ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ အိပ္မက္

ေခါင္းေဆာင္မႈ စြမ္းရည္အေၾကာင္း ေျပာတဲ့အခါမွာ ပညာရွင္ေတြ အသီးသီး ကေခါင္းေဆာင္ ဆိုသူေတြရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ အက်င့္စ႐ိုက္လကၡဏာေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳးထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ေတြရဲ႕အရပ္အေမာင္း၊ ဥပဓိ႐ုပ္က အစ အိုင္က်ဴ (IQ) ေတြ၊ အီးက်ဴ (EQ) ေတြ၊ အက္စ္က်ဴ (SQ) ေတြအထိ စဥ္းစားခဲ့ၾကပါတယ္။ 

ဦးေဆာင္ႏိုင္ျခင္း၊ အနစ္နာခံျခင္း၊ ပါးနပ္လိမၼာျခင္း၊ စည္း႐ံုးေရးေကာင္းျခင္း၊ သည္းခံႏိုင္ျခင္း၊ ဇြဲလံု႔လရွိျခင္း ၊ ႏိုးၾကားထက္ သန္ျခင္း၊ ဥာဏ္ပညာႀကီးျခင္း၊ စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္ျခင္း၊ စိတ္ကူးစိတ္ သန္းေကာင္းျခင္း၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္ျခင္း၊ ျပႆနာေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း စသျဖင့္ အမ်ားႀကီးပါပဲ။

ေခါင္းေဆာင္တိုင္းမွာ ဒီအရည္အေသြးေတြ ရွိဖို႔ လိုအပ္ေပမယ့္ ဒီအရည္ အေသြးေတြရွိတာ နဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ၿဖစ္ေရာလားဆိုရင္ေတာ့အင္း.. စဥ္းစား စရာပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္မႈစြမ္းရည္ လကၡဏာေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳးဖြင့္ ဆိုၾကေပမယ့္ ဒါေတြအားလံုးျပည့္စံုေနတဲ့ေခါင္းေဆာင္ရယ္လို႔ မရွိႏိုင္ပါဘူး။ 

တခ်ိဳ႕အရည္အေသြးေတြ မရွိေပမယ့္လည္းေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ၾကာရွည္စြာ ရပ္တည္ေနၾကသူေတြ ရွိပါ တယ္။ ေနာက္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အေသြးေခၚတဲ့ အရာေတြကို တစ္ခုခ်င္းဆီ လိုက္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လည္း ေခါင္းေဆာင္ မဟုတ္တဲ့ လူအေတာ္မ်ားမ်ားမွာရွိေနတာကို သြားေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။

ဥပမာ.. ဥာဏ္ရည္ထက္ျမက္မႈဆိုပါစို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဥာဏ္ရည္ထက္ျမက္ သူေတြေနရာ တိုင္းမွာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ပညာအရည္ အခ်င္းျမင့္မားတယ္၊ အဆင့္ေကာင္းတယ္၊ အမွတ္မ်ားတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြအားလံုးထဲမွေခါင္းေဆာင္ေနရာကိုေရာက္လာၾကသူဟာ လက္ ခ်ိဳးေရလို႔ရပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္တိုင္းဟာလူမႈဆက္ဆံေရးနယ္ပယ္မွာကၽြမ္းက်င္လိမၼာရမယ္၊ ပါးနပ္ရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ 

ဒါေပမယ့္ လူမႈဆက္ဆံေရးေရာ၊ ပါးနပ္လိမၼာ မႈေရာရွိတဲ့ အေရာင္းကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ သူတို႔ေတြ ကေခါင္းေဆာင္မႈကိုေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ဒီလိုပါပဲ။ သည္းခံတတ္ တဲ့ သူေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္၊ အနစ္နာခံလုပ္ေန တဲ့ပရဟိတသမားေတြရွိတယ္၊ 

႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္တဲ့သူေတြလည္း တစ္ပံုႀကီးပါပဲ။ စီမံခန္႔ခြဲမႈေကာင္းတဲ့မန္ေနဂ်ာႀကီးေတြလည္း အမ်ား အျပား ပါပဲ။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အေသြးလို႔ ေျပာတဲ့ အရာေတြရွိေနၾကတာ ကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာျဖစ္လို႔ေခါင္းေဆာင္ေတြေပၚေပါက္လာဖို႔ခဲယဥ္းေနတာလဲ။ ဘာမ်ား ကြာျခားေနလို႔ပါလဲ။

ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ လကၡဏာနဲ႔ ဦးေဆာင္မႈ ဟန္ပန္ (Leadership Style) ေတြကိုအကဲခတ္တဲ့ နည္းေတြ ဟာ”ဘာလို႔ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ လာၾကသလဲ”ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကိုမေျဖႏိုင္ဘဲရွိပါတယ္ ။ ေခါင္းေဆာင္ဆို တာ ေမြးရာပါမဟုတ္ဘူး၊ ေလ့က်င့္ယူလို႔ရတယ္လို႔ဆိုၾကပါတယ္။ 

“ကၽြန္ေတာ္ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ကေတာ့ သိပ္ကိုေလး နက္တဲ့အေျဖေတြကိုအလိုရွိေနပါတယ္။ ေမးၾကည့္ပါမယ္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္ လိုေလ့က်င့္ ယူၾကမလဲ”။ လူတစ္ေယာက္ကို စကားေျပာေကာင္းသူတစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္၊ စီမံခန္႔ခြဲ မႈေကာင္းေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးဖို႔ ဘာမွမခဲယဥ္းႏိုင္ပါ။ 

ဒါေပမယ့္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးပါဆိုရင္ေတာ့ ခဲယဥ္းသြား ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေတြလုပ္မလဲ။ ဘာေတြသင္ယူမလဲ။ ဘာေတြကိုေလ့က်င့္ယူမလဲ။ ဘယ္ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ဘယ္အစိတ္အပိုင္း ကိုပံုတူကူး ယူမလဲ။ တိတိ က်က် ေျပာရန္ခက္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အသြင္အျပင္၊ အမူအယာနဲ႔ လကၡဏာေတြ ကို အတုယူ အကဲခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာအေပၚယံအျပဳအမူ၊ အေျပာအဆိုနဲ႔ဦးေဆာင္မႈ ပံုစံေတြကိုေလ့လာေန႐ံု နဲ႔မၿပီးႏိုင္ေသးပါ။ ဥပမာ -ေရခဲေတာင္တစ္ခုကို ေရေပၚမွာေပၚေနတဲ့အစိတ္အပိုင္းကိုၾကည့္ ၿပီးေရေအာင္ျမဳပ္ေန တဲ့ အစိတ္ အပိုင္းပမာဏကို ဆက္စပ္မွန္းဆႏိုင္ ပါ့မလား။

ဒီလိုပါပဲ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာ သူေတြရဲ႕ လကၡဏာေတြ၊ ျပဳမႈ လႈပ္ရွားမႈ ပံုစံေတြထက္ မျမင္ႏိုင္တဲ့အတြင္း ပိုင္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အႏွစ္သာရေတြကို ျမင္ေအာင္ရွာေဖြၿပီး ပ်ိဳးေထာင္ယူမွသာေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ ပါလိမ့္မယ္။

ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာေစတဲ့ မျမင္ႏိုင္တ့ဲ အႏွစ္သာရေတြထဲက ပထမဆံုး အရာတစ္ခုကေတာ့ စိတ္ကူး အိပ္မက္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ေခါင္းေဆာင္မႈရဲ႕ အႏွစ္သာရကေတာ့ စိတ္ကူးအိပ္မက္မ်ား ကို ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အနာဂတ္ကိုႀကိဳတင္ ပံုေဖာ္ၿပီးေမွ်ာ္မွန္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီကိစၥကသာမာန္သူေတြနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြကြာျခားသြားတဲ့ အႏွစ္သာရတစ္ခုပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္ အေသြးေတြရွိပါလ်က္နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ထြက္ေပၚ လာဖို႔ ခဲယဥ္းျခင္းဟာစိတ္ကူး အိပ္မက္ပံုေဖာ္ႏိုင္ျခင္း နဲ႔လည္းဆိုင္ပါတယ္။ အရည္အေသြးေတြ အစံုရွိၿပီးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္မလာတာ ဒီအရည္အေသြးေတြကိုတျခား မွာအသံုးခ်လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဆို ၿပီးျဖစ္လာတဲ့သူေတြ ကေတာ့ဒီအရည္အေသြးေတြအားလံုးကို စိတ္ကူးအိပ္ မက္ေဖာ္ေဆာင္ေရး မွာအသံုးခ်လို႔ပါပဲ။

