ျမန္မာစာ ဆင္းရဲၾကပံုမ်ား

ကိုလိုနီေခတ္က ျမန္မာ အခ်ိဳ႔ဟာ သူတို႔ ျမန္မာစာ ညံ့ပါ တယ္ ဆိုတာကိုပဲ အသားယူစရာလို႔ ေအာက္ေမ့ၿပီး
"ကိုယ္တို႔ ကေတာ့ ျမန္မာစာ ဆင္းရဲတယ္" လို႔ ေႂကြး ေၾကာ္ေလ့ ႐ွိၾကတယ္။ ျမန္မာစာ ဆင္းရဲတယ္ ဆိုေတာ့ အဂၤလိပ္စာေတာ့ ခ်မ္းသာ သလိုလို။ 

တစ္ကယ္က ေသေသခ်ာခ်ာ ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ သူေျပာေနတဲ့ အဂၤလိပ္ စကားကလည္း ဘိုၾကက္ေခ်း အင္းဂလစ္၊ ဖြတ္က်ား အဂၤလိပ္စကား။ ကေန႔ လြတ္လပ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတာ့ ဒီလို အေျခာက္တိုက္ ေလလံုးထြားတတ္သူ မ႐ွိသေလာက္ ႐ွားသြားပါၿပီ။ 

ဒါေပမယ့္ ပါးစပ္ က ျမန္မာစာ ညံ့ပါတယ္လို႔ ထုတ္မေျပာေပမယ့္ လက္ေတြ႔ ညံ့ျပေနသူေတြ ကေတာ့ ႐ွိေနတယ္။ ႐ွိသမွ ႐ိုး႐ိုး သာမန္ အရပ္သားထဲမွာ မဟုတ္၊ အႏုပညာ စာေပနယ္ထဲ မွာ ၀င္ဆန္႔ေနၿပီး ျမန္မာစာည့ံျပေနတာ။ 

အဓိက ဆက္သြယ္ေရးမ႑ိဳင္ အျဖစ္ ျမန္မာစာ၊ ျမန္မာစကား သံုးေနသူ ျဖစ္ပါလ်က္ ျမန္မာစာ ဟုတၱိပတၱိ  မတတ္တာ။

ေတးဂီတသမား ဆိုတာ ဘာသာစကားကို သံုးရသူပဲ ျဖစ္တယ္။ ေခတ္ေပၚ ဘာသာစကား ကို သူလို ငါလိုေျပာတတ္၊ ေရးတတ္တဲ့ အျပင္၊ အႏုပညာသမား ဆိုမွေတာ့ ဂႏၳ၀င္ စာေပကိုလည္း အထိုက္အေလ်ာက္ ကၽြမ္း၀င္ဖို႔ လိုေပလိမ့္မယ္။ 

သီခ်င္းႀကီး၊ သီခ်င္းခန္႔ ဆိုတာေတြကို ေလ့လာဖူးကာ ပ်ိဳ႔၊ ရတု၊ ဂႏၳ၀င္ ကဗ်ာမ်ား ကိုလည္း ထဲထဲ ၀င္၀င္ ႐ွိသင့္တယ္။ အခုေတာ့ ေ႐ွးေဟာင္း ဂႏၳ၀င္ ဆိုတာ မေျပာနဲ႔ ၊ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၃-၄၀ က ကာလေပၚေတး ကိုေတာင္ နားေ၀းေနသူေတြ ေတြ႔ေနရတယ္။

နန္းေတာ္ေ႐ွ႔ ဆရာတင္ဆိုတာ ေခတ္ေဟာင္း ေတးေရး ဆရာမ်ားထဲမွာ အရပ္သံုး ေခတ္ေပၚ စကား ကို အ
လြယ္ ဆံုး သံုးႏႈန္းေရးဖြဲ႔တတ္သူပါ။ ဒါေတာင္ သူ႔ရဲ႔ "လက္ေရတစ္ၿပင္တည္း" ကို ေ႐ႊဥာဏ္ေတာ္ စူးၿပီး
"လက္ေရ တစ္ၿပင္စီး" ရယ္ လို႔ လုပ္လိုသူ ေပၚခဲ့ဖူးေသးတယ္။

