ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေနထုိင္ရာ ကမာၻၿဂဳိဟ္ အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

ကမၻာၿဂိဳဟ္ သည္ လူသားမ်ား၊ တိရိစၧာန္မ်ားႏွင့္ အပင္တို႔ ရွင္သန္ေနထိုင္ရာ ၿဂိဳဟ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ေနမွေရတြက္ပါက တတိယေျမာက္ ၿဂိဳလ္တစ္စင္း ျဖစ္သည္။ ကမၻာတြင္ ၿဂိဳဟ္ရံ လတစ္စင္းသာ ရွိသည္။ ကမၻာ သည္ ေနကို ၃၆၅.၂၅၆၄ ရက္တြင္ တစ္ႀကိမ္ လွည့္ပတ္ေနၿပီး တစ္ႏွစ္ဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ သိပၸံ အေထာက္အထား မ်ားအရ ကမၻာသည္ သက္တမ္း အားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၄.၅၄ ဘီလီယံ အၾကာက ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ကမာၻၿဂိဳလ္သည္ ေန အဖြဲအစည္း တြင္ ဆီလီကာ ေက်ာက္ေတာင္မ်ားျဖင့္ ဖြဲစည္း ထားေသာ ၿဂိဳဟ္ေလးခုအနက္ အခ်င္း၊ ထုထည္၊ သိပ္သည္းဆ အားျဖင့္ အႀကီးဆံုး ျဖစ္သည္။ ကမာၻ ကုိ ကမာၻေျမႀကီး၊ ပထဝီေျမႀကီး၊ ကမာၻၿဂိဳဟ္၊ ၾသကာသေလာက ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။

ကမၻာ၏ အခ်င္းမွာ ကီလိုမီတာ ၁၂,၇၁၄ ရွိသည္။ ကမၻာ၏ အဝန္းမွာ ကီလိုမီတာ ၄ဝ,ဝ၇၅ ရွိသည္။ အာကာသမွ ၾကည့္လၽွင္ ျပာလဲ့လဲ့ႏွင့္ တိမ္မ်ား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ လွပေသာ ဖန္ေဂၚလီ တစ္လုံးကို ျမင္ရ
သကဲ့သို႔ရွိသည္။

ကမာၻၿဂဳိဟ္ေပၚတြင္ သက္ရွိတုိ႔သည္ ႏွစ္ေထာင္ေပါင္း ၁ သန္း အတြင္း ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိအခ်ိန္မွ စ၍ ကမာၻ၏ ဇီဝ အလႊာ (biosphere) သည္ ေလထု (atmosphere) ႏွင့္ အဇီဝ (abiotic) အေျခအေန ကုိ မ်ားစြာ ေျပာင္းလဲ ေစခဲ့ၿပီး ေလရွဴ သတၱဝါ (aerobic organism) မ်ား ေပါက္ပြားေစခဲ့ျခင္း ႏွင့္အတူ အႏၲရာယ္ ေရာင္ျခည္မ်ားမွ ကာကြယ္ ေပးေသာ အုိဇုန္းလႊာ ကုိ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ကမၻာၿဂိဳဟ္ (Earth) သည္ လူသားမ်ား၊ တိရိစၧာန္မ်ားႏွင့္ အပင္တို႔ ရွင္သန္ေန ထိုင္ရာ ၿဂိဳဟ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ ကမၻာတြင္ လတစ္စင္းသာရွိသည္။

ေနသည္ ကမၻာကို ထြန္းလင္းရန္ အလင္းေရာင္ႏွင့္ အပူခ်ိန္ကိုေပးသည္။ ကမၻာသည္ ေရပါဝင္မႈ ၇၁% ႏွင့္ ကုန္းေျမ ၂၉% ခန္႔ ရွိသည္။ ေန အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း သက္ရွိေနထိုင္ႏိုင္ေသာ တစ္ခုတည္းေသာ ၿဂိဳဟ္ျဖစ္သည္။ သက္ရွိ မ်ိဳးစိတ္ေပါင္း ၁၀-၁၄ မီလီယံခန္႔ ေနထိုင္ၾကၿပီး လူသားမ်ိဳးႏြယ္ တို႔မွာ အေရအတြက္ အားျဖင့္ ၇.၃ ဘီလီယံခန္႔ျဖစ္သည္။ အနီးရွိ ၾကာသပေတးၿဂိဳဟ္ ၏ ျပင္းထန္ေသာ ျဒပ္ဆြဲငင္အားေၾကာင့္ ဥကၠာပ်ံမ်ား၏ တိုက္မိႏိုင္ေခ်မွ အတန္အသင့္ အကာအကြယ္ ရေနသည္ဟု ယူဆထားသည္။