ေခါင္းေဆာင္ ဆိုတဲ့သူရဲ႕ေခါင္းထဲမွာပီျပင္တဲ့ အနာဂတ္ျမင္ကြင္းႀကီး တစ္ခု ရွိပါတယ္။ ဒါကို သူတို႔ ျပတ္ျပတ္ ထင္ထင္ျမင္ေတြ႕ေနၾကတယ္။ ဒါဟာသူတို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ့္ အိပ္မက္ႀကီး တစ္ခုပါပဲ ။ ေခါင္းေဆာင္ ဆိုတဲ့ သူေတြဟာ သူတို႔ ျမင္တဲ့ ဒီအိပ္မက္ကို အျခားသူေတြဆီကို ကူးစက္ေပးႏိုင္ စြမ္းရွိပါ တယ္။ သူကူးစက္ေပးလိုက္တဲ့သူေတြကို အိပ္မက္ အမွန္တကယ္ျဖစ္ လာေအာင္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေပးၾက မယ့္ ေနာက္လိုက္ေကာင္းေတြ အျဖစ္လြမ္းမိုးႏိုင္ပါတယ္။ 

ဒါဟာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာေစတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ အႏွစ္သာရတစ္ခုပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ မယ့္သူေတြမွာ အိပ္မက္ေတြရွိရပါလိမ့္မယ္။ ထိထိေရာက္ေရာက္ေခါင္းေဆာင္မႈေပးႏိုင္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔ ဘာကိုရယူခ်င္တယ္၊ သူတို႔ ဘယ္ကိုသြားခ်င္တယ္ဆိုတာ တိတိ က်က်ျမင္ႏိုင္တဲ့သူေတြပါပဲ။ 

အနာဂတ္အိပ္မက္ (Dream) ကို လွမ္းျမင္ႏိုင္ျခင္း (Vision) ဟာ ေခါင္းေဆာင္တိုင္းအတြက္မရွိမျဖစ္တဲ့ အႏွစ္ သာရတစ္ခုပါပဲ။ အိပ္မက္မရွိရင္ပန္းတိုင္ (Goal) ဆိုတာလည္းျဖစ္ မလာႏိုင္ပါ။ သြားေရာက္မယ့္ ပန္းတိုင္မရွိရင္ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဦးေဆာင္သြားႏိုင္ မွာမဟုတ္ပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာဖူးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ အေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဟာ အိပ္မက္ေတြကို အႀကီးအက်ယ္မက္ၿပီး လူအမ်ားကို ကူးစက္ေစကာ ဒီအိပ္မက္ေတြ အမွန္တကယ္ျဖစ္လာေအာင္ေဖာ္ေဆာင္ၾကတဲ့သူေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ စြမ္းရည္ဆိုတဲ့အရည္အေသြးေတြကို သူတို႔ ဟာ အဲ့ဒီလိုေနရာေတြမွာ မွန္ကန္ စြာအသံုးခ်ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ေခါင္းထဲမွာရွိေနတဲ့ (ဒါမွမဟုတ္) အာ႐ံုထဲ မွာ ပံုေပၚေနတဲ့အနာဂတ္ျမင္ကြင္း အိပ္မက္ကို တျခားလူအမ်ားဆီ ကူးစက္ေစ တာဟာ တကယ္မလြယ္တဲ့ကိစၥတစ္ခုပါပဲ။ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေန တဲ့အိပ္ မက္ ဆႏၵကို တျခားလူအမ်ားဆီကို ဆက္သြယ္ကူးလူးေစတာ မလြယ္ကူတဲ့ အရာတစ္ခုပါပဲ။ 

ဒီမလြယ္ကူတဲ့အရာကို ရေအာင္လုပ္ႏိုင္ျခင္း၊ မလုပ္ႏိုင္ျခင္းေပၚမွာမူတည္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္းေတြ ကြာျခား သြားတာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ဆိုခ်င္ပါတယ္။ အိပ္မက္ဆိုတဲ႔ အနာဂတ္ပံုရိပ္ ဟာႀကိဳးစား အားထုတ္မႈတိုင္းရဲ႕ တြန္း အားေတြျဖစ္လာေစပါတယ္။ ျပႆနာေတြကို ေအာင္ျမင္စြာ ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖို႔ အားေတြလည္းျဖစ္လာေစပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္း ရဲ႕ ပန္းတိုင္ကိုလွမ္းျမင္ေန ရၿပီဆိုရင္ စိတ္အားထက္သန္ မႈေတြ အမ်ားႀကီးရလာႏိုင္ပါတယ္။ 

တိက်တဲ့ အနာဂတ္ အိပ္မက္ရွိျခင္းဟာ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ သူကိုတက္ႂကြေစပါ တယ္။ ေခါင္းေဆာင္ ရဲ႕တက္ႂကြ တဲ့ ဦးေဆာင္ခ်က္ေတြဟာလည္းေနာက္ လိုက္ေတြကိုကူးစက္လာေစပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ လုပ္သူရဲ႕စိတ္ကူး အိပ္မက္ဟာလည္းေနာက္လိုက္ေတြကို ကူးစက္လာ ေစပါတယ္။ 