 ေဒါင္းလန္းႀကီး နဲ႔ စားၾကတယ္ ဆိုေတာ့ ထမင္း ကို ႏိႈက္တဲ့ လက္ အသီးသီးက ဟင္းရည္ေတြဟာ
တစ္ၿပင္တည္း စီးဆင္းေနတယ္ေပါ့ေလ။ ေနာက္မွ ဒီလိုမဟုတ္ရပါဘူး။ "လက္ရည္ တစ္ၿပင္တည္း" ဆို
တာ "တစ္စိတ္တည္း တစ္၀မ္းတည္း" လို႔ ဆိုလိုတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ၀ိုင္းေရးၾက ေထာက္ျပေတာ့မွ "လက္
ရည္တစ္ၿပင္တည္း" ျဖစ္လာေတာ့တာ။ 

ဒါေတာင္ "မင္းဂံဘုတ္" သီခ်င္းထဲက ေတာသူမေလး ေခါင္းေပၚတင္လိုက္တာဟာ "႐ွန္ တဘက္" မဟုတ္ပါဘူး။ "႐ွာတဘက္" ပါလို႔ အဲဒီေခတ္ကို ေကာင္းေကာင္းမီလိုက္သူ လူထုေဒၚအမာ က ႐ွင္းျပေပမယ့္ ခု ထက္ထိ ဒီသီခ်င္း ဆိုသူတိုင္းက " ႐ွန္တဘက္" ေနတုန္းပဲ။

ၿမိဳ႔မၿငိမ္း က်ေတာ့ နန္းေတာ္ေ႐ွ႔ထက္ ေခတ္စကားကို ထူးထူးျခားျခားေလးျဖစ္ေအာင္ ကြန္႔ ၿပီး သံုးတတ္သူျဖစ္ တယ္။ သူ႔ေတး စာသားနဲ႔လဲေတြ႔ေရာ၊ ေခတ္ ဂီတပညာ႐ွင္ႀကီးေတြ ေျခာက္ပါးေမွာက္ ကုန္ ေတာ့တာပါပဲ။ (အယ္ဒီတာ ခင္ဗ်ာ။ ။ ငါးပါး မက ေမွာက္ကုန္တယ္လို႔ ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္) ဒါကို
ဆရာ ရဲ႔ "ပ်ိဳ႔မွာတမ္း" သီခ်င္းေလး ကို ျပန္ ဆို ကၾက သံၾကားတိုင္း ခံစားမိတယ္။

ပထမ ေမဆြိ။ မေန႔ တေန႔ က ရီရီသန္႔။ သီဆိုသူေတြ ကိုေတာ့ အျပစ္မတင္လိုပါဘူး။ သူတို႔ကို သင္ၾကားျပ
သေပးလိုက္တဲ့ ဆရာသမားမ်ား က ညႊန္ျပသလို သူ႔တို႔ ခမ်ာ မ်ား ဆိုၾကရတာ ျဖစ္မွာေပါ့။

လုပ္ပံုက "စားစား သြားသြား- ေန ေန၊ ေမာင့္ အေပၚ ေဗြမယူေပါင္႐ွင္" တဲ့ေလ။ အေရးအမွတ္ မွားၿပီး ဒီလို
ျဖစ္သြားရသလား၊ လူတတ္ လုပ္ၿပီး တစ္မင္ျပင္သလား ေတာ့ မသိဘူး။ ၾကည့္ရတာ "ေမာင့္ အပူေပြသူ" ဆိုတဲ့ ျမန္မာ စကားအသံုးကို ဥာဏ္ မမီလိုက္တာနဲ႔ ထင္ရာ ၾကဲလိုက္ၾကပံု ပါပဲ။

"အပူေပြ" တယ္ဆိုတာ "ဗ်ာေပြ" တယ္ နဲ႔ အတူတူပါပဲ။ မိန္းကေလးက ေမာင့္အတြက္ ပူပန္ရတဲ့ အပူေတြ
ေပြေနသူပါ၊ ဗ်ာေပြရသူပါလို႔ ေျပာေနတာ ျဖစ္တယ္။ စားေလရာ သြားေလရာ ေနေလရာ သူ႔မွာ ေမာင့္ အ
တြက္ ဗ်ာပါေပြရတယ္လို႔ ဆိုလိုတယ္။ ေမာင္ဘယ္ သြားသြား၊ ဘယ္စားစား၊ ဘယ္မွာေနေန၊ ေဗြ မယူပါ ဘူးလို႔ ဆိုလိုတာ မဟုတ္ဘူး။