ကမာၻၿဂဳိဟ္ ရဲ႕ အခ်က္အလက္မ်ား

သက္တမ္း = ၄၅၀၀,၀၀၀,၀၀၀ ႏွစ္
ဧရိယာ = ၅၀၉,၆၀၀,၀၀၀ စတုရန္း ကီလိုမီတာ (၁၉၇,၀၀၀,၀၀၀) စတုရန္းမိုင္
ေျမထု = ၆၀ x ၁၀ ၂၄ ကီလိုဂရမ္
ေျမျပင္ ဧရိယာ = ၁၄၈,၀၀၀,၀၀၀ စတုရန္း ကီလိုမီတာ၊ ၅၇,၀၀၀,၀၀၀ စတုရန္းမိုင္ (ခန္႔မွန္႔ေျခ အရ 
စုစုေပါင္း ဧရိယာ၏ ၂၉%)

ေရျပင္ ဧရိယာ = ၃၆၁,၀၀၀,၀၀၀ စတုရန္း ကီလိုမီတာ၊ ၁၄၀,၀၀၀,၀၀၀ စတုရန္းမိုင္ (ခန္႔မွန္႔ေျခ အရ 
စုစုေပါင္း ဧရိယာ၏ ၇၁%)
အဝန္း (အီေကြတာ) = ၄၀၀၇၆ ကီလိုမီတာ၊ ၂၄၉၀၂ မိုင္
အဝန္း (မီရီဒီယန္) = ၄၀၀၀၀ ကီလိုမီတာ၊ ၂၄၈၆၀ မိုင္
အခ်င္း(အီေကြတာ) = ၁၂၇၅၇ ကီလိုမီတာ၊ ၇၉၂၇ မိုင္

အခ်င္း(မီရီဒီယန္) = ၁၂၇၁၄ ကီလိုမီတာ၊ ၇၉၀၀ မိုင္
ဝင္႐ိုးေပၚတြင္ လည္သည့္ကာလ = ၂၃ နာရီ ၅၆ မိနစ္ ၄.၉၉၆ စကၠန္႔
ေျမစပ္ေလထု = ၈၀ ကီလိုမီတာ၊ မိုင္ ၅၀ ထုထည္
အလယ္လႊာ (အေပၚယံ) အထူ = ကီလိုမီတာ ၇၀၀/ မိုင္ ၄၃၀

အလယ္လႊာ (ေအာက္ပိုင္းအထူ) အထူ = ကီလိုမီတာ ၂၂၀၀/ မိုင္ ၁၃၇၀
အတြင္းသား အႏွစ္ပိုင္း (အျပင္) အထူ = ကီလိုမီတာ ၂၂၅၀/ မိုင္ ၁၄၀၀
အတြင္းသား အႏွစ္ပိုင္း (အတြင္း) အထူ = ကီလိုမီတာ ၃၄၈၀/ မိုင္ ၂၁၆၀
အတြင္းသား သိပ္သည္းမႈ = ၁၃.၀၉ ဂရမ္/ စင္တီမီတာ၃

အတြင္းအႏွစ္ပိုင္း အပူခ်ိန္ = ၄၅၀၀ စင္တီဂရိတ္
ေျမမ်က္ႏွာျပင္ အပူခ်ိန္= ပ်မ္းမၽွ ၁၅ ဒီဂရီ ဆဲဆီးယပ္

ကမၻာေျမႀကီး အေပၚယံ အခြံပိုင္းကို ဘယ္လုိဖြဲ႔စည္းထားသလဲ

ေအာက္ဆီဂ်င္ – ၄၆.၆ %
ဆီလီကြန္ – ၂၇.၇၂ %
အလူမီနီယံ – ၈.၁၃ %
သံ – ၅.၀%
ကယ္လ္စီယမ္ – ၃.၆၃ %
ဆိုဒီယမ္ – ၂.၈၃ %
ပိုတက္ဆီယမ္ – ၂.၅၉ %
မက္ဂနီဆီယမ္ – ၂.၀၉ %
အျခားျဒပ္စင္ – ၁.၄၁ %

သိထားသင့္တဲ့ ေၿမကမာၻရဲ႕ အခ်က္အလက္ေလးတစ္ခ်ဳိ႕

၁။ ကမာၻႀကီးရဲ႕ အေလးခ်ိန္ဟာ တန္ေပါင္း ၆ ဘီလီယံ ထရီလီယံ ရွိပါတယ္။ ဒါကုိ ခ်ေရးမယ္ ဆုိရင္ ၆ ရဲ႕ 
 ေနာက္ မွာ သုံည ၂၁ လုံးကုိ ထည့္ရပါမယ္။

၂။ ကမာၻႀကီးဟာ သူရဲ႕ၿဂဳိလ္ပတ္လမ္းေႀကာင္းေပၚမွာ ၁ နာရီကုိ ၁၀၇၂၀၀ ကီလုိမီတာ အၿမန္ႏႈန္းနဲ ႔ေရြ႕ လ်ားေနပါတယ္။

၃။ ကမာၻႀကီး ရဲ႕ ဧရိယာ စုစုေပါင္း ၁၀၀% ကုိ ေရမ်က္ႏွာၿပင္ ၇၀.၈% နဲ႔ ကုန္းေၿမ ၂၉.၂%  တုိ႔နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားပါတယ္။