ဒီလိုေနာက္လိုက္နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ဆက္သြယ္မႈ ရၿပီဆိုရင္ေအာင္ျမင္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ လာမွာပါပဲ။ အိပ္မက္မရွိ တဲ့ေခါင္းေဆာင္းဟာပန္းတိုင္မရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ကို ျဖစ္ေစ ပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းဘယ္ကိုဦးတည္ေနမွန္းမသိတဲ့ သူေနာက္ ကိုေတာ့ဘယ္သူကမွ ထက္ထက္သန္သန္လိုက္ ပါလာၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မရွိတဲ့အိပ္မက္ကို ဘယ္လိုမွအေကာင္ထည္ေဖာ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အိပ္မက္ မရွိဘဲ ေနာက္လိုက္မ်ားကို ဘယ္အရာနဲ႔ ကူးစက္ေစမွာလဲ။

 ဒီလိုမွာ မကူးစက္ႏိုင္ရင္ ေနာက္လိုက္ေတြကို လႊမ္းမိုးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ လိုက္ေတြကို မလႊမ္း မိုးႏိုင္ရင္ ဘယ္သူမွ လိုက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္သူ မွ ေနာက္ကမလိုက္ရင္ေတာ့ဘယ္ေတာ့ မွ ေခါင္းေဆာင္ လည္း ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ လုပ္သူဟာ စိတ္ကူးအိပ္မက္ေတြရွိရမယ္။ ကိုယ့္စိတ္ ကူးအိပ္မက္ေတြကိုအမ်ားရဲ႕ စိတ္ကူးအိပ္မက္ေတြျဖစ္လာေစေအာင္ ကူးလူးဆက္သြယ္ေပးရမယ္။ စိတ္ကူးအိပ္မက္ကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကိုလည္း သိရမယ္။ အဲဒီ အိပ္မက္ေတြကို တိက်တဲ့ ပန္းတိုင္ျဖစ္ လာေအာင္ အသြင္ေျပာင္းၿပီး အမ်ားနဲ႔ညီၫြတ္စြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ တိုက္တြန္းလႈံ႕ေဆာ္ႏုိင္ရပါမယ္။ အိပ္မက္ပန္းတိုင္ကို ခ်မွတ္ၿပီးအမ်ားနဲ႔အတူ အဲဒီအိပ္မက္ဆီကို ေရာက္ေအာင္ဦးစီးၿပီး ေဖာ္ေဆာင္ရမွာ ေခါင္းေဆာင္တိုင္းရဲ႕ အဓိကအလုပ္ပါပဲ။

အိပ္မက္ရွိျခင္းက ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာေစတာလား၊ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္သူကအိပ္မက္ကိုေဖာ္ေဆာင္တာလား။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ေနပါေစ ေခါင္းေဆာင္မွန္ ရင္ေတာ့ အိပ္မက္ရွိကို ရွိေနရပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ သိပ္ကို အေရးႀကီး ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္အေရးႀကီးသလဲဆိုရင္ အိပ္မက္ပန္းတိုင္ေပ်ာက္သြားတာ နဲ႔ေခါင္းေဆာင္မႈ အစြမ္း သတ္ၱိေတြ ေပ်ာက္သြားမွာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ အိပ္မက္ေပ်ာက္လို႔အဖြဲ႕ၿပိဳကြဲၿပီး ေခါင္းေဆာင္ေနရာကက်သြား သူေတြကို ကၽြန္ေတာ္ လက္ေတြ႕ျမင္ခဲ့ဖူးလို႔ပါပဲ။

သူတို႔မွာေခါင္းေဆာင္မႈ စြမ္းရည္ဆိုတာေတြ အထုိက္အေလ်ာက္ ေတာ့ ရွိေန ၿပီးသားပါ။ ဒီစြမ္းရည္ေတြဟာ အိပ္မက္ကို ေဖာ္ေဆာင္ေနမွ အဓိပၸါယ္ရွိမွာပါ။ ဒီစြမ္းရည္ေတြနဲ႔ အိပ္မက္ကိုမွန္ကန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေနမွ အဓိပၸါယ္ ရွိမွာပါ။ ဒီအခ်က္ဟာေခါင္းေဆာင္တိုင္းကို အႀကီးက်ယ္ ဆံုးလႈံ႔ေဆာ္ တိုက္ တြန္းေနတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြျဖစ္ လာေစဖို႔အတြက္အႀကီးက်ယ္ဆံုး အႏွစ္သာရ ႀကီး တစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။

Let’s Fly Together!
ဖူးေက်ာ္ဇင္ (Future Wave)

From...Search Myanmar