တေန႔က ဆရာၿငိမ္းရဲ႔ "မၿပီးေသးေသာ ပန္းခ်ီကား" သီခ်င္းကို ဆိုသြားၾကတာေတြ ၾကားလိုက္ရ ျပန္တယ္။
ဆရာၿငိမ္းေရးရင္းက "ခ်စ္သူဟာလဲ မလွမ္း မကမ္းမွာ ေရာက္ႏွင့္တဲ့ကာျမင္" ရယ္လို႔ ျဖစ္တယ္။ဒါကို "ေရာက္ႏွင့္ခဲ့တာျမင္" လို႔ လုပ္သြားၾကေလရဲ႔။

သူ႔ခမ်ာ မ်ား " တဲ့ကာ " ျမန္မာစကားအသံုး ကို မၾကားဘူး ႐ွာၾကဘဲကိုး။ "သြားတဲ့ကာ၊ လာတဲ့ကာ" ဆိုတဲ့ အသံုး အႏႈန္း ျမန္မာ စကားမွာ ႐ွိပါတယ္။ သူ႔ေနရာနဲ႔ သူ႔ အဓိပၸါယ္နဲ႔ သူ ထိမိတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကေလး ျဖစ္တယ္။ ဒါနဲ႔ "ခဲ့တာ" အစား၀င္လို႔ မရပါဘူး။

ျမန္မာစကားမွာ "ေလေသြးတယ္" ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ ႐ိုးပါတယ္။ ႏွင္းဆီ အဖူး အငံုေလးေတြကို ေလေသြး
လိုက္ေတာ့ ဟိုယိမ္း ဒီယိမ္းနဲ႔ လုပ္လီ လုပ္လဲ့ ျဖစ္ေနတာ ကို ေခတ္ေဟာင္း ေတးေရးပညာ႐ွင္က "ေသြးကာခ်ီ ဖူးပြင့္ငံုေ၀စီ" လို႔ လွလွ ပပေလး ဖြဲ႔ႏြဲ႔ထားပါတယ္။

ဒါကို ေခတ္ျပန္ဆိုသူက "ေပြ႔ကာခ်ီ ေပြ႔ကာခ်ီ ဖူးပြင့္ငံု ေ၀စီ" လုပ္ပစ္လိုက္ေတာ့ ပ်က္ေရာ။ ႐ုန္႔ရင္းၾကမ္း
တမ္းလိုက္တဲ့ ျဖစ္ျခင္း။ မိန္းမပ်ိဳ ကေလးရဲ႔ ကိုယ္လံုး ေလးကို ရာဂုမၼတၱႀကီး တစ္ဦးက ေပြ႔ခ်ီသြားတာကို ျမင္
လိုက္ရေတာ့တယ္။

သက္႐ွိ ေခတ္ေဟာင္း ေတးေရးဆရာ တစ္ဦးကေတာ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြ႔ဆံုခန္းမွာ သူ႔သီခ်င္းစာသားကို
မွားဆိုတဲ့ အတြက္ ဒုကၡေရာက္ရပံုကို ညည္းတြား႐ွာ တာကို ၾကားလိုက္ရဖူးတယ္။

သူ႔ေရးရင္းက "႐ွမ္းမေလးေတြ အေခ်ာရယ္ ေပါတယ္" လို႔ေရးတာ၊ ေခ်ာေမာ လွပတဲ့ ႐ွမ္းမေလးေတြ ေပါမ်ား ပါတယ္ေပါ့။ ဒါကို "႐ွမ္းမေလးေတြ ေခ်ာတယ္ ေပါတယ္" လုပ္ပစ္လိုက္ေတာ့ သြားေရာ၊ ႐ွမ္းမေလးေတြဟာ ေခ်ာလဲ ေခ်ာတယ္၊ ေပါလဲ ေပါတယ္လို႔ ျဖစ္သြားေလေတာ့တာပ။

