့္  အေၾကာင္းအရာ တခ်ဳိ႕ ကို ေ႐ြးခ်ယ္ေကာက္ႏုတ္ တင္ျပလုိက္ပါသည္။



 ျမဝတီ
 Ko SeinThan