၄။ ေနဟာ ကမာၻထက္ အဆေပါင္း ၃၃၀၃၃၀ ဆႀကီးပါတယ္။

၅။ ၁၉၇၀ ဧၿပီ ၂၂ ရက္ေန႔ ကုိ ပထမဆုံး ကမာၻေၿမရဲ႕ေန႔ အၿဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ႀကပါတယ္ ။ အဲဒီေန႔ဟာ 
ရုရွား ေခါင္းေဆာင္ လီနင္ ရဲ႕ေမြးေန႔နဲ႔ တူညီေနပါတယ္။

၆။ ေန႔တစ္ေန ႔ရဲ႕ႀကာခ်ိန္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာကုိ ၁၇ မီလီစကၠန္႔ တုိးတုိးလာပါတယ္။

၇။ တစ္ကယ္ေတာ့ ကမာၻႀကီးဟာ အတိ အက် လုံး၀န္း မေနပါဘူး။ အီေကြတာ က ၀န္ရုိးတစ္ခု ကေန တစ္ခုကုိ ဆက္ထားတဲ့ ေနရာဟာ ၂၆.၅ မုိင္ကြာၿခားေနပါတယ္။

၈။ ကမာၻေၿမ ဆြဲအားဟာလည္း မတူညီပါဘူး။ အီေကြတာ မွာ ၁၅၀ ေပါင္ ရွိတဲ့ လူတစ္ေယာက္ဟာေၿမာက္ ၀န္ရုိးေပၚမွာ ဆုိရင္ေတာ့ ၁၅၁ ေပါင္ၿဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။

၉။ ကမာၻဟာ ရုိးရုိး ၿဂဳိလ္တစ္လုံးပဲၿဖစ္တဲ့ အတြက္ သူ႔မွာ နာမည္မရွိပါဘူး။ ကမာၻ (world) ဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ ၅ ရာစုေလာက္က ဂရိတ္ၿဗိတိန္မွာ ေနထုိင္ႀကတဲ့ Anglo-Saxons လုိ႔ေခၚတဲ့ လူမ်ဳိးစုေတြက စတင္ သတ္ မွတ္ ခဲ့ႀကပါတယ္။

၁၀။ ကမာၻေၿမရဲ႕ အေအးဆုံး အပူခ်ိန္ ကေတာ့ -၁၂၈.၆ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟုိက္ ပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၃ ဇူလုိင္လ ၂၁ ရက္ေန႔မွာ အႏၱာတိက တုိက္က Vostok Station မွာ တုိင္းယူရရွိခဲ့တာပဲၿဖစ္ပါတယ္။
အၿမင့္ဆုံး အပူခ်ိန္ ကေတာ့ ၁၃၆ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟုိၿဖစ္ၿပီး ၁၉၂၂ စက္တင္ဘာ ၁၃ ရက္က လစ္ဗ်ားႏုိင္ငံမွာ 
မွတ္တမ္း တင္ခဲ့တာပဲၿဖစ္ပါတယ္။

၁၁။ ကမာၻေျမရဲ႕ ေရခ်ဳိ ၇၀% ဟာ အာႏာၱတိကတုိက္မွာ ရွိၿပီး အဲဒီ ပမာဏရဲ႕ ၉၀% ဟာ ေရခဲေတြျဖစ္ပါ တယ္။

၁၂။ ကမာၻေျမရဲ႕ သံလုိက္ေျမာက္၀န္ရုိးစြန္း ဟာ တစ္ႏွစ္ကုိ ၁၀ မုိင္ခန္႔ႏႈန္းနဲ႔ ေရႊ႕လ်ားလ်က္ ရွိပါတယ္။

၁၃။ ကမာၻေျမရဲ႕ ၇၁% ဟာ သမုဒၵရာေတြျဖစ္ေနေပမယ့္ ယေန႔ထိ အဲဒီ ဧရိယာရဲ႕ ၅% ရဲ႕အေၾကာင္းကိုပဲ လူေတြ သိရွိပါေသးတယ္။ လူေတြ မသိရေသးတဲ့ သမုဒၵရာ ဧရိယာ ၆၉% ရွိေနပါေသးတယ္။

၁၄။ ကမာၻေျမရဲ႕ အနက္ဆုံးေနရာဟာ မာရီယာနာ ေခ်ာက္ထဲက Challenger Deep ျဖစ္ၿပီး သမုဒၵရာေရျပင္ေအာက္ ၇ မုိင္နက္ပါတယ္။

၁၅။ ကမာၻေျမရဲ႕ တစ္ရက္မွာ ၂၄ နာရီ ရွိတယ္လုိ႔ လူတုိင္းသိၾကေပမယ့္ တစ္ကယ့္ အတိအက် အမွန္ က ၂၃ နာရီ ၅၆ မိနစ္ နဲ႔ ၄ စကၠန္႔ျဖစ္ပါတယ္။

#Credit_သုတဇုန္

#Shared_By_John Vinoth