ႏိုင္ငံေက်ာ္ သၾကၤန္သီခ်င္း တစ္ပုဒ္မွာ စာသားက "ျမနႏၵာ ေရညိဳညိဳ ရစ္ကာ သန္းတဲ့ ေ႐ႊမန္းေတာင္ရိပ္" ရယ္ လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုအံ့့ႀကီး သီဆို အသံ သြင္းထားရမွာလည္း အဲဒီအတိုင္းပဲ ၾကားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို ေနာက္ေပါက္ အဆိုေတာ္ တစ္ဦးက "ျမေလးေလး နႏၵာ ေရညိဳညိဳ ရစ္ကာ သန္းေတာ့" ရယ္လို႔ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္တယ္။ 

"ျမနႏၵာ" ကို "ျမေလးေလး နႏၵာ" လုပ္ပစ္တာက ႐ွိရင္းစြဲ စာသား နဲ႔တင္ စည္း၀ါးကိုက္ေအာင္ မဆိုႏိုင္႐ွာလို႔ - လို႔ နားလည္ရတယ္။ "ရစ္ကာ သန္းတဲ့" ကို "ရစ္ကာ သန္းေတာ့" လုပ္လိုက္တာကေတာ့ ျမန္မာစကားကို မတတ္တာပါပဲ။

ေ႐ွး အတိတ္ တေဘာင္က " အသက္ ကေလးရယ္တဲ့ ႐ွည္ ေစလို၊ ျမနႏၵာေရညိဳသန္းတဲ့ (တယ္) မန္းေတာင္ ရိပ္ခို"ရယ္လို႔ ႐ွိတယ္။ ဒါကို သီခ်င္းထဲမွာ သံုးထားတာပဲ ျဖစ္ တယ္။ "ေရညိဳ သန္းေတာ့ မန္းေတာင္ရိပ္ခို" ဆိုေတာ့ ဘာအဓိပၸါယ္မွ မ႐ွိေတာ့ဘူး။ "ေရညိဳသန္းေသာ အခါ မန္းေတာင္ရိပ္ခို" ဆိုတာ စကား အဆက္ အစပ္ကို မ႐ွိေတာ့ဘူး။

ပါရမီ႐ွင္က ဖြဲ႔သီေရးစပ္ ထားတဲ့ေတးဂီတမ်ားဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႔ အႏုပညာ ရတနာမ်ားပဲ ျဖစ္တယ္။ ေနာင္လာေနာက္သားမ်ားက တစ္႐ို တစ္ေသ ထိန္းသိမ္းၾကရဖို႔ တာ ၀န္႐ွိတယ္။ ကိုယ္ စာေပ ဗဟုသုတ ေခါင္းပါးတိုင္းေလွ်ာက္ၿပီး ဖ်က္ဆီးပစ္ေနဖို႔ မေကာင္းဘူး။ 

အႏုပညာသမားရယ္လို႔ လုပ္ခ်င္ မွေတာ့ ေလ့လာ ရမွာေပါ့။ စည္း၀ါး တတ္ကၽြမ္းေအာင္ ေလ့က်င့္ ရသလို ေတးထဲမွာ သံုးထားတဲ့ ဘာသာစကား ကိုလဲ ႏိႈက္ႏိႈက္ ခၽြတ္ခၽြတ္ ေလ့လာအပ္တယ္။ ေခတ္ေဟာင္း အဆိုေတာ္ႀကီး ေဒၚေမ႐ွင္ က ေတြ႔ဆံုခန္း တစ္ခုမွာ " သီခ်င္း စာသား ေတြကိုေတာ့ ဖ်က္ မပစ္ၾကပါနဲ႔ လို႔ ေတာင္း ပန္ခ်င္တယ္ကြယ္" လို႔ ေျပာတာကို မွတ္သားလိုက္ဖူးတယ္။ ဒါ တာ၀န္သိ အႏုပညာသည္ တစ္ဦးရဲ႔ ရင္ဖြင့္သံပါပဲ။

သီခ်င္းဆိုတယ္ ဆိုရာမွာ စကားသံ ပီဖို႔လည္း အေရး ႀကီးတယ္။ ကေန႔ေခတ္ လူငယ္မ်ား မပီကလာ ဆို
ၾကတာကို ေျပာၾကေရးၾက လွပါၿပီ။ သီခ်င္းကေလး မဟုတ္၊ သီခ်င္းႀကီး ဆိုရာမွာ စကားမပီတဲ့ အတြက္
စိတ္ပ်က္ မိေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္လည္း ေရးဖူးၿပီ။

"လွ်ပ္ပန္းေခြႏြဲ႔" ကို သီဆိုသြားသူ တစ္ဦးက "ဘ၀ဂ္ ေစာင္းေအာင္" ကို "ဘ၀ဂ္ေဆာင္းေအာင္" လို႔ ဆို
သြားတဲ့ အေၾကာင္းပါ။ "စ" သံ နဲ႔ "ဆ" သံကို မပီဘဲ ေျပာၾက ဆိုၾကတာ ရန္ကုန္ မွာ ေခတ္စားေနေပမယ့္
သီခ်င္း ဆိုရာမွာ ပရိသတ္ေ႐ွ႔မွာေတာ့ ပီေအာင္ ႀကိဳး စားဖို႔ ေကာင္းတယ္။ 

႐ုပ္ျမင္သံၾကား ေၾကာ္ျငာတခုမွာ "ေ၀ဒနာ" ကို "ေ၀သနာ" လို႔ ေျပာသြားတာ။
"ေစာင္းတန္း" ကို "ေဇာင္းတန္း" လို႔ ဖတ္သြားတာ ကို (အမွန္က "ေစာင္းဒန္း") လဲ ၾကားလိုက္ရေသး။

ေၾကာ္ျငာတစ္ခုမွာေတာ့ ေရးေပးသူက ကာရန္ ယူၿပီး ေရးေပးလိုက္ပံု ရပါတယ္။ ဖတ္တဲ့သူက မဖတ္တတ္
ေတာ့ ကိုး႐ိုးကားရား ျဖစ္သြားေရာ။ "ျမန္မာျပည္ တစ္၀န္း နာမည္ဆန္း" တဲ့။ (ျဖစ္သင့္တာက "ျမန္မာ
ျပည္ တ၀န္း နံမည္ဆန္း")။ စာအတိုင္း ဖတ္ေနစရာ မလိုပါဘူး။ "ေရးတာက အမွန္ ဖတ္တာက အသံ"
ဆိုထားတာပဲ။ "နံမည္" လို႔ဖတ္မွ "ျမန္မာျပည္" နဲ႔ ကာရန္ ညီမွာေပါ့။

အပ်င္းေျပ နားေထာင္ၾကည့္မိရင္း ၿပံဳးမိတဲ့ ေၾကာ္ျငာ တစ္ခုကေတာ့ "လိပ္ေခါင္းေရာဂါ ႐ွိလိုက္တာ" တဲ့။
ဘယ္ျမန္မာလူမ်ိဳးကမွ အဲဒီလို မေအာ္ဘူး။ "အမေလး ျမန္မာစကား မေျပာတတ္လိုက္တာ၊ ကယ္ပါဦး" လို႔
ပဲ ျပန္ေအာ္ဖို႔ ေကာင္းတယ္။

"က်င္းပလိမ့္မွာျဖစ္ေၾကာင္း"၊ "သြားေရာက္လိမ့္မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း" တဲ့။ ျမန္မာစကားမွာ "လိမ့္" နဲ႔ "မွာ"
တြဲသံုးတာ ႐ွိကို မ႐ွိဘူး။ ဒီလူေတြ ဒီအသံုးအႏႈန္း ကို ဘယ္ကမ်ား ေကာက္ရထားပါလိမ့္ လို႔သာ အံ့
ၾသမိ ရေတာ့တယ္။

ၾကားသိရသမွ် ျမန္မာစာ ျမန္မာ စကား ဆင္းရဲၾက ပံုေတြထဲက သိသာ႐ံု အက်ဥ္းမွ် တင္ျပလိုက္ရတာ
ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

ေမာင္သာႏိုး။

[ျမင့္ျမတ္သူ စာအုပ္တိုက္က ထုတ္ေ၀တဲ့ ေမာင္သာႏိုး ရဲ႔ ျမန္မာစကားနဲ႔ စာေပ စာအုပ္၊ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္၊ ေမလ၊ ပထမအႀကိမ္ ပံုႏွိပ္ျခင္းမွ ကူးယူေဖာ္ျပပါတယ္။]

လမင္းတစ္ရာ စာေပ ဆက္ဆံေရးကေန ကူးယူေဖၚျပတယ္။

ေရးသူ- ေမာင္သာႏိုး

Kyaw Zin Tun